Een groot zonnepanelenpark in Chinese provincie Shanxi: ook de Chinezen willen nu harder gaan in de strijd tegen de klimaatopwarming.
Copyright 2019 The Associated Press. All rights reserved.

Na recente golf van grote klimaatbeloftes wereldwijd: "Doel van klimaatakkoord Parijs is nu binnen bereik" 

Volgens nieuwe berekeningen zou de opwarming van onze planeet in het jaar 2100 ongeveer 2,1 graden Celsius bedragen, als de recente beloftes van o.a. China, de VS en Japan waarheid worden. Dat brengt het doel van het klimaatakkoord van Parijs heel wat dichterbij, en veegt de doemscenario's van 3 of 4 graden van tafel: "Het doel van Parijs is nu binnen bereik". Goed nieuws dus voor onze planeet, maar vergis u niet, er moet wel degelijk nog veel gebeuren: "CO₂ uit de lucht halen met machines hebben we nog nooit op grote schaal gedaan."

Vanwaar deze plotse ommezwaai en het goede nieuws? Er was natuurlijk al de Europese Unie met haar Green Deal, maar in de voorbije weken en maanden hebben ook enkele andere grote spelers zich los van elkaar duidelijk uitgesproken voor de strijd tegen de klimaatopwarming. Zo was er eind september China dat zich engageerde om tegen 2060 klimaatneutraal te worden. Japan volgde een maand later, met de belofte om klimaatneutraal te worden tegen 2050. Ook Korea haakte zijn wagonnetje aan, en er waren Zuid-Afrika en Canada die zich engageerden. Onlangs kwamen daar dan nog de Verenigde Staten bij, waar Joe Biden de presidentsverkiezingen won.

Allemaal grote industrieën, grote spelers dus in de uitstoot van broeikasgassen die de aarde doen opwarmen. Hun beloftes kunnen dus een groot verschil maken. Bovendien kunnen hun beloftes een internationale dynamiek op gang brengen en andere landen, die nu nog aarzelen om op de kar te springen, mee trekken. 

De VS kan daarbij een cruciale rol spelen. Biden wil de VS zo snel mogelijk weer in het klimaatakkoord van Parijs krijgen, en heeft, naast de officiële beloftes om tegen 2050 naar een netto-nuluitstoot te gaan, nu al de klimaatambities in de verf gezet met o.a. de benoeming van John Kerry als klimaatgezant voor de VS. In een van zijn eerste speeches riep Kerry andere landen al op om meer ambitie te tonen op de klimaatconferentie van Glasgow volgende herfst. 

Tegen 2100 zou onze planeet 2,1 graden Celsius opgewarmd zijn, als de nieuwste beloftes allemaal worden nageleefd

Tot nu toe was nog niet berekend hoeveel verschil al die beloftes zouden maken, maar vandaag zijn de onderzoekers van Climate Action Tracker, met concrete cijfers naar buiten gekomen. "De anderhalve graad van het klimaatakkoord van Parijs is door de recente golf van klimaatneutrale beloftes nu binnen schot", is hun conclusie. 

Zij komen uit op een opwarming van 2,1 graden Celsius tegen 2100, een pak onder de eerder gevreesde 3 of zelfs 4 graden. Maar deze berekening houdt dus rekening met de meest recente beloftes van de grote spelers.  

Volgens het akkoord van Parijs in 2015 moet de globale opwarming van onze planeet beperkt worden tot "ruim onder de 2 graden" en liefst anderhalve graad, het kantelpunt voor nog gevaarlijker gevolgen van de opwarming dan degene die we nu al ervaren. Momenteel zitten we ongeveer al aan 1,1 graden opwarming tegenover het begin van de Industriële Revolutie. 

Er was de lauwe uitkomst van de klimaatconferentie in Madrid vorig jaar, en het bleek toen ook dat met wat toen op tafel lag, we helemaal niet op weg waren om Parijs te halen. Maar door de recente beloftes is er toch weer wat verschoven. (lees door onder de grafiek van Climate Action Tracker)

China en de VS

Climate Action Tracker (CAT), een groep van internationale onderzoekers die al jaren de opwarming van de aarde van dichtbij opvolgt en projecties maakt voor de toekomst, heeft voor zijn nieuwste model de belofte van China meegenomen. De Chinese inspanningen alleen al zouden goed zijn voor 0,2 of 0,3 graden minder opwarming, berekende CAT. De Verenigde Staten zouden zorgen voor 0,1 graden bonus. China en de VS zijn 's werelds grootste twee uitstoters, de EU in zijn totaliteit volgt op drie. 

"In totaal hebben nu 127 landen zich uitgesproken voor een netto nuluitstoot van broeikasgassen of ze overwegen het. Die 127 zijn verantwoordelijk voor ongeveer 63 procent van de wereldwijde uitstoot", berekende CAT. (lees door onder de foto: protest aan de Duitse Reichstag in het kader van Fridays for Future, in april dit jaar) 

Alle landen die aan een netto nuluitstoot van broeikasgassen denken, zijn samen goed voor 63 procent van de wereldwijde uitstoot

Copyright 2020 The Associated Press. All rights reserved

Is het klimaatprobleem nu opgelost?

Is het dan allemaal zo simpel, en is het klimaatprobleem nu opgelost? Verre van. Ten eerste gaat het om beloftes, die ook effectief moeten worden uitgevoerd, én het gaat over de lange termijn: 30 tot 40 jaar vanaf nu. Terwijl altijd onderstreept is dat de volgende jaren - en de doelen voor 2030 - evengoed cruciaal zijn voor die langere termijn. 

Het CAT doet daarom een oproep aan de verschillende landen en hun overheden om hun ambities voor 2030 bij te stellen tegen de volgende top in Glasgow, in november 2021. Tot nu toe is er sinds Parijs nog maar weinig gebeurd, benadrukt CAT. 

China zou in principe pas vanaf 2030 de uitstoot door de verbranding van steenkool - nog altijd een grote bron om energie op te wekken - echt laten dalen. Een zelfde kritiek weerklinkt ook over de plannen van o.a. Canada: goed en wel op de lange termijn, maar op de korte termijn mag het ietsje meer zijn. 

"Tot nu toe heeft geen enkel land in het kader van Parijs een serieus aangepast plan ingediend, en de weg die we momenteel bewandelen brengt ons naar een opwarming die 0,8 graden hoger ligt - rond 3 graden extra dus - dan het optimistische scenario dat we nu berekenden", aldus nog CAT. 

Rond de 2 graden extra is nog altijd veel, maar misschien nog beheersbaar

Er is dus nog veel werk aan de winkel, zegt ook klimaatexpert Pieter Boussemaere: "Goed nieuws moeten we altijd vieren, want waar we hier over spreken, konden we ons 10 jaar geleden bijna niet voorstellen. Tot zelfs vijf jaar geleden was er sprake van dat we 3, 4 of volgens sommigen zelfs 5 graden extra zouden bereiken tegen 2100, wat een regelrechte ramp zou zijn voor de menselijke beschaving."

"Rond de 2 graden erbij, is nog altijd veel, en we zullen nog altijd veel grote veranderingen vaststellen, maar we zullen ons als samenleving misschien wel kunnen wapenen tegen de veranderingen die ons te wachten staan." 

Boussemaere waarschuwt ook voor het gebrek aan dadendrang op de korte termijn, en wijst erop dat CAT in zijn scenario's al rekening houdt met het feit dat we massaal CO₂ uit de atmosfeer zullen gaan halen. "Onder meer via grote herbebossingsprojecten en door actief CO₂ uit de lucht te plukken met machines, maar dat is nog nooit op grote schaal toegepast of bewezen. Als dit niet zo lukken, zouden we toch weer hoger eindigen, ergens rond 2,5 of 3 graden, en is die voorspelling van +2,1 graden toch minder zeker." 

CAT gaat ervan uit dat we massaal CO₂ uit de lucht zullen halen met machines, maar dat is nog nooit op grote schaal toegepast

Climate Action Tracker

Meest gelezen