Steven Van Gucht heeft slecht nieuws voor wie denkt dat we eens gevaccineerd volledig vrij zijn om te gaan of staan waar we willen. Het valt nog niet uit te sluiten dat we straks misschien nog steeds drager van het virus kunnen zijn, ook als we gevaccineerd zijn.

‘We weten van een aantal vaccins dat ze beschermen tegen ziekte, 60 tot 90 procent afhankelijk van het vaccin, maar we weten nog niet echt of het vaccin ons ook zal beschermen tegen de besmetting. Misschien kunnen we toch nog drager zijn van het virus en geen symptomen ontwikkelen. Dat is potentieel een risico. Dus zolang dat niet duidelijk is, moeten we ervan uitgaan dat het mogelijk is dat ook na vaccinatie mensen nog steeds in quarantaine geplaatst moeten worden. Zeker wanneer die mensen in contact komen met iemand die een verhoogd risico heeft op complicaties, zei de viroloog op de persconferentie van het Crisiscentrum.

• Lees ook | Hoeveel kilo sars-CoV-2 is er op aarde?

‘Naarmate meer en meer mensen gevaccineerd zullen zijn, zullen natuurlijk ook minder en minder mensen in quarantaine moeten, omdat er minder en minder virus zal circuleren, er minder besmettingen worden vastgesteld en dan is er ook minder noodzaak om tot quarantaine over te gaan’, aldus Van Gucht. ‘Maar er zijn voorlopig nog onvoldoende gegevens om daar duidelijke uitspraken over te doen’, benadrukte hij.

Beschermende mantel

Het is ook nog niet helemaal duidelijk of straks alle groepen wel in aanmerking komen voor een vaccin. Zo werden tot dusver zwangere vrouwen nog niet ingesloten bij de klinische studies, zei Van Gucht. ‘Dan is er ook nog de categorie van mensen die een heel zwakke of zelfs geen afweersysteem hebben, bijvoorbeeld door een genetische aandoening of vanwege een kankerbehandeling die het immuunsysteem heeft stilgelegd. Die mensen kunnen in principe wel het vaccin toegediend krijgen, die bevatten geen levend virus en vormen dus geen risico, maar het is wel mogelijk dat ze er niet op reageren en geen immuniteit tegen het virus opbouwen’, stelde Van Gucht.

‘Voor die mensen is het heel belangrijk dat er een groepsimmuniteit wordt opgebouwd en andere mensen, die wel een gezond immuunsysteem hebben, zich maximaal laten vaccineren, zodanig dat het virus niet meer kan rondgaan. Zo creëer je een beschermende mantel van gevaccineerde personen rondom de personen die zelf geen immuniteit kunnen opbouwen, in het Engels noemen ze dat een love vaccination’, aldus Van Gucht, die erop wees dat België voldoende vaccins heeft besteld.

Er is ook een andere mogelijkheid voor personen met een zeer zwakke afweer die toch bepaalde risico’s lopen op besmetting. ‘Zij kunnen op voorhand behandeld worden met antistoffen van iemand anders, bijvoorbeeld die zogenaamde plasmatherapie waarbij je antistoffen krijgt uit het bloed van een andere persoon’, legde Van Gucht uit.

‘Of in een iets verdere toekomst kunnen dat ook monoklonale antistoffen zijn: die worden gemaakt worden in het laboratorium en zijn zuiverder en vaak ook iets krachtiger. Die kunnen dan gedurende enkele weken of maanden een tijdelijke bescherming geven aan personen die zelf geen immuunrespons kunnen opbouwen.’

Tijdens de persconferentie van het Crisiscentrum werd ook de nieuwe campagne van de overheid voorgesteld.