Van Gucht: “Niet testen van reizigers was niet ideaal en hield risico’s in, maar er moesten keuzes gemaakt worden”

Het wijzigen van de teststrategie in oktober heeft grote gevolgen gehad, blijkt uit cijfers in een confidentieel overheidsrapport dat onze redactie kon inkijken: 110.000 reizigers uit een rode zone kwamen België binnen in november, amper 154 werden getest. Het is onbekend hoeveel onder hen het virus met zich meedroegen. 

“Dat is recent weer veranderd. Nu is het wél de bedoeling dat mensen die terugkeren uit een rode zone getest worden”, aldus Van Gucht. “Dus in de toekomst gaat dat aandeel geteste reizigers de hoogte ingaan.”

Bijna 110.000 mensen niet testen terwijl ze terugkwamen uit zones waar corona hevig woedt - was dat niet gevaarlijk? “Dat hield risico’s in”, erkent Van Gucht. “Dat was geen ideale oplossing.” 

Maar de situatie was dan ook niet ideaal op dat moment. “Er waren onvoldoende testen om iedereen te testen. Er moesten keuzes gemaakt worden, en dat had natuurlijk te maken met de dramatische situatie eind oktober. Ondertussen is dat gelukkig weer een stuk verbeterd en kunnen we weer inzetten op dat testen van reizigers.”

De cijfers in kwestie in het rapport waren niet algemeen bekendgemaakt, maar “in essentie is er niks geheim aan die informatie”, gaat de viroloog verder. 

“Er is al een hele tijd een rapport voor het publiek en een rapport voor de overheden”, zegt hij. “En in die rapporten voor de overheden zitten vaak meer details. Maar die zijn niet altijd gevalideerd. Soms moeten die nog gecheckt worden, en daarna kunnen ze ook publiek bekendgemaakt worden. Dat is trouwens iets wat we vaak doen op de persconferenties, rond reizigers, rond testbeleid, of bijvoorbeeld rond de mobiliteit. Soms is het voorbarige informatie die nog moet gecheckt worden, maar wel al relevant kan zijn voor bijvoorbeeld de gouverneurs of de burgemeesters.”

In Nederland swingen de coronacijfers inmiddels de pan uit. In de voorbije 24 uur werden 8.793 nieuwe besmettingen geregistreerd, dat is een stijging met een kwart. “We zien in meerdere landen in Europa een stabilisatie en soms zelfs een stijging, zoals nu ook weer in Nederland en in Duitsland”, aldus de viroloog. “Nochtans zijn daar ook heel wat maatregelen in voege.”

“Volgens mij is dat voor een stuk te wijten aan coronamoeheid, dat mensen toch wat losser beginnen te worden in hun sociale contacten en verplaatsingen. In België zien we dat ook. We doen het nog iets beter, maar we moeten wel voorzichtig blijven. Want we zouden dezelfde kant kunnen opgaan.”

Een perimeter instellen, is wat Van Gucht betreft, niet aan de orde. Onder meer biostatisticus Geert Molenberghs besprak die maatregel eerder als mogelijkheid tegen de slechter evoluerende coronacijfers. “De maatregelen die er nu zijn, kunnen heel goed werken”, zegt de viroloog. “Als we ons daar met z’n allen aan houden, dan kunnen ze werken en dan gaan ze ook werken. We mogen het niet te los interpreteren.”

In sommige landen zijn de regels voor de kerstperiode tegelijkertijd redelijk soepel. Die lossere houding voorspelt weinig goeds. “Bijeenkomsten van tien personen, drie families die mogen samenkomen... De eindejaarsfeesten zouden het begin kunnen worden van een derde golf in Europa”, voorspelt Van Gucht.