Sparen, vastgoed, goud, bitcoins? Zo verdient u geld in volle coronacrisis

1. Spaarboekje: saai en safe

De kans dat uw spaarboekje de komende jaren veel geld opbrengt is klein, zeker nu het virus lelijk huis heeft gehouden. De coronacrisis leidde tot een enorme schuldenberg. Overheden wereldwijd moesten alle zeilen bijzetten om hun economie en gezondheidszorgsysteem overeind te houden. Daarvoor tastten ze diep in de buidel. Het gevolg is dat de centrale banken nog jaren de rente op een minimumpeil zullen houden. Op die manier bieden ze overheden de kans om goedkoop te lenen. Dat staat rechtstreeks in verband met het beleid van de commerciële banken en het rentebeleid dat zij voeren. 

In ons land geldt een wettelijke minimumrente voor gereglementeerde spaarboekjes van 0,11 procent. Met een gemiddelde inflatie van 2 procent betekent het in realiteit dat uw spaargeld zienderogen inboet aan kracht. Hoe langer uw geld op uw spaarboekje staat, hoe minder u ermee kunt kopen. Dat was al enige tijd zo, maar corona heeft ertoe geleid dat de horizon nog verder opgeschoven is. 

In het voordeel van het spaarboekje pleit wel dat het een relatief veilig product is. Dat is in deze sombere tijden misschien iets waard. U boet dan wel in aan koopkracht, uw kapitaal blijft behouden. Een redeneerfout is immers dat rendement het doel is van sparen. Dat uw spaargeld iets opbrengt is mooi meegenomen, maar als corona iets bewijst, dan wel dat het goed is om een buffer te hebben, geld dat onmiddellijk opneembaar is voor als het even tegenzit. Uw spaargeld kunt u zien als de voorraad mondkapjes die we in het begin van de crisis niet hadden. In tegenstelling tot andere financiële producten geldt er bovendien een depositogarantie van 100.000 euro per bank en per persoon voor spaargeld.

Eind augustus stond er 292 miljard euro op de gereglementeerde spaarboekjes. Hoeveel spaargeld u individueel best aanhoudt, hangt dan weer af van uw gezinssituatie. Een vaak gehanteerde vuistregel luidt dat uw spaarbuffer in het ideale geval overeenkomt met minstens zes nettomaandlonen.

2. Pensioensparen

Wat heeft corona met mijn pensioen te maken? Meer dan u misschien denkt.

Uw wettelijke pensioen is niet geraakt, anders is het voor het aanvullende pensioen. Door de wet op aanvullende pensioenen (WAP) is uw werkgever verplicht op alle stortingen die u deed een gemiddeld rendement van 1,75 procent per jaar te garanderen, ongeacht de marktomstandigheden. De garantie moet wel over de hele looptijd van het contract nagekomen worden en dus niet noodzakelijk elk jaar. Daardoor is de impact van dit pandemiejaar op het gehele contract beperkt.

Wie aan pensioensparen doet, heeft dan weer twee opties: ofwel spaart u een extra pensioenkapitaal bijeen via een pensioenspaarverzekering, ofwel doet u dat via een bancair pensioenspaarfonds.

Als u aan pensioensparen doet via een tak 21-spaarverzekering garandeert uw verzekeringsmaatschappij een basisrente op uw stortingen, eventueel met een extra winstdeelneming. Dat laatste zou moeilijk kunnen zijn dit jaar, maar het ingelegde kapitaal groeit wel.

Als u daarentegen koos om aan pensioensparen te doen via een bank, dan worden uw stortingen belegd in een pensioenspaarfonds met aandelen en obligaties. Hier is de waarde onderhevig aan de schommelingen op de financiële markten. Los daarvan, het blijft een goed plan om verder te investeren in uw pensioen.

Voor wie dit jaar tijdelijk werkloos was is er goed nieuws: dat heeft geen gevolgen voor uw latere pensioen. De periode van tijdelijke werkloosheid wordt beschouwd als gewerkt. U bouwt dus nog altijd pensioenrechten op. En wie als gepensioneerde verpleegkundige of arts opnieuw ging werken in de drukke ziekenhuizen, weet dan dat dit voor de duur van de pandemie onbeperkt kon, boven op het pensioen.

3. Robuuste bakstenen

Ha, de Belg en zijn baksteen. Voor wie een centje opzij heeft staan en dat wil laten renderen, is vastgoed een vertrouwde uitweg. De vraag of corona een impact zal hebben op de vastgoedprijzen is een lastige.

In de maanden volgend op de lockdown van maart dachten de meeste waarnemers dat de residentiële vastgoedprijzen zouden dalen met gemiddeld 2 procent, om te stagneren in 2021. Daarvoor werd uitgegaan van een inkomensverlies bij het doorsneegezin, door de impact van corona op hun werk. Voor investeerders was dat perverse effect dat u dus meer woning voor minder geld zou kunnen kopen. Ook de hypotheekrente staat op een historisch dieptepunt, wat de leencapaciteit groter maakt voor wie iets wil kopen.

Alleen toonde markt zich veel dynamischer en robuuster dan initieel gedacht. Eenmaal de lockdown werd opgeheven, zagen we een gigantische heropleving mét een opwaartse prijsdruk. Op basis van de officiële cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau, blijkt dat de mediane vastgoedprijs met 3,5 procent toenam, op een kwartaalvergelijking.

Corona deed ons allen wel het belang van een tuin en/of terras (her)ontdekken. Niet onlogisch: als u ‘in uw kot’ moet blijven, dan hebt u graag wat ademruimte. Ook vastgoed in de buurt van een park of open ruimte in de stad was meer in trek. Maar de opvallendste wijziging was de enorme aantrekkingskracht van een tweede verblijf aan de kust. Die rush ging niet gepaard met een evenredige prijsstijging, al blijft dat segment wel duur(der).

Voor wie nadenkt over een tweede verblijf in het buitenland zijn er straks wellicht koopjes te doen. Ratingbureau Moody’s verwacht dalende prijzen in 2021 door de economische terugval. De woningprijzen zullen vooral dalen in de landen die sterk afhankelijk zijn van het toerisme. Dat zijn vooral de meer zuidelijke regionen van Europa, zoals Italië, Spanje of Portugal.

4. Ritje op de beurs

Onnodig te zeggen dat de beurzen dit jaar er een heel hobbelig parcours op hebben zitten. Wie wil beleggen op de financiële markten beschikt dus best over een extra spaarcentje én over stalen zenuwen. 

De uitbraak van de pandemie deed de beurzen dit voorjaar ineenstuiken, met verliezen van 30 procent en meer. Een even miraculeuze heropleving van diezelfde markten zagen we ook gebeuren. De geboekte verliezen werden op de Europese beursvloeren daarmee nog niet weggewerkt. 

Bij de aankondiging van verschillende farmabedrijven dat er een vaccin komt, veerden de beurzen opnieuw sterk op. Niet dat er een vaccin is, dat was al ingecalculeerd, wel dat de effectiviteit van die vaccins zo hoog ligt deed de financiële markten jubelen. Dat betekent immers dat er een vervaldatum staat op deze pandemie, waardoor de economie weer naar vertrouwde niveaus kan doorstijgen. Het zegt veel over de roetsjbaan van de beurs. 

Wie wil beleggen in aandelen moet dus goed uit zijn of haar doppen kijken. Zoek bedrijven met een gezonde balans en cyclische sectoren, zoals de autosector of chemie. Die staan voor een herstel, wat zich nu nog niet in hun beurskoers laat merken. Let op met techaandelen of farma, beide hebben al een serieuze klim gemaakt en zij hebben het beste van het herstel al achter de rug. Maak uw huiswerk en ga voor de lange termijn. Wie uitstapt tijdens een crisis en instapt na een crisis betaalt twee keer het gelag.

5. Goud blinkt

Zoals het spreekwoord zegt: het is niet al goud wat blinkt. Dat klopt, maar het echte edelmetaal doet dat dus wel. Goud geldt als sinds mensenheugenis als de ideale diversificatie. Het is veel minder volatiel dan aandelen. Elke fondsenbeheerder of belegger van enige omvang houdt altijd een portie goud in portefeuille. Het is de veilige vluchthaven in crisistijden, en het stabiele kussen gedurende omhooggevallen aandelenkoersen. Een, welja, gouden raad: beleg in fysiek goud en niet in goudmijnen want die kunnen wel wispelturig zijn.

Wel deze disclaimer: wie goud koopt heeft daar niet veel aan. Goud brengt geen rente op, er wordt geen coupon of dividend uitgekeerd. Het is pas wanneer u dat goud weer verkoopt dat het inkomsten oplevert, als u tenminste op het juiste ogenblik verkoopt. Anderzijds, u kunt een belegging in goud zien als een zekerheid voor wanneer geopolitieke conflicten, zware recessies of ander onheil lelijk huishouden. Een pandemie, bijvoorbeeld. Goud is dan een beetje het spiegelbeeld van andere activa. De goudprijs zal vooral floreren als er veel onduidelijkheid heerst.

Beleggen in goud kan zowel fysiek als virtueel. Fysiek, door goudstaven of -munten te kopen. Virtueel, via goudtrackers, dat zijn beursgenoteerde fondsen die de goudprijs schaduwen.

6. Koud kunstje

Nu de cultuursector het zo moeilijk heeft is het misschien een goed moment om in kunst te investeren? 

Het is in vergelijking met alle andere activa mooier, leuker en – in een enkel geval – winstgevender. Meer eerst deze tip: koop geen kunst met het oog op rendement, koop vooral iets wat u graag ziet. Als het op termijn bij een doorverkoop iets opbrengt, dan is dat mooi meegenomen.

Beleggen in kunst is tegelijk simpel (het is vrij vlot verkrijgbaar) en moeilijk (de ‘waarde’ van kunst is heel erg subjectief, soms zelfs speculatief). Er zijn een aantal stelregels die u best volgt. Koop een niet-reproduceerbaar werk. Controleer altijd de authenticiteit, door de handtekening van de kunstenaar, het paspoort van het werk of een certificaat van echtheid. Klassieke kunst is stabieler in waarde, terwijl hedendaagse kunst risicovoller is.

Hoed u voor hypes en trends. Kunst die meesurft op trends betaalt u te duur en behoudt zelden haar waarde.

Als u niet goed weet wat te kopen en u hoeft niet zo nodig een werk in eigen bezit te hebben, dan kunt aankloppen bij gespecialiseerde fondsen. Sommige banken beheren fondsen die beleggen in kunst en antiek. Voor een relatief klein bedrag kunt u profiteren van de mogelijke stijging van de waarde van de aangekochte kunst. Maar een eigen kunstwerk in huis halen biedt toch een meerwaarde, zo beleeft u er tenminste plezier aan.

7. Speculatie met bitcoin

Over hypes en trends gesproken, wat te denken van de zogeheten cryptomunten?

De bitcoin, de eerste cryptomunt, is in 2009 uitgevonden door een anonieme programmeur. Cryptovaluta worden niet beheerd door een bank of een overheidsinstelling. De handelingen gebeuren via een publieke blockchain die bestaat uit digitale informatie die is opgeslagen in verscheidene databases. 

Investeren in cryptomunten is zeer speculatief. Zo fluctueerde de waarde van de bitcoin in amper anderhalve week van 19.400 dollar naar 17.800 dollar, om enkele dagen later opnieuw op te veren tot een recordniveau van 19.577 dollar. In maart stond de bitcoin nog op 5.000 dollar. De koers van de bitcoin is met andere woorden heel volatiel, en dat is nog een eufemisme.

Verschillende financiële waarnemers zijn ervan overtuigd dat de virtuele munten zullen imploderen omdat de hele markt een zeepbel is. Er is geen onderpand voor de waarde van een bitcoin. De markt voor cryptomunten wordt aangedreven door investeerders die erop vertrouwen dat nieuwe kopers de prijs op zullen drijven.

Believers omschrijven de bitcoin en zijn collega-munten als het nieuwe goud. Er zijn er weinig van in omloop, ze zijn via een digitale sleutel veilig te bewaren en er komen er maar mondjesmaat bij. Waardoor de waarde dus telkens opgedreven zou worden.

De bitcoin is in de nadagen van de financiële crisis geboren. De traders wilden op die manier de macht van de centrale banken en hun beleid breken. Door het goedkopegeldbeleid is de vrees voor een inflatieboost of zelfs een complete implosie van het monetaire systeem aan de orde, zo luidt het. Met corona is die vrees nog aangewakkerd, net omdat de centrale banken alles uit de kast halen om de overheden bij te staan. De ‘bitcoiners’ stellen wellicht terechte vragen, maar of hun digitale speculatieve antwoord de juiste is, is een andere vraag. Wie zich geroepen voelt om het bitcoin-pretpark binnen te stappen, moet weten waar hij of zij aan begint.