“Democratie heeft gezegevierd”: Joe Biden spreekt Amerikanen toe nadat kiescollege zijn overwinning bevestigt

In een toespraak kort nadat het kiescollege zijn verkiezingszege had bekrachtigd, haalde Biden hard uit naar president Donald Trump, die de verkiezingsuitslag nog altijd niet accepteert. Trump heeft volgens Biden “geweigerd de wil van het volk te respecteren”. Het is voor het eerst sinds het einde van de verkiezingen dat Biden zich zo direct kritisch uitlaat over zijn voorganger.

Even voor de toespraak werd bekend dat Biden 306 stemmen gekregen heeft in het kiescollege, precies de hoeveelheid die hij gebaseerd op de verkiezingsuitslag in november had moeten krijgen, en dezelfde hoeveelheid waarmee Donald Trump vier jaar geleden president werd nadat hij Hillary Clinton had verslagen. “Volgens zijn eigen standaarden betekenden deze cijfers toen een duidelijke overwinning, en ik wil met respect suggereren dat die dat nu nog steeds doen”, merkte Biden fijntjes op. “President Trump heeft geweigerd de wil van het volk te respecteren, de rechtsstaat te respecteren, en heeft geweigerd onze grondwet te eerbiedigen”, aldus de president-elect.

“Wij, het volk, hebben gestemd. Onze instituties zijn overeind gebleven. De integriteit van onze verkiezingen blijft intact”, zei de aanstaande president verder. “De vlam van de democratie is in dit land lang geleden ontstoken. En we weten dat niets - zelfs geen pandemie of machtsmisbruik - die vlam kan doven”, aldus Biden. “In deze slag om de ziel van Amerika, heeft de democratie gezegevierd.”

De verkozen president richtte zich ook tot de Amerikanen die niet op hem hadden gestemd. “Ik heb tijdens de hele campagne gezegd dat ik een president voor alle Amerikanen zal zijn. Ik zal net zo hard werken voor hen die niet voor mij hebben gestemd als voor degenen die dat wel hebben gedaan.” Biden riep het volk op om vooral vooruit te kijken naar het “dringende werk” dat gedaan moet worden om de corona-epidemie in het land te bedwingen “en daarna onze economie beter te herbouwen dan ooit tevoren”.

De uitslag van de verkiezingen van 3 november wordt op 6 januari officieel gemaakt door het Amerikaanse parlement. Op 20 januari wordt Biden geïnaugureerd als 46ste president van VS.

Ter herinnering: in de Verenigde Staten gaan stemmen van kiezers naar kiesmannen. De kandidaat van de partij die een staat wint, krijgt alle kiesmannen van die staat achter zich. Sommige staten staan hun kiesmannen enige vrijheid toe, maar dat heeft dus niet tot grote verrassingen geleid.

Het is al jaren de gewoonte dat de verliezende kandidaat op verkiezingsavond zijn nederlaag erkent, maar dat heeft Trump dus nog niet gedaan. De huidige president blijft beweren dat er op grote schaal gefraudeerd is, maar overtuigend bewijs hiervoor blijft uit. De reeks juridische procedures leverde vooralsnog niets op.

Nu de kiesmannen hun stemmen uitgebracht hebben, kan vrijwel niets Bidens presidentschap nog tegenhouden. Enkele Republikeinse leden van het Huis van Afgevaardigden willen op 6 januari nog een laatste poging doen om de uitslag te veranderen in Trumps voordeel, meldt The New York Times. Volgens rechtsgeleerden en ook enkele Republikeinse partijgenoten is dat echter een kansloos scenario: om de uitslag te verwerpen is een meerderheid in de Senaat en het Huis van Afgevaardigden nodig. In die laatste kamer hebben de Democraten de meerderheid.

Drie prominente Republikeinse senatoren spraken zich maandag bovendien uit tegen plannen van Trump en zijn bondgenoten om de uitslag nu in het Congres aan te vechten. Senator John Thune (South Dakota), na voorzitter Mitch McConnell de hoogste Republikein in het Hogerhuis, zegt dat de poging “nergens heen gaat”.

Senator John Cornyn (Texas) zei dat elke poging om de verkiezingsuitslag in het Congres te veranderen “een grote vergissing zou zijn”. “Er komt een moment wanneer je moet realiseren dat je, ondanks je goede inzet, onsuccesvol bent geweest. Dat is min of meer de aard van verkiezingen.”

Ook de invloedrijke senator Lindsey Graham (South Carolina), een trouwe bondgenoot van Trump, besloot maandag te erkennen dat Biden de verkiezingen heeft gewonnen.