Direct naar artikelinhoud
Vijf vragen aanJo Dardenne

‘Luchtvaart moet juiste prijs betalen voor haar vervuiling’

‘Luchtvaart moet juiste prijs betalen voor haar vervuiling’
Beeld REUTERS

De luchtvaart blijkt nog schadelijker voor het klimaat dan men vermoedde. Dat blijkt uit een studie in opdracht van de Europese Commissie. Zo zouden de condenssporen van vliegtuigen veel meer impact hebben op de opwarming van de aarde dan CO2. ‘De industrie kan enkel blijven groeien als ze overschakelt op duurzame alternatieven’, zegt Jo Dardenne, luchtvaartexperte bij de denktank Transport & Environment.

Wat is de belangrijkste bevinding van de studie? 

“De studie kon voor het eerst bevestigen dat de CO2-uitstoot van de luchtvaart maar het topje van de ijsberg is van de totale vervuiling. Wanneer een vliegtuig kerosine verbrandt, komt er CO2 vrij, maar ook schadelijke chemicaliën. Op een bepaalde hoogte reageren die chemicaliën met de atmosfeer en vormen ze condenssporen. Dat zijn die dunne wolkenstrookjes die we in de lucht zien als een vliegtuig voorbijkomt. Die condenssporen blijken nu dubbel zoveel impact te hebben op de opwarming van de aarde dan de CO2-uitstoot. Dat is erg zorgwekkend.”

Hoe kunnen we de uitstoot van die chemicaliën verminderen?

“Minder vliegen is zeker een voor de hand liggende oplossing om die uitstoot van chemicaliën te verminderen. Minder vliegtuigen betekent minder condenssporen. De studie presenteert ook twee maatregelen met effecten op korte termijn. Ten eerste kunnen we vliegtuigen omleiden om condenssporen te vermijden. Zo kunnen ze lager vliegen of rond een gebied vliegen waar de kans op zulke sporen groter is. Een tweede maatregel is het gebruiken van clean fuels, brandstoffen die gemaakt worden van hernieuwbare energie en minder chemicaliën uitstoten bij de verbranding.”  

Jo DardenneBeeld RV

Vliegtuigmaatschappij KLM en spoorwegmaatschappij NS willen treinritten als alternatief voor korteafstandsvluchten invoeren. Is dit het model van de toekomst?

“Dit is een zeer positieve verandering, vooral in die landen waar de spoorwegmarkt voldoende ontwikkeld is. We moeten mensen aanmoedigen om met de trein te reizen, zowel voor toerisme als zakenreizen. Dat moet dan wel betaalbaar blijven. Een van de belangrijkste uitdagingen voor de beleidsmakers van de toekomst is om een balans te vinden tussen duurzaamheid en betaalbaarheid.” 

Hoe moeten we het goedkoop vliegen een halt toeroepen?

“De luchtvaart moet de juiste prijs betalen voor haar vervuiling. Het jarenlange wanbeleid van Europa gaf de vliegtuigmaatschappijen belastingvrijstellingen op bijvoorbeeld kerosine. Die oneerlijke subsidies moeten stoppen om de kosten van het vliegen niet langer te drukken. We moeten deze pandemie gebruiken als resetknop voor de luchtvaart. We mogen niet toelaten dat de vervuiling weer naar het pre-coronaniveau schiet. De luchtvaartindustrie kan enkel blijven groeien als ze overschakelt op duurzame alternatieven. Bovendien moeten we de manier waarop we reizen herbekijken. Moeten we heen en terug vliegen voor grote conferenties, als dat ook via Zoom gaat?”

Gaan reizigers die prijsstijging niet te hard voelen?

“Het is belangrijk om op te merken dat maar een kleine groep mensen het vliegtuig neemt. Een onderzoek in Nederland wijst uit dat 8 procent van de Nederlandse bevolking 40 procent van de vluchten neemt. Niet iedereen vliegt dus. Wanneer de vliegtickets de ware kost van de luchtvaart weerspiegelen, zal die minderheid de stijging van de prijzen wel voelen.”