Waarom N-VA zich niet profileert op de eindejaarsfeesten: ‘Je kan geen oppositie voeren op corona’

Verschillende regeringspartijen trokken in de voorbije dagen publiek aan de mouw van premier Alexander De Croo (Open VLD) om de regels te versoepelen tijdens de kerstperiode. Oppositiepartij N-VA bleef kalm. ‘Bij straffe verklaringen is kans op gezichtsverlies groot.’

Het land kijkt opnieuw vol verwachting uit naar de beslissingen van het Overlegcomité dat om 13 uur van start gaat. De verwachting is dat winkels in de loop van volgende week zullen mogen openen. Het controleren van hordes winkelaars wordt de grootste uitdaging voor lokale besturen, zo klinkt het.

Daarmee verschuiven de schijnwerpers volledig naar de eindejaarsperiode. De regeringstop wil vandaag klare wijn schenken. Zo weet de burger wat hij kan verwachten en kan die ook plannen beginnen maken. Met een zeer behoedzame uiteenzetting in de Kamer zette eerste minister Alexander De Croo (Open VLD) donderdag de lijnen uit: ondoordachte beslissingen zijn uit den boze. Een derde ‘kerstgolf’, veroorzaakt door al te grote bijeenkomsten in gesloten en slecht verluchte ruimtes, moet absoluut vermeden worden.

De Croo pareerde zo de kerstwensen van regeringspartijen MR en CD&V. Beide partijen profileerden zich op de eindejaarsfeesten. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez spande de kroon. Hij liet zich halfweg november al ontvallen dat we ‘Kerstmis niet via Skype gaan vieren’. Donderdagavond sloot ook Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) zich aan bij de club. Hij had het over het uitnodigen van een viertal mensen. ‘Kerstmis is een hyper-affectief familiefeest.’

Een opvallende afwezige in de aanloop naar het Overlegcomité was de grootste federale oppositiepartij: de N-VA. In tegenstelling tot enkele regeringspartners hielden de Vlaams-nationalisten zich op het vlak van het eindejaar low profile. N-VA-fractieleider Peter De Roover kwam donderdag weliswaar tussen. Maar hij vroeg de regering vooral na te denken over ‘al te vergaande maatregelen’ tijdens de eindejaarsfeesten.

Aan Knack zegt De Roover dat hij de bekommernis van de CD&V en de MR weliswaar deelt. ‘We mogen geen fuck you-vinger uitlokken bij de bevolking. Het mag niet zijn dat we alle perspectief op een klein beetje prettige feesten ontnemen.’ De Roover vindt ook dat de burgemeesters moeten weten wat ze moeten verwachten op het vlak van de handhaving van de maatregelen.

En toch geeft de N-VA’er toe dat zijn fractie voorzichtig is geweest, misschien wel voorzichtiger dan enkele regeringspartijen. ‘Het valt inderdaad op dat de regering-De Croo bestaat uit milde pastoors en harde dominees.’ Voor alle duidelijkheid, De Croo en zijn vicepremier Frank Vandenbroucke (SP.A) vallen onder die laatste noemer.

Fanfare

Vlaams N-VA-fractieleider Wilfried Vandaele zegt dat zijn partij, de grootste Vlaamse regeringspartner, vooral achter de schermen heeft meegewerkt, in het bijzonder rond het heropenen van de niet-essentiële winkels. ‘Het verleden leert dat dat hoe luider je erover praat, hoe moeilijker het wordt om dingen gedaan te krijgen.’ Volgens Vandaele heeft de N-VA-fractie zich niet op het thema laten profileren, naar eigen zeggen tot ergernis van sommige collega’s. ‘Wij willen het Overlegcomité niet hypothekeren. Vanaf dat wij met de fanfare op kop lopen, zou dat de kans op slagen kleiner maken, aangezien een gunstige beslissing zogezegd een overwinning voor ons zou zijn.’

Hoe dan ook heeft de N-VA nare ervaringen met het bepleiten van lossere maatregelen. Toen Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) eind oktober de vergelijking maakte met een huis dat nog niet in brand staat, werd hij overladen met kritiek. De zin bleef de regeringsleider achtervolgen.

Het lijkt erop dat de partij zich niet opnieuw aan dezelfde steen wil stoten. ‘Bij straffe verklaringen is het risico op gezichtsverlies groot’, klinkt het binnen de Vlaamse regering.

Dat komt onder meer door de werking van het Overlegcomité. In theorie heeft Jan Jambon er als minister-president een veto. Maar dat is puur theoretisch. Niemand wil het etiket van saboteur krijgen opgeplakt. Dat zorgt ervoor dat het gewicht van de federale regering veel groter is. ‘Eigenlijk kan het federale niveau ons gewoon overrulen’, luidt het. De partij kijkt met name in de richting van gezondheidsminister Vandenbroucke. ‘Een zeer dominante persoonlijkheid, en dan druk ik me nog zacht uit.’

Het overwicht van de tandem De Croo-Vandenbroucke zou andere gesprekspartners schrik inboezemen om zich uit te spreken. Zeker wanneer experten en ziekenhuispersoneel in de media hun bezwaren bij mogelijke versoepelingen op voorhand uiten.

De partij van Bart De Wever focust daarom liever op andere thema’s. Met het aantreden van de Vivaldi-regering zijn ook de inhoudelijke debatten weer op gang gekomen. De N-VA’ers richten hun pijlen op issues als de kernuitstap, het migratiedossier en de Brusselse stadstol. Een N-VA-bron vat het zo samen: ‘Op corona kan je geen oppositie voeren. Gelukkig geeft de regering ons genoeg andere onderwerpen.’