“Alles heeft te maken met de vochtigheid in de lucht. Westelijke luchtstromingen van over de Oceaan of de Noordzee bevatten veel vocht. Dat vocht vriest bij deze temperaturen aan en zorgt voor een witte ijslaag op auto’s. Komt de wind van over Rusland of Scandinavië gaat het meestal om droge lucht, met weinig vocht. In dat geval voelt het misschien wel even koud aan, maar zijn de autoruiten ’s ochtends toch niet aangevroren. Omdat het precies het vocht in de lucht is dat voor de ijslaag zorgt”, zegt klimatoloog Luc Debontridder van het KMI in Ukkel.

Kunnen we dan op één of andere manier ’s avonds voelen of het nodig is om een karton voor de ruiten te plaatsen om te verhinderen dat we ’s ochtends moeten krabben? “Dan moet je al de luchtvochtigheid kunnen meten. Ik zou zeggen als het vriest, neem het zekere voor het onzekere en plaats altijd een karton. Maar er is wel een fysicawet die zegt dat hoe kouder het is, hoe minder vocht er in de lucht zit. En dus hoe minder kans dat uw autoruiten aanvriezen.”

Het water in de atmosfeer kan gasvormig zijn (waterdamp), vloeibaar (waterdruppels) of vast (ijskristallen). De hoeveelheid water in de atmosfeer en de omgevingstemperatuur bepalen de toestand van het water. Als we de hoeveelheid water in een verzadigde atmosfeer opdrijven, zal de toestand van het water veranderen naar vloeibaar (condensatie) of vast (sublimatie). Het zijn deze waterdruppels of ijskristallen die wolken zullen vormen. Telkens de hoeveelheid waterdamp te groot wordt of als de temperatuur verlaagt, geraakt de lucht verzadigd met waterdamp en ontstaan er wolken samengesteld uit waterdruppels en/of ijskristallen, zegt weerman Frank Deboosere.

“Als dit fenomeen zich op de grond voordoet, is er mistvorming. Soms is de temperatuur aan de grond of op voertuigen veel lager dan de luchttemperatuur. In dat geval kan waterdamp condenseren in de vorm van dauw of desublimeren (directe overgang van gasvormige naar vaste toestand) in de vorm van ijs. Als de druk die de damp uitoefent op de grond of op een voertuig lager is dan de druk van de verzadigde lucht, is er geen dauw, noch ijsvorming op koude oppervlakken.”

Volgende week warmer

Dindag was een ijsdag. De temperatuur kwam niet boven het vriespunt. Vandaag is het vaak zonnig met soms wolkenvelden in het noorden. De maxima schommelen tussen 2 en -5 graden. Ook de komende dagen blijft het ’s nachts vriezen. Overdag flirten de temperaturen met het vriespunt. Volgende week wordt het warmer met dinsdag temperaturen tot 6 graden overdag. In de tweede helft van volgende week vergroot de kans op neerslag, zegt het KMI.