Iraanse bommenlegger die aanslag beraamde via ons land blijft erbij: hij is diplomaat en mag dus alles

Een lief klein bommetje. Dat is de rode draad door de verdediging van Amir Saadouni (40) en Nassim Naami (36), het Wilrijkse koppel dat op 30 juni 2018 in Sint-Pieters-Woluwe door de speciale eenheden van de weg werd geplukt op weg naar een bijeenkomst van de Iraanse verzetsbeweging MEK in Villepinte, nabij Parijs. In de auto lag een bom met 500 gram TATP in, die ontplofte bij de eerste aanraking door de robot van ontmijningsdienst DOVO.

“Maar was het echt wel 500 gram?”, pleitte advocaat Wouter Smet, die Saadouni verdedigt. “Kan het ook 250 of 100 gram geweest zijn? Daar bestaat mijns inziens dus twijfel over.”

Johan Platteau, advocaat van Naami, ging nog verder. “Bij de ontploffing werd geen krater in het wegdek geslagen en er was geen schade aan voertuigen of gebouwen. Zelfs de blaadjes hingen nog gewoon aan de bomen. De bom bevatte ook geen bouten of spijkers, zoals bij de aanslagen in Brussel. Er was deze mensen verteld dat het alleen maar lawaai en vuurwerk ging veroorzaken. Mensen zouden ervan schrikken. Het was nooit de bedoeling om iemand te doden, het was de bedoeling dat de bijeenkomst zou worden stopgezet.”

Platteau citeerde ook Nassim Naami na haar arrestatie: “We hebben nog nooit een diefstal gepleegd. Wat zouden wij dan onschuldige mensen willen vermoorden?”

‘Immuniteit’

Over het proces over de verijdelde aanslag hangt de schaduw van de Zweeds-Iraanse spoedarts en VUB-gastdocent Ahmadreza Djalali. Hij wacht in Iran op zijn executie. Er gaan geruchten dat Iran hem wil ruilen met de vierde beklaagde, Assadollah Assadi (48). Die geruchten werden gisteren versterkt na uitspraken van de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif op de virtuele diplomatieke conferentie Med Dialogues:  “We zijn bereid om gevangenen te ruilen. We kunnen dat vanaf morgen al doen, we kunnen het vandaag doen.”

Namen noemde de minister niet, maar die van Assadi lijkt voor de hand te liggen. Hij is volgens het federaal parket een geheim agent van de Iraanse geheime dienst MOIS. Hij bezorgde het Wilrijkse koppel twee dagen voor de geplande aanslag de bom tijdens een via gecodeerde mails geregelde ontmoeting in Luxemburg. Hij is zichtbaar op door de politie gemaakte foto’s. Assadi, die zich tegenover het koppel voordeed als ‘Danial’, was de bom enkele dagen ervoor gaan ophalen in Teheran en smokkelde ze Europa binnen met de diplomatieke post.

Anders dan de andere verdachten laat Assadi zich op het proces niet zien. Hij laat zich vertegenwoordigen door advocaat Dimitri de Béco. Hij ging in zijn pleidooi voorbij aan de gecodeerde mails en sms’jes tussen hem en het koppel in de weken voor de geplande aanslag. Zijn verdedigingslijn luidt: “Ik ben diplomaat en dus diplomatiek onschendbaar.”

‘Politiek proces’

Assadi werkte tot zijn arrestatie op de Iraanse ambassade in Wenen. “Hij begreep niet hoe hij als diplomaat op weg naar zijn post kon worden gearresteerd”, zei De Béco. “Hij werd per helikopter naar het justitiepaleis overgebracht. Hij zei dat zijn handboeien te strak zaten. Ze werden nog harder aangespannen. Als we dan toch een voorbeeld willen zijn, een rechtsstaat, dan moeten we minstens zien dat we de internationale regels over diplomatieke immuniteit toepassen.”

Assadollah Assadi heeft tweeënhalf jaar lang geen enkele vraag van de Belgische speurders willen beantwoorden. Slechts één keer zocht hij contact met een federale agent, om te dreigen dat er nog andere gewapende cellen klaarzitten om wraak te nemen voor zijn eventuele veroordeling door een Belgische rechtbank.

Zelf schetst De Béco een heel ander beeld van zijn cliënt: “Hij is de aangenaamste cliënt die ik ooit heb gehad. Hij blijft altijd rustig, behalve op één ongelukkig moment. Hij vraagt mij nu om u te zeggen dat het geen bedreiging was. Na meer dan twee jaar in de gevangenis is hij vijftien kilo kwijt en ook zijn vertrouwen in justitie. Hij zegt: ‘Ik denk dat ik voor iedereen al schuldig ben, dat het een politiek proces zal zijn waar het vooral zal gaan over Iran, niet over mij.’ Om die redenen sta ik hier, en mijn cliënt niet.”

‘Ik wil Danial zien’

De verzetsbeweging MEK reageert schamper op het verweer van Assadi. “Hij zegt dat hij diplomaat is en dus het recht heeft om overal ter wereld mensen te vermoorden”, zegt woordvoerder Shahin Gobadi. “Hij vindt dat geen enkele rechtbank hem kan berechten.”

Als laatsten namen gisteravond ook Nassim Naami en Amir Saadouni het woord. “Ook wij willen antwoorden op de vragen die we hadden”, zei Naami. “Wij denken dat Danial mij en Amir wou vermoorden. Want ik sta helemaal niet voor terrorisme en bommen, dat wil ik niet. Het contact met Danial is ontstaan onder politieke druk. Iran is een dictatuur. Geef ons gerechtigheid, alstublieft. Tweeënhalf jaar is heel lang!”

Saadouni bracht, half huilend, een zo goed als onbegrijpelijke wanhoopskreet: “Ik ben niet zot! Ik heb sinds dag één nooit een woord veranderd aan mijn verklaringen. Ik wil Danial zien, ik wil hem confronteren. Wat kan ik doen?”

De uitspraak in het proces volgt op 22 januari.