Hoe doe je dat, een werknemer evalueren na een jaar vol thuiswerk en coronastress?

Over verbouwingen had Nele Van der Haegen nooit eerder gesproken tijdens een evaluatiegesprek. Vorige week kwam het wel ter sprake, tijdens een wandelsessie met haar manager. De jobcoach bij Randstad Risesmart blikt met grote tevredenheid terug. “Ik heb nog nooit zo’n persoonlijk beoordelingsgesprek met mijn leidinggevende gevoerd.” 

Van der Haegen wisselde van functie binnen de Randstad Group, in volle coronacrisis. Ze was drie weken aan de slag in haar nieuwe job toen de lockdown werd afgekondigd. De mogelijkheid om van collega’s te leren viel door het verplichte thuiswerk gedeeltelijk weg. “Ik had daardoor het gevoel dat mijn opleidingskansen enorm beknot werden”, blikt ze terug. Koppel daar een slopende verbouwing aan vast – waarbij een aannemer ziek werd en een leverancier failliet ging, beide door corona – en er is weinig verbeelding nodig om de heftigheid van die periode te begrijpen. 

Die combinatie zorgde voor stress, iets wat haar manager goed oppikte. Het formele evaluatiegesprek werd een gesprek in het groen. “Mijn leidinggevende stond met haar fiets voor de deur, en al wandelend hebben we de evaluatie gedaan. Door die context kon ik ook ventileren, was er ruimte voor het benoemen van die stress. Het werd een heel natuurlijk en persoonlijk gesprek, zonder dat het te indringend werd.”

Heruitvinden

Het werd dus geen evaluatiegesprek zoals alle andere. En dat is niet vreemd. Bij wel meer bedrijven werd het pad van de KPI’s (kritieke prestatie-indicatoren) en andere doelstellingen die begin dit jaar werden opgesteld, verlaten. Logisch, want door de coronapandemie moesten we ons allemaal heruitvinden. Groeicijfers werden van tafel geveegd, businessplannen konden in de prullenmand, personeelsleden moesten het werk gecombineerd krijgen met kinderen die niet naar school konden, of kregen te maken met het verlies van een dierbare. Hoe moet je als leidinggevende nu een eerlijk evaluatiegesprek voeren wanneer alle klassieke fundamenten weggevaagd werden?

Kirsten Florentie, hr-verantwoordelijke bij Telenet, vindt het een boeiende uitgangspositie. Wanneer we haar bellen wordt het nieuwe normaal meteen duidelijk, met verbouwingen naast de deur en een zeurende boormachine doorheen het gesprek. “Ach, de charme van het thuiswerken”, lacht Florentie. “Toch leuk, die authenticiteit van de deurbel, de kinderen die even door het scherm lopen, of de huilende baby tijdens een zoomsessie.” Voor haar moet het allemaal kunnen in deze periode. “Dit jaar was er veel meer ruimte voor dergelijke privéomstandigheden. Dat persoonlijke hoort er bij, we zijn toch meer dan louter de optelsom van onze zakelijke contacten?”

‘Feedback op juiste moment’

Die filosofie maakt dat Telenet afgestapt is van dat ene grote gesprek op het einde van het jaar. “We hebben dit jaar ingezet op het ondersteunende gesprek, op regelmatige tijdstippen en bij voorkeur minstens eenmaal per maand. Feedback op het juiste moment.” Door de drukte, Telenet was een van die essentiële bedrijven die kon doorwerken tijdens de lockdown, lukte dat niet altijd even goed, erkent Florentie. “De agenda stond vaak onder druk, en daarom moet ik eerlijk bekennen dat het niet overal even vlot ging. Maar we zien het als een leerjaar.”

De gedachte dat je permanent moet evalueren, en niet één keertje op het einde van het jaar, is inmiddels wel doorgedrongen. Bart Lambrechts, People Director bij Carglass en onlangs nog verkozen tot ‘hr-ambassadeur 2020', staat al iets verder op dat pad. “Dat betekent niet dat we geen gesprekken meer hebben uiteraard, maar die zijn meer gericht op ontwikkeling, en minder op doelstellingen. Daarvoor is de omgeving veel te volatiel, nog los van corona. Doelstellingen moet je kunnen loslaten en bijstellen.” 

Zelf werkt Lambrechts met wat hij ‘hoe is het met je’-momenten noemt. Dat dit door corona niet meer face to face kan, is volgens hem geen bezwaar. “Via Skype heb ik op regelmatige basis contact met mijn mensen, en ik vraag hen om dat ook te doen met hun team.” Het zijn echt gesprekken over koetjes en kalfjes. Of even informeren hoe het nu gaat met die medewerker die alleenstaand is. Dat is wel degelijk een opdracht als werkgever, meent Lambrechts. “Het leven stopt niet buiten de werkuren. Wat mensen meemaken, beleven, ondergaan in hun privé vult hun rugzakje, en met die bagage komen ze ook werken.”

Veerkracht van werknemer

Het is heus niet zo dat werkgevers ongevoelig zouden zijn voor de uitdagingen waar hun mensen het afgelopen jaar voor stonden. Zo maken liefst vier op de vijf werkgevers zich zorgen over de mentale gezondheid van hun medewerkers, blijkt uit een onderzoek van de Antwerp Management School (AMS), het VBO en HRPro.be. 

Op de vraag of de coronacrisis een impact zal hebben op het beoordelingsgesprek, antwoordt 42 procent van de werkgevers dat dit geen rol speelt. “Dat lijkt veel”, zegt Joris Vandersteene van het competentiecentrum Werk & sociale zekerheid bij het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO). “Het betekent wel dat bijna 60 procent er wél anders tegen aankijkt.” Voor Vandersteene is het nu het uitgelezen moment voor werkgevers om even stil te staan bij de veerkracht van de werknemers. “De belangrijkste vraag is meteen ook de eenvoudigste: hoe is het met u?”