Vlaamse partijen reageren op PS-plan voor nieuwe staatshervorming

PS-voorzitter Paul Magnette is gewonnen voor een nieuwe staatshervorming waarbij de gewesten en de federale overheid versterkt worden door een betere bevoegdheidsverdeling. Om dat alles structureel te vereenvoudigen is hij voorstander van drie of vier volwaardige gewesten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en een Duitstalig gewest. In zo'n scenario verdwijnen de gemeenschappen. “Twee gemeenschappen in Brussel: voor ons heeft dat geen zin meer”, klonk het zowel vrijdagavond in ‘De Afspraak op Vrijdag’ (Canvas) als zondagmiddag in ‘C'est pas tous les jours dimanche’ (RTL-TVi).

Het verdwijnen van gemeenschappen heeft tot gevolg dat onderwijs bijvoorbeeld dan Brussels wordt. “Maar tweetalig. Als u met Nederlandstalige Brusselaars spreekt, zeggen zij niet dat ze Vlamingen zijn die in Brussel leven. Ze zeggen dat ze Nederlandstalige Brusselaars zijn.” Magnette verwees vrijdag ook naar de discussie rond de kilometerheffing in Brussel, waar geen verschillen zijn tussen de Nederlandstalige en de Franstalige leden van de Brusselse regering. “Brussel is te lang door de keuzes van anderen gedomineerd”, klonk het zondag.

“De PS wil alle gemeenschapsbevoegdheden naar de gewesten wil brengen terwijl Brussel dat niet kan betalen. Het is duidelijk dat de PS een offensief tegen Vlaanderen en alle Vlamingen die in Brussel werken en wonen is gestart”, zegt Brussels parlementslid Dominiek Lootens-Stael van Vlaams Belang. “Men wil het de Vlamingen lastig maken en hen desnoods uit Brussel verjagen maar men wil wel hun geld incasseren, denk maar aan de stadstol. En met deze PS wil Bart De Wever de toekomst in dit land uittekenen? Ik hoop dat de N-VA samen met ons de Vlaamse belangen, ook in onze hoofdstad Brussel wil blijven verdedigen!”, vervolgt Kamerfractieleidster Barbara Pas. 

Het lot van Brussel kwam ook ter sprake in interviews van N-VA-voorzitter Bart De Wever in de weekendedities van De Tijd en L'Echo. Tijdens de zomer hadden N-VA en PS een ontwerp van compromis gevonden met daarin ook een institutioneel luik. De Wever hoopt nog tot een historisch compromis te komen met de Franstalige socialisten in 2024.

Volgens hem moeten er twee essentiële punten uitgeklaard worden, de financiering van de nieuwe staatstructuur en het Hoofdstedelijk Gewest. “Een andere vraag is waar Brussel terechtkomt in heel de constructie. Daar willen de Franstaligen natuurlijk de hand op leggen. Elk jaar stijgt die ambitie, door de transformatie die Brussel ondergaat. Wat historisch een Vlaamse stad was, is een kosmopoli­tische stad zonder leitkultur geworden, met in toenemende mate een stadstaatfilosofie”, luidt het in De Tijd.

De groenen zijn bereid om “zonder taboe” naar de Brusselse instellingen te kijken. In 2019 hadden ze de idee van een tweetalig onderwijs gelanceerd tijdens het debat over de lijst van voor herziening vatbare grondwetsartikelen. “Brussel heeft nood aan een slagkrachtig én representatief beleid. De centrale vraag is: hoe kunnen we het beleid organiseren zodat het rekening houdt met de diversiteit van een wereldculturenstad, van een Belgische én Europese hoofdstad?”, stelde Brussels minister Elke Van den Brandt op Twitter. 

“In Brussel komt de complexiteit van België samen”, aldus de Groen-minister, voor wie het nodig is om de rol van gemeenschappen, gewesten én gemeenten zonder taboes te herbekijken, “samen met de Brusselaars, niet over onze hoofden heen”. Federaal minister Tinne Van der Straeten reageerde in dezelfde zin.