‘Den blok erop’ van Vandenbroucke irriteert regeringspartners

“Den blok moest erop.” Het interview met minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke dateerde van afgelopen vrijdag, maar explodeerde pas na het weekend in zijn gezicht. Voor de micro van Terzake probeerde hij vrijdag uit te leggen waarom de niet-essentiële winkels begin november de deuren hadden moeten sluiten. Het belangrijkste argument om ze nu weer te openen is immers dat ze geen besmettingsgevaar inhouden. “Er was toen een schokeffect nodig”, zei Vandenbroucke.

De uitspraak wekt verontwaardiging. N-VA-voorzitter Bart De Wever postte het interview zondag op Twitter. “Als je middenstanders te gronde wil richten en het draagvlak voor maatregelen wil wegslaan, dan moet je het zo aanpakken”, meldde hij. “Wij gingen ervan uit dat de premier en de minister van Volksgezondheid zich baseerden op ratio en wetenschap.”

angst aanjagen

Maandag kwam de irritatie bij de coalitiepartners naar boven. Bij CD&V en MR, maar ook bij de Franstalige zusterpartij PS ging het op de partijbureaus over Vandenbrouckes uitspraak. “De communicatie was niet gepast”, zegt Ahmed Laaouej, Kamerfractieleider bij de Franstalige socialisten. “We moeten net tonen dat we aan de kant staan van de bevolking en onze winkeliers.” Ook bij CD&V stoorden ze zich eraan dat de indruk was ontstaan dat in de eerste plaats de bevolking angst moest aangejaagd worden, terwijl de ondernemers bloedden.

Maar vooral de MR gaf vol gas. “De communicatie van Vandenbroucke is zelfgenoegzaam”, zei Kamerlid Denis Ducarme, oud-minister van Middenstand. “Wij zijn geen kleine kinderen.” Zijn voorzitter Georges-Louis Bouchez was forser: “Deze uitlatingen zijn onaanvaardbaar. Hij moet uitleg geven”, zei die aan de Sudpresse-kranten. Al twee weken voert Bouchez een strijd voor een soepeler coronabeleid, onder meer door te pleiten voor uitzonderingen rond kerst.

Vandenbroucke verdedigde zich maandagnamiddag door het advies van de Celeval bekend te maken, de groep experts die de regering bijstond bij het uitstippelen van de coronamaatregelen. Dat advies raadde ook aan de winkels te sluiten. “Het ging niet louter om een psychologisch effect”, zei Vandenbroucke op De afspraak. “Het kwam erop aan het aantal verplaatsingen terug te dringen.”

Op zijn zachtst gezegd onhandig

Bij de sp.a zijn ze zich bewust dat de communicatie op zijn zachtst gezegd onhandig was. Blijft de vaststelling dat toppers van N-VA, CD&V, MR en PS aanwezig waren op het bewuste overlegcomité, waar de beslissing bij consensus werd genomen. Ook was iedereen er toen van overtuigd dat drastische maatregelen nodig waren om te vermijden dat het zorgpersoneel en onze ziekenhuizen zouden bezwijken. We zaten in die periode boven de 20.000 besmettingen per dag. 

Vandenbroucke krijgt nog de volle steun van premier Alexander De Croo (Open Vld). Bij de PS zullen ze hun Vlaamse zusterpartij niet afvallen. Bij CD&V tonen ze zich loyaal aan de genomen beslissingen, maar willen ze het met Vandenbroucke nog eens hebben over de communicatie.

Iedereen beseft: het is niet het moment om een oorlog te beginnen. De situatie in de ziekenhuizen is te acuut, het virus te weinig onder controle. Maar wat als straks de cijfers verder dalen en er echt versoepeld kan worden? De MR blijft duwen om toch nog versoepelingen erdoor te krijgen voor kerst. “Anders gaan de mensen de regels toch niet volgen”, zegt Ducarme. De Croo en Vandenbroucke houden zich aan de gemaakte afspraken, CD&V is niet van plan er nog veel spel van te maken. 

En nadien? Binnen de regering houden ze hun hart vast voor de soms dominante opstelling van Vandenbroucke. Sommigen gaan ervan uit dat hij vroeg of laat de bocht zal uitgaan. Vandenbroucke trekt vol de aandacht. Zo aarzelde hij niet om vorige week N-VA-voorzitter De Wever op zijn plaats te zetten toen die zich mengde in het debat over de kernuitstap. Het schokeffect van zijn comeback is intussen achter de rug, het is hard tegen hard als vanouds in de Wetstraat.