Wie wil zich laten vaccineren? Wie komt eerst aan de beurt? En wat na de prik? Dit moet u weten over de coronavaccins
Licht aan het einde van de tunnel: de eerste coronavaccins zijn klaar om te worden verdeeld. Al blijven er nog wel wat vragen over. We doen een moedige poging om die hieronder voor u te beantwoorden.
Hoever staan we met de vaccins?
Wereldwijd worden tientallen coronavaccins ontwikkeld. Het vaccin van Pfizer/BioNTech heeft alle testen doorlopen en wordt op dit moment al toegediend, maar ook de vaccins van Moderna en AstraZeneca staan niet ver meer van de goedkeuring door de gezondheidsinstanties.
In het Verenigd Koninkrijk zijn ze vorige week al begonnen met een grootschalige vaccinatiecampagne. De 90-jarige Margaret Keenan uit Noord-Ierland werd er, voor zover bekend, de eerste persoon ter wereld die ingeënt is met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech. Vandaag beginnen ook in de Verenigde Staten de eerste vaccinaties.
Wanneer krijgen de eerste Belgen het vaccin?
Als er een Europees goedgekeurd coronavaccin is, zal ons land vanaf 5 januari kunnen starten met vaccineren. Voor Pfizer/BioNTech zal er ten laatste op 29 december een beslissing zijn, voor Moderna op 12 januari. Als er op 5 januari ingeënt wordt – met de nadruk op als – zal dat dus met het Pfizer-vaccin zijn.
Hoe werken die vaccins eigenlijk?
De vaccins van Pfizer en Moderna zijn allebei zogenaamde RNA-vaccins. Maar hoe werken die nu precies, en hoe helpt ons lichaam daar zelf bij? Viroloog Johan Neyts (KU Leuven) legt uit.
RNA in ons lichaam is een boodschappermolecuul, een soort tussenstap tussen de genetische code en het eiwit. Elk eiwit van een virus heeft een genetische code. Zo ook het spike-eiwit van het coronavirus, dat lijkt op een uitsteeksel. De onderzoekers isoleren dat stukje genetische code ( op grafiek), en daar wordt het vaccin mee gemaakt.
Het bewuste stukje genetische code moet in een cel geraken in ons lichaam, via een injectiespuit . Daarvoor wordt het eerst ingekapseld in minuscule vetbolletjes, om het te beschermen tegen snelle afbraak.
Hoe veilig is zo’n vaccin?
Behoorlijk veilig, zo blijkt. De snelheid waarmee de vaccins op de markt komen, wekt argwaan, maar kan perfect verklaard worden. In de eerste plaats werd een ongeziene hoeveelheid geld en mankracht ingezet.
Bovendien probeerden de farmaceutische bedrijven bij de ontwikkeling van de coronavaccins vooral efficiënter te werken dan gewoonlijk. Deelonderzoeken die ze normaal gesproken ná elkaar doen, voeren ze tegelijkertijd uit, en de Europese medicijnautoriteit EMA, die over de goedkeuring gaat, beoordeelt nu alvast de beginexperimenten, terwijl de eindonderzoeken nog gaande zijn.
Hoeveel Belgen willen zich laten vaccineren? En is dat voldoende?
Zowat 56 procent van de Vlamingen is bereid om zich te laten vaccineren tegen het coronavirus van zodra dat kan. Dat blijkt uit een grootschalige bevraging van 6.056 respondenten door de UGent. Bij vrouwen en lager opgeleide volwassenen ligt de vaccinatiebereidheid lager dan bij de rest van de bevolking, blijkt ook uit de studie.
Een minimale vaccinatiegraad van 70 procent is de doelstelling om voldoende groepsimmuniteit op te bouwen.
Wie zijn de Vlaamse vaccintwijfelaars?
De meerderheid mag dan hoopvol zijn over het coronavaccin, ruim een op de drie Vlamingen twijfelt of weigert nog. Voor het eerst is onderzocht wie zij precies zijn: geen complotdenkers of principiële antivaxers maar een heel diverse groep, eerder jong en vrouwelijk. ‘We moeten hun zorgen niet negeren.’
Niet vrouwen en kinderen, maar de ouderen en het zorgpersoneel krijgen voorrang wanneer ons land begint te vaccineren. In ons land gaat het om 150.000 bewoners en 60.000 zorgverleners. Ook de collectieve zorginstellingen en hun vrijwilligers behoren tot die eerste groep. Daarmee is de eerste lading van 600.000 doses dus al zo goed als toegewezen.
Is iedereen het eens over die volgorde?
Neen. Uiteraard niet, zouden we bijna zeggen. Zo dreigen patiënten met chronische aandoeningen geen voorrang te krijgen omdat ze jonger zijn dan 45 jaar. De taskforce coronavaccin benadrukt echter dat de voorrangsregels bij vaccins in de tweede fase nog kunnen evolueren.
Wat met de ‘essentiële beroepen’?
De politie en de brandweer, of ook leerkrachten? Over de essentiële beroepen, die als zesde groep aan de beurt zijn, zal nog “astronomisch veel” ruzie gemaakt worden, zegt viroloog Marc Van Ranst. “We gaan die lijst met essentiële beroepen haarfijn moeten vastleggen”, zegt hij.
Zijn we stilaan van deze pandemie af?
De vaccins mogen er dan wel zijn, de bevolking vaccineren wordt nog een hele operatie. Tegen dat de zes prioriteitsgroepen gevaccineerd zijn, zullen alweer heel wat maanden verstreken zijn. “Ik denk niet dat het normale leven zich voor de zomer zal kunnen hervatten”, zegt biochemicus Bram Palache.
Kan je na je prikje weer naar je leven vóór corona?
De hamvraag is of je als gevaccineerde het virus nog kunt overdragen, of je met andere woorden nog besmettelijk kunt zijn hoewel je zelf niet meer ziek kunt worden. Daarover zijn momenteel nog geen data beschikbaar, zegt zegt FAGG-expert Jean-Michel Dogné. “We weten het niet. Daarom is het heel belangrijk om ook na vaccinatie de maatregelen te blijven naleven.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
