"Politieke afrekening" of "methodes doorgewinterde crimineel": corruptieproces tegen Franse ex-president Sarkozy start
Het proces voor corruptie tegen Nicolas Sarkozy, Frans president tussen 2007 en 2012, kan vandaag echt van start gaan. Een ex-president die fysiek voor de rechter verschijnt op beschuldiging van corruptie, het is een primeur in de moderne Franse geschiedenis. Sarkozy wordt verdacht van misbruik van zijn positie en beïnvloeding van een magistraat. Volgens het parket gebruikte hij "de methodes van een crimineel". Sarkozy zelf noemt het proces "een schande" en "een politieke afrekening".
Om te begrijpen waarover "het proces Bismuth" precies gaat, moeten we terug naar 2013. Het gerecht luisterde toen - legaal - de telefoons af van ex-president Nicolas Sarkozy. Dat was in het kader van de financiering van zijn presidentscampagne met geld uit Libië, in 2007.
Maar de onderzoeksrechters kwamen erachter dat Sarkozy nog een andere telefoon gebruikte, een geheime met een prepaid-kaart. Hij belde daarmee met zijn vriend en advocaat Thierry Herzog. Niet als Nicolas Sarkozy, maar onder een valse naam, Paul Bismuth.
Begin 2014 werd ook die telefoon afgeluisterd. Het gerecht kwam toen te weten dat gewezen president Sarkozy wel erg goed op de hoogte was van de gang van zaken in nog weer een andere juridische zaak waarin hij verwikkeld was, zijn cassatieberoep in de zaak Bettencourt.
Een hoge parketmagistraat, Gilbert Azibert die als eerste advocaat-generaal bij het Hof van Cassatie werkte, bleek de ex-president op de hoogte te houden van de interne keuken bij het gerecht. En nu komt het: uit de gesprekken tussen Sarkozy en zijn advocaat blijkt dat die hoge magistraat in ruil voor de informatie een beloning in het vooruitzicht werd gesteld. Sarkozy namelijk, zou ervoor zorgen dat de magistraat een zitje kreeg in de Raad van State van Monaco.
Sarkozy zou zijn positie dus hebben misbruikt, om invloed uit te oefenen op de rechtsgang. Hij wordt verdacht van corruptie en "trafic d'influence". De twee andere genoemde mannen staan samen met Sarkozy terecht. Het gaat dus om zijn advocaat Thierry Herzog en de - intussen gepensioneerde en van passieve corruptie beschuldigde - magistraat Gilbert Azibert.
De grote vraag is natuurlijk of het bewijsmateriaal, enkele zinnetjes uit een telefoontap, zullen volstaan voor een veroordeling. In februari 2014 zegt advocaat Herzog aan Sarkozy over de telefoon "vergeet geen goed woordje te doen". Sarkozy bevestigt dat hij stappen zal zetten bij de regeringsleider van Monaco.
Dat en een paar andere afgeluisterde passages zijn voor het financiële parket van Parijs voldoende om Sarkozy ervan te beschuldigen "de methodes te gebruiken van een doorgewinterd crimineel". Maar er zal moeten worden aangetoond dat de twee partijen - de rechter aan de ene kant en de ex-president samen met zijn advocaat aan de andere - wel degelijk afspraken hadden gemaakt, over de wederkerigheid van de "hulp".
Linkse rechters en politieke processen?
Sarkozy zelf ziet het - uiteraard - helemaal anders. Om te beginnen is de magistraat uiteindelijk niet benoemd op de hoge post in Monaco. Op het laatst is de zaak afgeblazen. Waarom is niet duidelijk. Had de ex-president door dat ook zijn "geheime" prepaid-telefoon werd afgeluisterd? Nicolas Sarkozy noemt het proces in elk geval een groot schandaal, en een politieke afrekening. Bij zijn centrumrechtse partij LR is er overigens al langer onvrede over (delen van) het Franse gerecht.
Sarkozy zelf hangt in 2021 nog een rechtszaak boven het hoofd, de zaak Bygmalion, over de financiering van zijn - mislukte - presidentiële campagne van 2012. En ook over de campagne van 2007 dreigt nog een proces, over illegaal Libisch geld. Neem daarbij dat ook andere vooraanstaande LR-politici zijn veroordeeld.
Jacques Chirac, de intussen overleden ex-president en toch een tijdlang de politieke vader van Sarkozy werd in 2011 tot een voorwaardelijke celstraf veroordeeld. Dat was wegens financiële wanpraktijken, en het creëren van fictieve banen in Parijs. Verser in het geheugen ligt de veroordeling van François Fillon, in 2017 nog de presidentskandidaat voor LR. De partijleider van LR haalde toen uit naar "een politiek geïnspireerd gerecht".
De pijlen worden vooral gericht op het financiële parket van Parijs. Nicolas Sarkozy reageerde eerder dit jaar nog verheugd, toen het weekblad "Le Point" vragen plaatste bij de werking van dat parket. Ondermeer omdat het actief op zoek ging naar een "mol" die voor Sarkozy werkte.
Het definitieve einde van Nicolas Sarkozy?
In theorie riskeert Sarkozy een gevangenisstraf van tien jaar en een boete van een miljoen euro. Maar het is lang niet zeker dat het zover komt. Het proces zou oorspronkelijk lopen tot 10 december, maar het zal mogelijk wat langer duren. Van bij het begin was er al een week vertraging. Eén van de beklaagden, voormalig magistraat Azibert, beschikte namelijk over een medisch attest dat hem verhinderde in coronatijden naar de rechtbank te komen. De man - 73 jaar oud intussen - is na onderzoek toch fit genoeg bevonden. Het proces kan vandaag maandag dus eindelijk écht van start gaan.
Hoe het ook afloopt, er hangt een schaduw van verdenking over Nicolas Sarkozy. In geval van een veroordeling wordt dat meer dan een schaduw. Heeft dat nog enig politiek belang? Ja en nee. Officieel heeft Sarko zich teruggetrokken uit de actieve politiek. Maar achter de schermen ontvangt hij nog altijd politici, en heeft hij contacten op het hoogste niveau.
Omdat zijn partij LR er maar niet in slaagt een serieuze presidentskandidaat te vinden die een bres kan slaan in de tweestrijd tussen uiterst-rechts (RN van Marine Le Pen) en president Macron (met zijn partij LREM) wordt hier en daar toch nog gespeculeerd over zijn eventuele politieke terugkeer. Maar de tijd dringt dus. Komt er niet snel duidelijkheid, dan wordt hij echt een man van het verleden. Maar eerst dus, de rechtszaken afwachten, te beginnen met dit proces van mijnheer Bismuth.
