Coronacommissaris Pedro Facon en professor Herman Goossens (UZ Antwerpen) gaven vandaag tijdens de persconferentie van het Crisiscentrum meer informatie over de nieuwe teststrategie. ‘PCR-tests blijven heel belangrijk’, zei Facon. ‘Maar we voegen nieuwe technieken toe, zoals sneltesten.’

‘PCR-testen blijven de gouden standaard’, benadrukte Facon. ‘Omdat ze de grootste betrouwbaarheid hebben. Maar bij patiënten die symptomen vertonen zijn sneltests bijna even betrouwbaar als PCR-tests, op voorwaarde dat ze binnen de vijf dagen na de eerste symptomen afgenomen worden.’

‘Bij asymptomatische patiënten zijn de snelle antigeentests significant minder betrouwbaar dan PCR-tests. Maar ze kunnen wel een waarde hebben bij collectiviteiten met een laag risico, zoals bedrijven, maar dus niet woonzorgcentra. Omdat in die collectiviteiten de viruscirculatie hoger is, kunnen antigeentests gebruikt worden bij laagrisicocontacten, als een aanvulling op de PCR-tests voor de hoogrisicocontacten.

Professor Goossens legde uit wat dit nu precies betekent voor het gebruik van de sneltest: ‘De snelle antigeentests zullen in de ziekenhuizen worden ingezet, in de test- en triagecentra en bij huisartspraktijken. We zijn gestart met een project om te kijken wat de logistieke problemen zijn om deze testen uit te voeren. We hopen dit zeer snel te kunnen opstarten, het wettelijk kader is er. Daarnaast zetten we de sneltests ook in voor onderzoek naar clusters bij scholen, bedrijven, sportverenigingen,...’

Professor Goossens bleef voorzichtig over het gebruik van sneltests voor evenementen. ‘Sneltesten gebruiken buiten het kader van de volksgezondheid kan niet verboden worden. Er wordt volop nagedacht om sneltesten in te zetten voor evenementen en sportwedstrijden. Maar, op basis van wat we nu weten, kunnen we snelle antigeentests niet gebruiken als overtuigend bewijs van gebrek aan infectie in de populatie (zonder symptomen, red.). Hoogstens kunnen we zeggen dat bij een negatieve test iemand die dag niet besmettelijk is. Alleen die dag zelf, de dag erna kan het al anders zijn. Ik zeg het even karikaturaal: de PCR-test zegt dat we besmet zijn, de snelle antigeentest zegt dat we besmettelijk zijn, en dat is natuurlijk niet hetzelfde. Een negatieve sneltest bewijst niet dat er geen infectie is. Het kan dus nooit dienen om quarantaine af te breken, bijvoorbeeld.’

Goossens somt nog andere problemen op die het gebruik van sneltests voor evenementen voorlopig onmogelijk maken: ‘Wat doen we met de resultaten? Iemand die positief is voor een snelle antigeentest is zeer besmettelijk, en moet door de contactopsporing opgevolgd worden. Hoe registreren we die testresultaten? Er is bovendien wel juridisch kader voor sneltests in ziekenhuizen, maar niet voor het gebruik erbuiten. Daar wordt nu hard aan gewerkt.’

Pedro Facon benadrukte dat de zelftests voorlopig verboden blijven. ‘We zien de speekseltests opkomen. Dat kan een meerwaarde opleveren omdat het speeksel door de personen zelf kan worden verzameld. Zelftesten zijn op dit moment wettelijk nog niet toegelaten, maar we onderzoeken wel hoe zelftesten op lange termijn ook een plaats kunnen krijgen in de teststrategie. Er lopen ook wetenschappelijke onderzoeken naar speurhonden en ademhalingtests.’

‘Ver van de veilige haven’

Viroloog van Sciensano Steven Van Gucht gaf tijdens de persconferentie een overzicht van de coronacijfers en -trends in ons land: ‘De trend van de voorbije weken zet zich door’, zei hij. ‘We zagen een piek rond eind oktober, en nu een even snelle daling. De besmettingsgraad in België is nu lager dan die in Nederland, Frankrijk en Luxemburg. Maar we zijn nog een heel eind verwijderd van de veilige haven.’

‘We zien dat de mobiliteit vorige week wat is toegenomen. Er is een opgaande beweging in alle provincies, dat is normaal na de herfstvakantie. Het is wel belangrijk dat we maximaal blijven inzetten op telewerk, en onze dichte contacten blijven beperken.’

Van Gucht ging nog in op de meest recente cijfers: ‘We zien gemiddeld 3.142 nieuwe gevallen per dag, een daling van 35 procent. Na een korte periode van vertraging, lijkt de daling weer iets te versnellen. De impact van de nieuwe teststrategie is nog niet te zien in de cijfers, dat zal pas voor vrijdag zijn. Bij kinderen en tieners is de daling minder uitgesproken. Ruim de helft van de besmettingen doet zich voor bij mensen tussen 20 en 60 jaar.’

‘Ook de nieuwe ziekenhuisopnames gaan verder in dalende lijn. Het gaat om gemiddeld 282 nieuwe opnames per dag. Er liggen nu 1.106 patiënten op intensieve zorg. De druk op de ziekenhuizen neemt af, maar blijft wel nog steeds heel hoog.’