Factcheck: Nee, huisartsen zijn niet verplicht om consultaties voor luchtwegproblemen aan Sciensano te rapporteren

VUB-decaan vraagt dat afschaffing vestigingspremie voor huisartsen wordt teruggedraaid © belga
Karin Eeckhout

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een Facebookbericht stelt dat huisartsen raadplegingen voor luchtwegklachten aan Sciensano moeten rapporteren en dat ze daarvoor een vergoeding krijgen. Dat klopt niet. Huisdokters worden weliswaar financieel aangemoedigd om het aantal luchtweginfecties bij hun patiënten te rapporteren, maar van een verplichting is geen sprake.

‘Huisartsen krijgen een vergoeding voor het rapporteren van consultaties aan Sciensano’, schrijft de Limburgse advocate Carine Knapen op 29 september op haar Facebookpagina. Het bericht levert 192 reacties op, wordt 349 keer gedeeld en bereikt 42.000 mensen.

Factcheck: Nee, huisartsen zijn niet verplicht om consultaties voor luchtwegproblemen aan Sciensano te rapporteren
© Facebook

Knapen vervolgt haar bericht met de volgende uitleg: ‘Consultaties bij huisartsen die betrekking hebben op problemen aan de ademhalingswegen, waaronder covid-19, zullen met ingang van 01.10.2020 door huisartsen moeten gerepertorieerd worden in het digitaal medisch dossier van elke patiënt. De huisarts zal vervolgens 2 tot 4 x per week het resultaat moeten doorsturen naar Sciensano. Op basis van deze registraties zal Sciensano, naar eigen zeggen, over informatie beschikken die haar toelaat om “op voorhand” de verspreiding van het covid-19-virus te voorspellen, omdat het aantal consultaties bij de huisarts voor problemen aan de ademhalingswegen zich “gewoonlijk” twee weken later vertaalt in een stijging van de ziekenhuisopnames.

Wat stond er vorige week (al) in de Artsenkrant ?

” Artsen die 2 tot 3 keer per week een e-form met de gegevens versturen tijdens een bepaalde periode krijgen een vergoeding van 400 € (* ). Artsen die 4 keer of meer een e-form versturen krijgen 800 € (* ). De Nationale Commissie Artsen-Ziekenfondsen hechtte hieraan reeds op 14 september haar goedkeuring.

(* ) Een huisarts heeft via PM bevestigd dat de premie éénmalig is.’

Privacy

Uit de Facebookreacties op het bericht van Knapen blijkt dat nogal wat mensen bezorgd zijn over hun privacy. Ze vrezen dat hun persoonlijke medische gegevens bij de overheid terechtkomen. In een eerder bericht had Knapen zelf ook al geschreven dat het medisch beroepsgeheim op de tocht zou staan. Anderen menen dat deze vergoeding artsen ertoe zou aanzetten om ‘meer covidpatiënten aan te geven’. Sommigen spreken van ‘steekpenningen’ of ‘omkoping’.

In haar Facebookbericht verwijst Knapen naar een artikel in Artsenkrant, een Belgisch weekblad voor huisartsen. Artsenkrant-redacteur Wouter Colson schreef over het thema twee artikels, die op 24 september verschenen. Het eerste artikel, dat het coverartikel was van de papieren versie van Artsenkrant van 24 september, heeft als titel ‘Covidbarometer 2.0 brengt huisarts in beeld’.

Covidbarometer 2.0

In het artikel wordt uitgelegd dat op 1 oktober de covidbarometer 2.0 van start gaat. Die moet de activiteit van het coronavirus in ons land beter in kaart brengen dankzij informatie die de huisartsen aanleveren. Voor alle duidelijkheid: het gaat dus niet over de langverwachte coronabarometer met kleurcodes die de burger moet informeren over de coronamaatregelen en waarvan de lancering voor onbepaalde tijd is uitgesteld.

De nieuwe barometer voor huisartsen mikt volgens Artsenkrant op een zeer brede participatie van de huisdokters. ‘Aan de eerste covidbarometer namen in Vlaanderen en Brussel van eind maart tot eind mei bijna 8000 huisartsen deel. De tweede versie van de covidbarometer, die normaal tot eind maart 2021 zal lopen, mikt op een nog ruimere en actievere participatie. De bevraging is gerichter – de arts moet zes à zeven cijfers invullen in een e-form. Dat gaat voornamelijk over het aantal keer dat bepaalde diagnoses gesteld zijn die dag: van ‘bevestigd covid-19’ tot ‘acute luchtweginfecties’, schrijft Colson.

Verder lezen we nog in het stuk dat Sciensano instaat voor de coördinatie van de covidbarometer 2.0 en dat het Riziv aan de deelname een financiële incentive verbindt. Die kan tot 800 euro bedragen, een bedrag dat Knapen ook noemt in haar Facebookbericht.

Beloning

In het tweede artikel vinden we meer details over die financiële beloning voor de huisartsen. ‘Artsen die twee tot drie keer per week een e-form met de gegevens versturen tijdens een bepaalde periode, krijgen 400 euro. Artsen die vier keer of meer per week de e-form versturen, krijgen 800 euro.’

Professor Jan De Lepeleire van het Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde (KU Leuven) verduidelijkt in een reactie aan Knack: ‘Een huisarts die in de periode van 1 oktober tot 31 maart gemiddeld twee à drie keer per week een rapportje doorstuurt met correct gecodeerde diagnoses, ontvangt 400 euro voor die zes maanden. Dat is dus 66 euro per maand of de tegenwaarde van twee huisbezoeken. Verstuurt de huisarts gemiddeld vier à vijf rapportjes per week over die periode van zes maanden, dan ontvangt hij of zij 800 euro, of 133 euro per maand.’

In het artikel wordt ook beschreven wat er met de data gebeurt: ‘Sciensano staat in voor de wetenschappelijke analyse van de gegevens die het via de barometer collecteert. Daarnaast zullen ook biostatisticus Niel Hens en professor Christel Faes van UHasselt aan de slag gaan met de gegevens uit de barometer voor hun predictiemodellen en analyses.’

Anoniem

De belasting van de eerste lijn wordt ook een aandachtspunt bij dit onderzoek, zegt professor Bert Vaes in het artikel. Vaes is huisarts in Hoeilaart en onderzoeker aan het Academisch Centrum Huisartsgeneeskunde van de KU Leuven. Hij ontwikkelde het nieuwe systeem en zette eerder al de eerste barometer op poten, die tijdens de eerste coronagolf werd gebruikt om de druk op de huisartsen te meten.

Vaes benadrukt in Artsenkrant nog dat het invullen niet veel tijd vraagt van de huisarts, en dat enkel het aantal diagnoses aan Sciensano wordt doorgeven. ‘De gegevens zijn altijd anoniem. Nooit worden patiëntengegevens doorgespeeld aan Sciensano’, benadrukt Vaes in een reactie aan Knack.

Bonus

‘Ook voor de overheid is er een belangrijke bonus’, zegt professor De Lepeleire. ‘Dankzij deze registratie kunnen adequate voorspellingen worden gedaan over de opnames op intensieve zorgen enkele weken later. Zo kan de overheid anticiperen op lokale uitbraken en piekbelasting in de ziekenhuizen.’

Voorwaarde is wel dat zoveel mogelijk huisartsen meewerken. ‘Het systeem is gebaseerd op vrijwilligheid, maar om zoveel mogelijk dokters over de streep te trekken om deze belangrijke epidemiologische gegevens aan te leveren, is met het Riziv afgesproken dat de huisartsen een financiële beloning in ruil krijgen’, aldus nog professor De Lepeleire.

CONCLUSIE

Een Facebookbericht zegt dat huisartsen raadplegingen voor luchtwegklachten moeten rapporteren aan Sciensano en daarvoor een vergoeding krijgen. Dat klopt niet. Huisdokters worden wel financieel aangemoedigd om te rapporteren hoeveel luchtweginfecties ze bij hun patiënten vaststellen, maar die rapportering is niet verplicht. We beoordelen het bericht daarom als eerder onwaar.

BRONNEN

Gearchiveerd Facebookbericht (29 september 2020)

Gearchiveerd Facebookbericht (28 september 2020)

Artsenkrant (24 september 2020)

Artsenkrant (24 september 2020)

Sciensano

Mailverkeer met Jan De Lepeleire op 19 en 20 november 2020

Mailverkeer met Bert Vaes op 21 november 2020

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 22 november 2020.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content