Zes Portugese jongeren mogen hun klimaatzaak tegen 33 landen bij Mensenrechtenhof bepleiten
Zes Portugese jongeren mogen hun klimaatzaak tegen 33 landen bij het Europees Mensenrechtenhof bepleiten. Goed nieuws voor de voorvechters van de Belgische klimaatzaak.
Een belangrijke horde is genomen voor zes Portugese jongeren in de strijd tegen klimaatverandering. Het Europees Hof geeft vandaag groen licht voor de rechtszaak die ze hebben aangespannen tegen 33 landen, waaronder alle EU-lidstaten. De jonge activisten, tussen 8 en 21 jaar oud, stellen de landen in gebreke omdat ze te weinig inspanningen zouden doen om de klimaatverandering tegen te gaan en zo het fysieke en mentale welzijn van toekomstige generaties op de helling zouden zetten.
De dagvaarding kwam tot stand in 2017, toen Portugal geteisterd werd door hevige bosbranden die aan meer dan 120 Portugezen het leven kostten. Vier van de zes jongeren komen uit de zwaarst getroffen regio, twee anderen uit Lissabon, een stad die bedreigd wordt door de stijging van de zeespiegel. “Het is hoopgevend dat de rechters van het Europees Mensenrechtenhof de urgentie van deze zaak erkennen”, zegt André Oliveira (12), een van de jonge actievoerders.
De regeringen krijgen tot februari om zich schriftelijk te verdedigen tegen de aanklacht. Daarop mogen de jongeren, bijgestaan door het Global Legal Action Network (GLAN), dan weer antwoorden. Normaal kan een rechtszaak op Europees niveau makkelijk vijf tot tien jaar in beslag nemen, maar omdat het Hof “wegens de urgentie en het belang van deze kwestie” prioriteit geeft aan de zaak, kan al binnen één à twee jaar een uitspraak volgen.
De zes verzamelen middelen via crowdfunding. Voor de argumentatie van de rechtszaak zelf vonden ze inspiratie bij Urgenda, de Nederlandse actiegroep die in 2015 voor een wereldprimeur zorgde door een rechtszaak tegen de Nederlandse regering te winnen. Wereldwijd daagden actiegroepen daarop hun eigen regering voor de rechter: inmiddels lopen er meer dan 350 rechtszaken. Een overwinning van de Portugese jongeren zou ervoor kunnen zorgen dat al die rechtszaken in een stroomversnelling komen.
Zo geeft de actie van de Portugezen de meer dan 60.000 voorvechters van de Belgische Klimaatzaak moed. Die komt in maart 2021 voor de rechtbank van eerste aanleg, hoewel de zaak al in december 2014 werd aangespannen. “Als het Europees Hof de betrokken lidstaten veroordeelt,” zegt Sarah Tak van de Klimaatzaak, “dan zou dat bevestigen dat overheden door laks klimaatbeleid de mensenrechten van hun eigen bevolking schenden."