Joe Biden gaat een onstuimig presidentschap tegemoet

Nog voordat hij aan zijn presidentschap is begonnen verscheen Joe Biden al gehavend voor de camera's. Hij stelde op een podium in zijn thuisstaat Delaware zijn economisch team voor, maar viel vooral op door de spalk aan zijn rechtervoet. Biden liep haarscheurtjes op in de middenvoetsbeentjes toen hij weggleed tijdens het spelen met zijn Duitse herder Major.

Biden (78) moet nog enkele weken rond strompelen. Daarmee staat de gezondheid van de oudste president van de VS al vóór zijn aantreden in de schijnwerpers. Terwijl vertrekkend president Trump blijft rondbazuinen dat de verkiezingen oneerlijk zijn verlopen, gaat Biden echter stug door met het vormen van een regering die de VS door de pandemie en de nasleep daarvan moet loodsen.

Goed humeur

Biden is in een goed humeur, constateerde New York Times-columnist Thomas Friedman na een interview met de aankomende president. “Ik heb het gevoel dat ik iets goeds heb gedaan voor het land door ervoor te zorgen dat Donald Trump de komende vier jaar geen president is”, zei Biden. 

“Maar er is geen moment van opgetogenheid geweest. Het doet me een beetje denken aan wat er gebeurt met mijn kleinkinderen. Een kleindochter studeert cum laude af aan Columbia University. Er is geen diploma-uitreiking, ik ben de spreker, het is allemaal online. Deze kinderen studeren af zonder feestjes. Er is veel werk aan de winkel, ik ben erop gefocust sommige dingen zo snel mogelijk gedaan te krijgen.”

Dat kan nog best lastig worden, erkende Biden in een onlinebijeenkomst met kleine ondernemers en werknemers die financieel zwaar zijn getroffen door corona. Hij temperde direct de verwachtingen: “Ik ga heel bot zijn. Ik heb niet de mogelijkheid u onmiddellijk hulp te bieden. Het duurt nog vijftig dagen voordat ik het ambt op me neem, en dan moet de wetgeving nog door het Congres om dingen voor elkaar te krijgen.” Daar kunnen Republikeinen weleens gaan dwarsliggen.

Overgang

Inmiddels krijgt Biden informatie van de inlichtingendiensten, en spreken zijn mensen met medewerkers van Trump om de overgang naar de nieuwe regering soepel te laten verlopen. Biden vroeg Anthony Fauci, de populaire baas van het Amerikaanse equivalent van Sciensano, aan te blijven. Fauci adviseert al presidenten sinds 1984.

Op alle ministeries worden lijvige overdrachtsdocumenten geschreven voor de nieuwe staf. Trump zelf hield zulke contacten aanvankelijk tegen, maar zijn functionarissen doen inmiddels netjes hun werk, zei Biden. “Er is geen misgunnen tot zover, en ik verwacht dat ook niet.”

Biden opereert tot zijn officiële aantreden op 20 januari vanuit het monumentale Queen Theater in zijn woonplaats Wilmington, in de staat Delaware. Daar geeft hij interviews en presenteert hij de mensen die hij in zijn regering wil aan de pers.

Het is, jubelen analisten, allemaal zo normáál. Voor sommigen een verademing na het chaotische, provocatieve presidentschap van Donald Trump. In de aanloop naar diens aantreden kwamen potentiële medewerkers op audiëntie in zijn Trump Tower in New York, waar tv-camera's continu de lift in de gaten hielden en de transitieperiode een realityshow werd.

Biden kiest voor overwegend ervaren mensen die al eerder meeliepen in de departementen die ze moeten gaan leiden. Uiterst linkse senatoren met revolutionaire ideeën, zoals Bernie Sanders of Elizabeth Warren, houdt hij buiten zijn team. Hij koos wel voor het eerst een 'klimaattsaar' om de vervuiling van de planeet aan te pakken: oud-minister van Buitenlandse Zaken John Kerry.

Biden benadrukt dat veel nieuwe regeringsmedewerkers oude barrières doorbreken. Janet Yellen, de voormalige baas van de centrale bank, wordt de eerste vrouwelijke minister van Financiën van de VS. Voor het eerst wordt het ministerie van Binnenlandse Veiligheid geleid door een immigrant, de in Cuba geboren Alejandro Mayorkas. Bidens communicatieteam is geheel vrouwelijk.

Teleurstelling

Biden heeft beloofd het meest diverse landsbestuur in de Amerikaanse geschiedenis te benoemen. Dat oogst waardering, maar ook teleurstelling. Op sleutelposities in het kabinet benoemt de nieuwe president weinig gekleurde leiders, vindt Jim Clyburn, een voornaam zwart Congreslid uit South-Carolina. Ook Amerikanen met wortels in Latijns-Amerika zijn 'bezorgd', zei het Texaanse Congreslid Vicente Gonzalez. Hij vindt dat er ten minste vijf latino's in het kabinet horen. Sommige Aziatische Amerikanen vinden dat ook zij nog te weinig zijn vertegenwoordigd.

Wie vrienden wil maken in Washington kan maar beter een hond nemen, zei president Harry Truman eens. Dat advies nemen de Bidens in elk geval ter harte: hond Major en maatje Champ gaan mee naar het Witte Huis. De twee moeten naar verluidt de aandacht van de presidentiële familie gaan delen met een nog te adopteren kat.