Europese ombudsman tikt Commissie op de vingers voor contract met BlackRock

Europese ombudsman Emily O'Reilly © Reuters

De Europese ombudsvrouw tikt de Europese Commissie op de vingers voor een contract met de vermogensbeheerder Blackrock. ‘Te veel belangenconflicten’, is haar oordeel.

De Europese ombudsvrouw, Emily O’Reilly, komt vandaag met een beslissing die de Europese Commissie aanmaant voorzichtiger om te springen met openbare aanbestedingen. De aanleiding is een contract dat de Amerikaanse vermogensbeheerder Blackrock begin dit jaar binnenhaalde.

De Europese Commissie wil het Europese bankentoezicht aanscherpen met duurzame criteria, zogenaamde ESG-criteria. Ze schreef daar vorig jaar een aanbesteding voor een studie voor uit. Ze kende de opdracht in maart toe aan de Amerikaanse investeringsgigant Blackrock. Met meer dan 7500 miljard dollar onder zijn hoede is dat ‘s werelds grootste vermogensbeheerder. Dat is meer dan twaalf keer het jaarlijkse Belgische bruto binnenlands product en bijna twee keer dat van Duitsland.

Emily O’Reilly tikt vandaag de Commissie op de vingers voor die aanbesteding, omdat ze te weinig rekening heeft gehouden met mogelijke belangenconflicten van Blackrock. Ze oordeelt dat de Commissie niet kritisch genoeg geweest is. Als grote financiële speler mag Blackrock een studie schrijven voor beleid dat achteraf grote gevolgen kan hebben voor zijn sector. Het grote probleem is volgens O’Reilly dat de algemene aanbestedingscriteria van de Commissie niet streng genoeg zijn voor zulke belangenconflicten. Die criteria moeten herzien worden, stelt de Ierse.

Ook opvallend is het lage bod van Blackrock op de aanbesteding, stelt de ombudsvrouw in haar beslissing. De Commissie had 550.000 euro geschat. Blackrock kwam met 280.000 euro aanzienlijk lager uit dan de andere partijen die intekenden op de aanbesteding.

De beslissing en de kritiek kwamen er nadat enkele Europarlementsleden en de ngo Change Finance het contract van Blackrock hadden aangeklaagd. Change Finance komt samen met de ngo en lobbywaakhond Corporate Europe Observatory vandaag ook met een rapport, dat de lobbymacht en de belangenconflicten van Blackrock uit de doeken doet.

Blackrocks klimaathypocrisie

Vooral over duurzaamheid blaast Blackrock warm en koud tegelijk. Elk jaar stuurt Blackrock-CEO Larry Fink, die onlangs nog over de tongen ging als kandidaat-minister van Financiën voor de Amerikaanse verkozen president Joe Biden, stuurt elk jaar een brief aan alle CEO’s van de bedrijven waarvan Blackrock een aandeelhouder is. Daarin hamert hij met beloftevolle slogans op de verantwoordelijkheid die bedrijven hebben voor het klimaat. Maar als aandeelhouder voegt hij de daad niet bij het woord.

Zo probeert de Nederlandse aandeelhoudersactivist Mark van Baal al jaren een klimaatresolutie op de aandeelhoudersvergaderingen van de grote oliebedrijven te krijgen. Blackrock is een belangrijke, stemgerechtigde aandeelhouder in al die bedrijven, maar stemt altijd tegen die klimaatresolutie.

Het onderzoek van ChangeFinance wijst op nog belangenconflicten die Blackrock ongeschikt maken om een studie te schrijven over duurzaamheidscriteria in het bankentoezicht. De financiële moloch is een belangrijke aandeelhouder in de grootste uitstoters van broeikasgassen en in fossielebrandstofbedrijven. Zo heeft het met 13 miljard dollar bijna 7 procent van de aandelen van de oliemajor Exxon Mobil in handen, en bijna 8 procent van de chemiegigant BASF. Het heeft ook belangrijke posities in grote Europese mijnbouw- en energiebedrijven die teren op steenkool, de meest vervuilende fossiele brandstof. Daarmee draagt Blackrock onrechtstreeks stevig bij aan de klimaatopwarming.

Grootaandeelhouder banken

Een ander relevant belangenconflict is dat Blackrock grootaandeelhouder is van de meeste Europese banken, de doelgroep waarvoor het de studie over ESG-criteria moet schrijven. Het is alsof een slager mee de regels voor de voedselveiligheid zou mogen schrijven.

Blackrock is onder meer de grootste aandeelhouder in Deutsche Bank, ING en Santander. De Europese bankensector is bovendien zelf een belangrijke investeerder in de fossiele brandstoffenindustrie.

Blackrocks invloed op het Europese beleid is met de jaren gegroeid, dankzij een stevig lobbynetwerk. In het lobbyregister van de EU heeft het slechts 2,8 lobbyisten in dienst en gaf het vorig jaar nog geen anderhalf miljoen euro uit aan belangenvertegenwoordiging. Maar uit de studie van Change Finance en Corporate EuropeObservatory blijkt dat het informele netwerk zeker zo belangrijk is. Blackrock financiert tal van andere Europese verenigingen en belangengroepen, goed voor meer dan 26 miljoen euro vorig jaar, en heeft zo onrechtstreeks een grote invloed op het Europese beleid.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content