Boris Johnson: ‘Grote kans op mislukken handelsdeal met EU’

In de tussentijd gaan de gesprekken met de EU verder; Johnson wil naar eigen zeggen nog niet opgeven. Woensdagavond legden Johnson en Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, zichzelf nog de deadline op van aankomende zondag om te komen tot een handelsakkoord. Betrokkenen stelden toen ook al dat de partijen nog niet dichter bij elkaar waren gekomen tijdens een driegangenmenu dat onder meer bestond uit pompoensoep, kamoesters, tarbot en aardappelpuree met wasabi.

De tijd begint te dringen. Nadat de Britten begin dit jaar uit de EU stapten, zullen ze op 1 januari niet langer meer de handelsregels van de EU volgen. Op dat moment verliest het Verenigd Koninkrijk ook de privileges die horen bij het EU-lidmaatschap. Als de EU en het Verenigd Koninkrijk voor die datum geen handelsverdrag hebben, valt de wederzijdse handel terug op de basale internationale handelsregels, wat neerkomt op importtarieven, quota voor goederen en controles. Johnson noemt dit “het Australische model”.

Meningsverschillen

Maandenlange gesprekken hebben niet geleid tot het oplossen van meningsverschillen over hoe de EU en het Verenigd Koninkrijk voortaan zaken met elkaar gaan doen. De grootste struikelblokken zijn afspraken over de visserij (de Britten willen minder EU-vissers in hun wateren), eerlijke concurrentie en het toezicht op de naleving van afspraken. Vooral die laatste twee punten vormen een groot probleem voor de Britten. Londen is wel bereid de huidige EU-regels te volgen, maar wil niet automatisch de regels waar Brussel in de toekomst mee komt.

Boris Johnson stelt dat de EU zijn land feitelijk “gevangen wil houden” in EU-regelgeving en dat de Unie dreigt met straffen zoals importheffingen, waardoor “zaken veel ingewikkelder zijn geworden”. Volgens de Britse premier betekent het huidige EU-voorstel dat het Verenigd Koninkrijk nog steeds gedwongen wordt om een soort “tweeling” te blijven van de EU. Ook na een no-deal kunnen de Britten volgens Johnson floreren. In het Verenigd Koninkrijk dreigen vooral de schapenboeren en de automakers in de knel te komen.

EU-onderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse collega David Frost hebben nu nog een krappe drie dagen over om de kloof te dichten. Of dat genoeg is, wordt door diplomaten betwijfeld. Het wantrouwen is groot aan beide kanten. Voor de zekerheid heeft de Commissie donderdag alvast de eerste noodplannen gepresenteerd voor het geval er geen akkoord komt. Het gaat om een pakket tijdelijke maatregelen om te zorgen dat het vrachtvervoer en de luchtvaart per 1 januari niet met één klap stilvallen.

Zonder handelsakkoord vervallen immers alle bestaande vergunningen voor Britse vervoerders die in Europa werken en andersom. Ook voor de Europese vissers komt er een noodplan als het Verenigd Koninkrijk de toegang tot de Britse wateren afgrendelt. Brexiteers hebben dit noodpakket reeds afgedaan als “chantage”.