De slag om kerst: overlegcomité begint uur vroeger uit vrees voor lange discussies

Hoewel de meerderheid van het Overlegcomité ervoor terugschrikt om een 'sociale' uitzondering voor kerst toe te staan en geen enkele expert daarvoor staat te springen, blijven MR en CD&V daar openlijk voor pleiten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is al een tijdje bezig met zijn kerstoffensief. Gisteren zette hij zijn betoog nog eens kracht bij door de plannen van het Canadese Québec te bejubelen. Daar mag je met kerst met 10 personen samenkomen, maar ervoor en erna moet je wel één week in quarantaine. "We moeten zelfs niet tot 10 personen gaan", aldus Bouchez. "Maar je zou toch twee, drie of vier extra mensen per gezin kunnen toestaan." Ook Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) zette zich gisteren op die lijn, hoewel zijn partij altijd gezegd heeft dat ze vanaf nu strikt de virologen zullen volgen.

Ook CD&V-voorzitter Joachim Coens klopte - vanuit zijn ideologie - nog eens op de nagel van de eenzaamheid. "Kerstmis is geen dag als alle andere. Perspectief op warme feestdagen met onze dierbaren, weliswaar in beperkte kring, is een absolute must voor ons mentaal welzijn."

Rond de vuurkorf

Dat twee regeringspartners zich zo ver wagen in een openlijk pleidooi, voorspelt dat het geen simpel Overlegcomité zal worden vandaag. Dat ze straks een uurtje vroeger (13 uur) starten dan gewoonlijk, lijkt dat te bevestigen. Ze willen zo zeker klaar zijn tegen de nieuwsuitzendingen van 19 uur.

Hier en daar wordt gepleit voor een versoepeling voor alleenstaanden. Dat verschillende partijvoorzitters en ook minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) - die aan tafel zit straks - vrijgezel zijn, is voor singles alvast een goed teken. Mogelijk zullen er ook iets soepelere regels worden opgesteld voor bijvoorbeeld wandelingen buiten. Het idee van meer mensen buiten rond een vuurkorf vinden sommigen niet realistisch, omdat je sowieso wel eens naar binnen gaat als het koud is. Bovendien is het nog maar de vraag wat de groenen van die vervuilende vuurkorven denken.

Frustraties bij MR

Kerst wordt dus een moeilijke discussie, temeer omdat er binnen de MR ergernis groeit over het feit dat het vooral premier Alexander De Croo (Open Vld), minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) en coronacommissaris Pedro Facon zijn die de touwtjes van het coronabeleid in handen hebben. De MR - die vroeger de premier leverde - lijkt er last van te hebben niet meer in de driver's seat te zitten en vindt dat het beleid te veel door Vlamingen wordt bepaald.

Door de manier waarop de bevoegdheden verdeeld zijn, staat er vandaag inderdaad geen enkele Franstalige minister in de spotlights. Alleen minister van Zelfstandigen David Clarinval (MR) - de rechterhand van voorzitter Bouchez - werkt zich geregeld in de kijker door al vooraf te zeggen wat hij vindt dat er moet gebeuren. De PS zal pas ten tijde van de relance een belangrijke rol gaan spelen, met minister van Economie Pierre-Yves Dermagne en staatssecretaris voor de Relance Thomas Dermine. Voorlopig is Vandenbroucke de enige socialist op het voorplan, maar dat wist de PS-top op voorhand toen ze Volksgezondheid aan sp.a liet.

En petit comité

Dat de MR zich minder betrokken voelt, heeft ook te maken met de werkwijze van het Overlegcomité, dat helemaal anders is dan dat van de Nationale Veiligheidsraad onder premier Sophie Wilmes (MR). De vele rapporten van de GEES werden toen massaal doorgestuurd en gelekt, nu is er veel minder voorhanden. Er is wel continu overleg, maar het vindt vaak plaats 'en petit comité'. Dat kwam ook omdat Celeval, de opvolger van de GEES, steeds meer aan belang verloor. Het probleem van Celeval was namelijk dat er vaak maar één expert per thema zat. Als het over economie ging, was dat bijvoorbeeld Johnny Thijs. Maar in dit stadium wilde de regering liever dat verschillende economen (of psychologen...) samen discussiëren om tot een gezamenlijk, minder eenzijdig advies komen. Concreet: de reeds bestaande Risk Assessment Group (RAG) wordt nu hét adviesorgaan, maar zal - in plaats van de Celeval - wel werkgroepen oprichten. Die zullen niet continu samenkomen, maar alleen als de RAG een specifiek advies wil over een bepaald thema. Dat is een gezondere manier van werken, klinkt het.

Nu coronacommissaris Facon - tot 2017 kabinetschef bij toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) - Celeval heeft opgedoekt, krijgt hij het verwijt dat hij te veel macht naar zich toe trekt. Die kritiek verbaast enigszins, want zijn functie is net in het leven geroepen om alles wat ordelijker te laten verlopen. Eén adviesorgaan past in die strategie en was ook al enkele weken voorzien.

Vandenbroucke toetst ook zelf veel af met experten, Marc Van Ranst staat zo ongeveer op speed dial. De virologen worden meer gehoord dan ooit, tot hun grote tevredenheid. Zowel Vandenbroucke als De Croo zitten op de harde lijn, als het gaat over versoepelingen. De premier wil niet dezelfde fout maken als Wilmès en beseft maar al te goed hoe het in zijn gezicht zou ontploffen, als het misloopt.