Vlaamse regering maakt 577 miljoen euro extra vrij voor personeel zorgsector

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) stelt tijdens een persconferentie in het Errerahuis het sociaal akkoord voor dat afgelopen nacht werd bereikt met de sociale partners. “Het is een stevig en uitgebreid sociaal akkoord voor een stevige en structurele herwaardering van de zorgsector, een akkoord dat geldt voor de periode 2021 tot 2025", klinkt het. De Vlaamse regering wil daarmee volgens Jambon waardering uitdrukken voor “al die mensen die nu al maanden meer dan het beste van zichzelf geven in onze Vlaamse zorginstellingen.”

Daarvoor voorziet de Vlaamse regering een bijkomend budget van jaarlijks 577 miljoen euro, klinkt het. “Daarvan gaat 412 miljoen euro naar de verhoging van de koopkracht van de zorgverleners, en 165 miljoen euro gaat naar kwaliteitsmaatregelen die de werkdruk gevoelig moeten verlichten, zoals extra personeel en bijkomende opleidingen”, aldus Jambon. 

Samen met het reeds besliste Uitbreidingsbudget Welzijn, waarbij op kruissnelheid 562 miljoen euro extra per jaar zal worden geïnvesteerd in meer capaciteit, zal de Vlaamse regering dus jaarlijks 1,1 miljard euro extra investeren in de zorgsector, klinkt het. “Het zal niet eenvoudig zijn om al die werkkrachten te vinden, maar binnen ons relanceplan Vlaamse Veerkracht, maken we de nodige middelen vrij om mensen om te scholen en hen richting de zorgsector te laten evalueren", zegt Jambon. 

De regering wil het zorgpersoneel dat zich tijdens de coronacrisis hard heeft ingezet, belonen. In totaal zullen zo’n 180.000 personeelsleden in de Vlaamse zorg- en welzijnssector vanaf 1 januari, 6 maanden vroeger dan aanvankelijk voorzien, een loonsverhoging krijgen, klinkt het. “Er komt vanaf 1 januari een gemiddelde koopkrachtverhoging van 6 procent voor alle personeelsleden in de woonzorgcentra, de psychiatrische verzorgingstehuizen, de revalidatiecentra, de initiatieven beschut wonen en multidisciplinaire begeleidingsequipes palliatieve zorg", kondigt de Vlaams minister-president aan. 

Wie werkt in de Vlaamse diensten voor de gezondheidszorg, voorzieningen voor personen met een handicap, de jeugdhulp, de CAW’s, de kinderopvang en de centra voor geestelijke gezondheidszorg, krijgt vanaf 1 januari een koopkrachtverhoging van 4,5 procent. Tot slot is er voor het personeel van maatwerkbedrijven en de socio-culturele sector een loonsverhoging van 1,1 procent voorzien. 

Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) noemt het sociale akkoord “nooit gezien”. “Het was ook nodig”, klinkt het. “Het was nodig dat de mensen in welzijn en zorg meer koopkracht zouden krijgen, dat er meer man- en vrouwkracht zou komen, en dat er meer veerkracht zou komen.” 

Volgens Verso, de intersectorale werkgeversorganisatie voor de Vlaamse social profit, is het nieuwe akkoord over extra investeringen in de zorgsector een eerste noodzakelijke stap in de goede richting. “Dit akkoord zal de kwaliteit van onze zorg verder ondersteunen en de noodzakelijke zuurstof geven aan onze medewerkers”, vertelt directeur Ingrid Lieten.

Verso noemt het ook een opsteker dat de Vlaamse regering de bijdrage van sociale ondernemingen aan de bestrijding van Covid-19 en de maatschappelijke en economische relance waardeert. “Dit akkoord zal de kwaliteit van onze zorg verder ondersteunen en de noodzakelijke zuurstof geven aan onze medewerkers.

De vakbonden zijn tevreden met het bereikte akkoord. “Er zal voelbaar iets verbeteren aan de lonen en aan de werkomstandigheden”, zei Mark Selleslach van ACV bij de voorstelling van het compromis. “De vervroeging is een belangrijk element. We moeten nu aan de sector laten zien dat er echt iets gebeurt.”

Ook de socialistische vakbond BBTK spreekt van een mooi akkoord en is ervan overtuigd de steun van de achterban te krijgen. “De BBTK pleit al geruime tijd in zijn Zorgpact voor drie zaken: meer handen op de werkvloer, betere loon-en arbeidsvoorwaarden, meer opleiding en vorming. Dit akkoord bevat de financiële middelen om dit te realiseren. Deze elementen vinden we hierin terug”, vertelt federaal secretaris Johan Van Eeghem.

ACLVB, de liberale vakbond, noemt het akkoord een eerste stap in de goede richting, maar is nog voorzichtig. “De ACLVB ziet budgettaire duidelijkheid als een eerste stap naar een globaal inhoudelijk akkoord. De echte evaluatie zal pas kunnen gebeuren wanneer alle maatregelen geconcretiseerd zijn in een definitieve tekst”, aldus Gert Van Hees en Tommy Jonckheere, nationaal sectorverantwoordelijken non-profit. 

Volgens het Vlaams Welzijnsverbond geeft het akkoord perspectief aan medewerkers in de non-profitsector. Directeur Hendrik Delaruelle, die rond de onderhandelingstafel zat voor de welzijnssectoren, zegt dan ook het akkoord te zullen verdedigen bij de achterban. “Met dit akkoord kunnen we ook werken aan meer en nog beter aanbod, onder andere door meer handen op de werkvloer. We blijven met deze afspraken ook in lijn met de federale en de andere Vlaamse zorgsectoren”, klinkt het. Deze namiddag komt de Raad van Bestuur van het Vlaams Welzijnsverbond samen om zich over het akkoord te buigen.

Oppositiepartij sp.a vindt het goed dat er nu ook op Vlaams niveau een sociaal akkoord is voor het zorgpersoneel. “Eindelijk wordt ook het Vlaamse zorgpersoneel beloond voor hun harde werk”, zegt Vlaams parlementslid Hannes Anaf. “Maandenlang kaartten we aan dat de Vlaamse regering snelheid moest maken met het sociaal akkoord, maar ook dat de middelen die initieel voorzien waren onvoldoende waren voor én betere arbeidsvoorwaarden én meer handen aan het bed én extra uitbreidingsbeleid.”

Anaf is tevreden dat er niet enkel sprake is van hogere lonen, maar ook van investeringen in betere werkomstandigheden en meer handen aan het bed. De sp.a-politicus dringt er wel op aan dat die extra handen aan het bed er “snel komen”. 

Volgens Groen-fractieleider Björn Rzoska biedt het akkoord antwoorden op vragen die er vanuit de sector “al jaren” op de tafel lagen. Volgens Groen-parlementslid Jeremie Vaneeckhout moet er in de de komende dagen wel nog meer duidelijkheid komen over de verdeling van het grootste deel van het extra budget. Dat er 150 miljoen euro gaat naar extra personeel, is zeker een goede zaak. Maar hoe het geld precies verdeeld zal worden, is volgens Vaneeckhout nog de vraag. “Er wordt gevreesd dat niet iedereen in de Vlaamse non-profit zoals de jeugdhulp, de gehandicaptenzorg, kinderopvang en de socio-culturele sector gelijke stukken van de koek krijgt”, klinkt het.

Groen vindt het ook “doodjammer” dat er een pandemie nodig was om de Vlaamse regering “wakker te schudden” over de werkomstandigheden van het Vlaamse zorgpersoneel. “Zorgvoorzieningen zoals woonzorgcentra zijn geen bandwerk, maar dat is mensenwerk. Dat is al heel lang duidelijk. Al lang voor corona. We hadden de huidige chaos kunnen vermijden. Dat is de verantwoordelijkheid van deze en de vorige regering.” Toch moeten er volgens hem ook nog vragen opgehelderd worden.

Oppositiepartij PVDA spreekt over “een belangrijke overwinning voor de zorgwerkers”.  De partij vindt het wel jammer dat er voor het zorgpersoneel dat onder Vlaams beleid valt geen aanmoedigingspremie komt, zoals voor het ziekenhuispersoneel. “Ze hebben in dezelfde gezondheidscrisis net dezelfde inspanningen gedaan”, vindt Vlaams Parlementslid Lise Vandecasteele. “De mensen van de zorg hebben het uiterste van zichzelf gegeven, met risico voor eigen gezondheid en vaak ten koste van hun fysieke en psychische welzijn. Daar mogen ministers waardering voor tonen. Eén virus, één premie.”

PVDA is voorts tevreden met de middelen voor 2.000 extra personeelsleden in de woonzorgcentra. “De komende jaren is er wel nood aan een verdere personeelsuitbreiding”, zegt Vandecasteele. “In totaal hebben we bijna 5.000 extra personeelsleden nodig om te kunnen aansluiten bij landen die veel meer inzetten op een kwalitatieve ouderenzorg. In Zweden of Noorwegen zijn twee keer zo veel mensen aan de slag in die sector als bij ons.”