Experts: ‘Organiseer Belgische vaccinaties per arrondissement of per huisartsenwachtpost’

De positieve berichten over meerdere coronavaccins zorgen voor licht aan het einde van de tunnel. De goedkeuring van de eerste vaccins volgt allicht op heel korte termijn, maar nadien moeten de vaccins ook nog tot bij de bevolking geraken. Dat wordt een complexe uitdaging, ook in ons land: laten we iedereen naar één centrale vaccinatieplaats komen, of loopt iedereen langs de eigen huisdokter voor een prikje?

Binnen de denktank Corona Vaccine Distribution buigen Wouter Dewulf, Roel Gevaers (Faculteit Bedrijfswetenschappen en Economie, UAntwerpen), Wim Tiest (eTheRNA immunotherapies NV) en Frank Van Gelder (Pharma.aero) zich over die vraag.

Bijna zeven miljoen te vaccineren Belgen

De leden van de denktank gaan ervan uit dat alle eerstelijnsgezondheidswerkers, het ziekenhuispersoneel, het zorgpersoneel en de inwoners van woonzorgcentra ter plekke, in de meer dan 2.000 ziekenhuizen en woonzorgcentra, prioritair zullen worden ingeënt.

Als ook de -14-jarigen buiten beschouwing worden gelaten, moeten in totaal 8.661.000 Belgen worden gevaccineerd. De overheid hoopt dat 80 procent van de mensen zich wil laten inenten. Zo komen de experts op uiteindelijk 6.929.000 te vaccineren Belgen.

De Heizel of de huisarts?

“We zouden al die mensen naar de Heizelpaleizen kunnen laten komen”, legt Wouter Dewulf uit. “Logistiek is dat eigenlijk een makkie: het aanvoeren van de vaccins en de hulpmiddelen zoals de naalden is dan erg eenvoudig. Maar iedereen naar Brussel laten komen, is dat verre van. Uit internationaal onderzoek blijkt een duidelijke link tussen een grotere mobiliteitsinspanning en een lage vaccinatiegraad.”

In het tegenovergestelde scenario gebeurt de verdeling van de vaccins via apothekers en huisartsen. Roel Gevaers: “De mensen hoeven zich dan amper te verplaatsen, de wil om zich te laten vaccineren zal groot zijn. Maar logistiek is dit een nachtmerrie: het vereist een doorgedreven planning voor elk van de vele duizenden distributiepunten. De vaccins moeten ook gekoeld vervoerd worden, wat de kosten voor de befaamde last mile enorm gaat doen oplopen.”

Optimale situatie

Het uiteindelijke scenario zal dus ergens tussenin moeten liggen. De denktank werkte een aantal pistes uit: ze bekeken de verdeling op provinciaal niveau, op arrondissementeel niveau (43 vaccinatiecentra), per huisartsenwachtpost (73) of per postcode (1169). Per scenario werden meerdere parameters in rekening gebracht, zoals de logistieke kosten, de personeelskosten, het eventuele voorraadverlies en de inspanning die de inwoners moeten leveren.

Uit de simulaties blijkt dat de optimale situatie ergens ligt tussen de distributie per arrondissement en die per huisartsenwachtpost. “De logistieke kosten blijven zo beheersbaar en de mobiliteitsinspanning die de mensen moeten leveren, blijft beperkt”, legt Gevaers uit. “Een combinatie van scenario’s is natuurlijk ook mogelijk. Onze berekeningen tonen aan dat dit sowieso een uitdaging wordt, maar dat het een haalbare kaart is. Het blijft echter een huzarenstukje om dit op korte termijn te organiseren.”