Banken moeten straks melden hoeveel er op uw rekening staat: wat gebeurt er met die info?

Tot nu toe moesten de banken alleen het bestaan van een bankrekening melden, zonder het saldo op die rekening door te geven. Dat zou binnenkort veranderen. De uitbreiding van de informatieplicht aan het Centraal Aanspreekpunt (CAP) is samen met datamining (het op geavanceerde wijze zoeken naar informatie in grote gegevensbestanden, nvdr.) een van de speerpunten van fraudebestrijding onder de regering-De Croo. In het federaal parlement ligt de Programmawet ter bespreking voor. Fiscaal expert Michel Maus: “De fiscus kan al sinds 2017 informatie inwinnen over buitenlandse rekeningen van Belgen. Voor Belgische bankrekeningen was dat niet het geval. De fiscus wist dus niet welke rekeningen je hebt en hoeveel er op staat. Dat moest de fiscus mij vragen. Maar bij verdenking van fraude heb je zwijgrecht. Indien de Programmawet door het parlement raakt, zal de fiscus wanneer ze bij verdenking van fraude de CAP-databank raadpleegt ook meteen het saldo van je rekeningen zien, maar niet de verrichtingen.”

Fraudebestrijding is echter niet de enige reden waarom de regering deze nieuwe maatregel wil doorvoeren. Maus: “De regering hoopt zo 1 miljard euro op te halen, maar dat zal niet lukken. We moeten meer inzetten op preventie. De zwarte economie bedraagt in België 15 tot 16 procent van het bnp. In Frankrijk, Nederland en Duitsland is dat gemiddeld 10 procent. Waarom frauderen zoveel Belgen? De belastingdruk op arbeid is met 52 procent heel hoog en de belastingdruk is ongelijk verdeeld. Mensen lezen dat de familie Frère op 3 miljard euro geen euro successierechten betaalde, omdat het geld in een Nederlandse stichting zat. Dan is het zuur dat jij 27 procent successie op een erfenis moet betalen.” 

Maar Voorlopig is het niet de bedoeling van de overheid om proactief op zoek te gaan naar fiscale zondaars, legt Rodolphe de Pierpont, woordvoeder van Febelfin (Federatie van de Belgische finaciële sector) uit. “De wet kan wel worden aangepast, want in het regeerakkoord is ook sprake van datamining. Mits een wetsaanpassing kan het de ambitie worden om aan bredere datamining te doen.”

Privacy

Volgens minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) is het de bedoeling dat de banken een eerste keer de saldo’s van al hun klanten optekenen op 31 december 2020. De banken krijgen tot eind januari 2022 de tijd om de operatie af te ronden. Daarna herhaalt de meldingsplicht zich jaarlijks. Maus: “Of je zo de tijd hebt om je zonden te camoufleren? Wat kan je met je donkerkleurige centen doen? Een huis kopen? Ook notarissen hebben een witwasmeldingsplicht. Bovendien mag de fiscus bij aanwijzingen van fraude zeven jaar teruggaan in het onderzoek. Met cash geld kan je weinig doen. Aankopen boven 3.000 euro cash zijn niet toegelaten en voor vastgoed is geen enkele eurocent cash toegestaan.”

Overheidsdiensten met onderzoeksbevoegdheid: justitie, de fiscus, het parket en politiediensten zullen kunnen zien hoeveel geld er op je rekening staat. Maar zal pakweg ook de wijkagent dan weten hoeveel op je bankrekening staat? De Pierpont: “Mits toestemming van de directeur van de belastinginspectie kunnen alle politiediensten inzage krijgen in de CAP-database.”

De Gegevensbeschermingsautoriteit, de vroegere Privacycommissie, noemt de maatregel “een verregaande en risicovolle centralisatie van financiële gegevens, die niet in verhouding staat tot de beoogde doeleinden”. Dat oordeel is echter niet bindend voor de regering, die doorzet. Maus: “De regel bestaat al voor buitenlandse rekeningen, op het vlak van privacy gaat deze maatregel voor rekeningen bij Belgische banken niet verder. Ik zie wel een ander probleem. In de Europese Unie geldt vrij verkeer van kapitaal. Ik moet de vrijheid hebben mijn kapitaal naar bijvoorbeeld Nederland te versassen. Maar ik ondervind nadeel als die Nederlandse bank mijn data doorgeeft aan de fiscus hier. Daardoor zijn buitenlandse banken in de EU benadeeld tegenover Belgische banken, en dat kan in strijd zijn met het vrij verkeer van kapitaal. Door nu ook de saldo’s van binnenlandse rekeningen in de CAP-databank te stoppen, is dat probleem niet opgelost.”