Goede punten voor Pfizers vaccin: zowat iedereen beschermd, slechts kleine bijwerkingen
Het coronavaccin beschermt jong en oud, dik en dun, zwart en blank, ziek en gezond – en dat allemaal ten koste van kleine, tijdelijke bijwerkingen. Dat blijkt uit de langverwachte details van ’s werelds eerste coronavaccin dat alle proeven doorstond: het vaccin van Pfizer en het Duitse bedrijf BioNTech.
Allerlei addertjes onder het gras waarvoor beleidsmakers hun hart vasthielden vallen weg. Zo beschermt het vaccin ook risicogroepen, zoals mensen met hoge bloeddruk, diabetes, obesitas of een hartaandoening. Bovendien werkt het net zo goed bij ouderen als bij jongeren: 95 procent bescherming bij mensen tussen de 16 en 55 jaar, 94 procent bescherming bij mensen ouder dan 55.
Met zulke rapportcijfers staat het vaccin klaar om morgen met spoed te worden goedgekeurd door de Amerikaanse gezondheidsdienst de FDA, zo valt tussen de regels door te lezen in een rapport dat de dienst gisteren vrijgaf. Het vaccin biedt ‘een gunstig veiligheidsprofiel’, noteert de FDA in zijn onafhankelijke beoordeling van het vaccin. Ook experts buiten de beoordeling zijn het daarmee eens. “Dit is hoe een schoolrapport met tienen erop voor een vaccin eruit ziet”, zegt immunoloog Akiko Iwasaki van de Yale Universiteit tegen Amerikaanse journalisten.
Aardige bescherming
Wel zal men gevaccineerden nog lange tijd op allerlei manieren in de gaten houden, voor het geval er bijwerkingen aan het licht komen die te zeldzaam zijn om al opgepikt te worden. Het meest verdachte voorval: van de gevaccineerden kregen vier mensen ‘aangezichtsverlamming van Bell’, een meestal geneeslijke verlamming waarbij een mondhoek en ooglid gaan hangen. Maar vier gevallen zijn er zo weinig dat het ook toeval kan zijn, noteert de FDA.
De afgelopen maanden testte Pfizer het vaccin op in totaal 22.000 mensen, plus nog eens 22.000 die een nepprik kregen. In de placebogroep kregen 162 mensen covid-19. Bij de gevaccineerde groep waren dat er maar 8. In een van de deelanalyses met meer deelnemers groeide dat aantal tot 169 om 9, ofwel een werkzaamheid tussen de 89,9 en de 97,3 procent, becijferen de overheidsrekenmeesters.
Ook handig: al na één prik is men aardig beschermd. Het vaccin bestaat immers uit twee injecties, met 21 dagen ertussen. Maar na de eerste dosis bleek het vaccin al zo’n 55 procent bescherming te bieden, blijkt uit de cijfers.
Bijwerkingen
Een vaccin dat je voelt is het wel. Vijf op de zes deelnemers kregen in de week na toediening pijn of een bult op de prikplek. Twee op de drie klaagden over vermoeidheid, iets meer dan de helft kreeg hoofdpijn, ongeveer een op de drie spierpijn of rillingen. 14 procent – een op de zeven – kreeg koorts.
In de onderzoeksperiode werden er ook proefpersonen ernstig ziek en kwamen er enkelen te overlijden. Maar een ‘betekenisvol’ verschil tussen gevaccineerden en de controlegroep was er niet, analyseert de FDA. Met evenveel onderzoeksdeelnemers als het inwonertal van een kleine stad zijn zulke voorvallen nu eenmaal nooit te vermijden.
Uiteraard zijn er nog onbeantwoorde vragen. Met stip op 1: hoe lang biedt het vaccin bescherming? Dat is ‘niet te beoordelen over een periode langer dan twee maanden’, aldus de FDA. Ook is onbekend hoe het vaccin kinderen beschermt, of subgroepen zoals hiv-patiënten.
Een andere knellende vraag is of gevaccineerden het virus kunnen doorgeven, zonder zelf ziek te worden. Maar, zo redeneert de FDA: wie niet ziek wordt, met hoesten en niezen, heeft ook veel minder kans om anderen te besmetten. ‘In combinatie met het dragen van mondneusmaskers en afstand houden kan dat resulteren in een fors mindere virusoverdracht.’