Waar blijven de Chinese coronavaccins?

In de eerste helft van dit jaar werd China genoemd als een van de leidende landen als het ging om de ontwikkeling van een coronavaccin. Het land werd in januari al getroffen door de epidemie en Chinese wetenschappers ontrafelden als eersten het genetisch materiaal van het virus. Deze lente al werd begonnen met de ontwikkeling van een vaccin.

Aan het begin van deze zomer zaten minstens 3 Chinese vaccins al in testfase 3. Hinderpaal was wel dat het coronavirus op dat moment al bijna verdwenen was in China, zodat de testen niet effectief genoeg waren. Maar Chinese farmareuzen als Sinovac en Sinopharm weken uit naar het buitenland, naar Indonesië en Brazilië bijvoorbeeld. Op dit moment zitten 5 Chinese vaccins in die laatste testfase.

Net zoals in Rusland zijn honderdduizenden Chinese militairen en mensen met "essentiële beroepen" intussen al met die experimentele vaccins ingeënt, nog voor die een formele goedkeuring hebben gekregen of bekend is hoe werkzaam ze zijn. Na de tweede testfase meldde producent Sinovac dat de proefpersonen "een goede immuunrespons" vertoonden. Van de derde fase zijn nog geen officiële resultaten bekend. Maar volgens een woordvoerder van het bedrijf zou het vaccin bij 97 procent van de proefpersonen antilichamen hebben aangemaakt.

Nochtans toont China zich nog altijd bijzonder ambitieus. Tegen eind dit jaar wil het land 610 miljoen dosissen geproduceerd hebben, en in heel het land worden productiefaciliteiten opgezet. Bovendien zullen de Chinese vaccins "een wereldwijd goed" zijn, zei president Xi Jinping recent en dus niet bedoeld voor de Chinese markt alleen. Met die "vaccinatiediplomatie" hoopt China zijn reputatie weer op te krikken, na de misstappen aan het begin van de pandemie. 

Toch hebben westerse landen voorlopig nog geen bestellingen geplaatst bij de Chinese farmagiganten. Dat heeft onder andere te maken met de voorwaarden van de Europese Unie, die eist dat minstens een deel van de vaccins in Europa wordt geproduceerd, zodat ze snel ter plekke zijn. Dat is onder meer het geval bij Pfizer, dat zijn vaccins in ons land en in Duitsland produceert. 

Maar er heerst ook een zekere argwaan tegenover de Chinese producenten, waarvan sommigen de afgelopen jaren verwikkeld waren in een aantal schandalen. Zo werden honderdduizenden kinderen in China gevaccineerd met gebrekkige vaccins van farmagigant Changsheng tegen tetanus en kinkhoest. In een ander geval werden kinderen ingeënt met vervallen polio-vaccins. 

Dat gebrek aan vertrouwen van westerse landen belet China intussen niet om op wereldwijde schaal op zoek te gaan naar kopers voor zijn vaccins. Zo kwamen gisteren 1, 2 miljoen dosissen van het experimentele Sinovac vaccin aan in Indonesië. "We zijn bijzonder dankbaar dat we nu een vaccin ter beschikking hebben" zei de Indonesische president Widodo, "om deze verschrikkelijke ziekte in te dammen".

Ook Brazilië en Turkije hebben inmiddels al contracten afgesloten met de Chinese producent Sinovac. En Mexico gaat 35 miljoen dosissen aankopen van CanSino Biologics, een bedrijf dat banden heeft met het Chinese leger. Intussen heeft China ook een productielijn opgericht in Egypte, voor de verdeling van vaccins op de Afrikaanse markt. 

Nog een bijkomend voordeel van vaccins die in China zijn ontwikkeld, is dat ze vaak gebruik maken van traditionele technieken, waardoor ze kunnen bewaard worden in de koelkast, tussen 2 en 8 graden. Dat is voor minder ontwikkelde landen een stuk makkelijker dan de vaccins van sommige westerse producenten die op veel lagere temperaturen vervoerd en bewaard moeten worden.

De Chinese producenten beseffen intussen dat ze op de Europese, Amerikaanse en Japanse markten voorlopig weinig kans maken. Volgens Chinese gezondheidsexperts zijn de vereisten te hoog en zijn ook de certificeringsprocessen vaak te complex.