Corona leidt tot omwenteling in uw vertrouwde winkelstraat
Uw vertrouwde winkelstraat zal er straks niet meer hetzelfde uitzien. Corona is de katalysator voor een snel wijzigend retaillandschap. Vooral de klassieke shoppingcentra krijgen het straks lastig.
Ook dit jaar maakt vastgoedadviseur JLL een balans op van de retailvastgoedmarkt. Dat 2020 daarbij allesbehalve normale cijfers oplevert, is een open deur intrappen. “De lockdowns en social distancing omwille van het coronavirus hebben op de retailmarkt een ultieme schokgolf veroorzaakt”, zegt Jean-Philip Vroninks, gedelegeerd bestuurder bij JLL Belux. Tal van retailers gingen in overlevingsmodus, enkele merken – denk aan FNG Groep met onder meer Brantano, CKS en Fred & Ginger – moesten de boeken neerleggen. Of vechten voor hun overleven, zoals E5 Mode of Mega World. Alleen de voedingssector bleef goed presteren, aangezien die minder onderhevig is aan de lockdownbeperkingen.
“De andere grote winnaar in deze crisis is de e-commerce”, zegt Evelien Van Hoecke, hoofd retail JLL België. Maar daar lijkt het plafond toch stilaan bereikt, waarschuwt Van Hoecke. “Online shoppen werd plots, noodgedwongen, de norm. Hoewel de meeste consumenten vertrouwd zijn geraakt met ‘klikwinkelen’, blijkt dat de e-commerce op haar limieten botst. De pakjeseconomie zal dan wel een blijver zijn, uit de heropening van de winkels blijkt dat de consument de fysieke shoppingervaring heeft gemist.”
Dat alles heeft geleid tot een omwenteling in de winkelstraat. De noodzaak aan winkelruimte is afgenomen, zij het vooralsnog minder fors dan de schokgolf die corona veroorzaakte doet vermoeden. Het opnamevolume voor heel België bedraagt midden december 324.000 m², een daling van 17 procent op jaarbasis.
De gemiddelde beschikbaarheidsgraad – waarmee de leegstand wordt aangegeven – bedraagt nu 9,4 procent voor heel België. Er zijn wel grote regionale verschillen. Zo is de leegstand in de gemiddelde West-Vlaamse winkelstraat het kleinst, met 7,6 procent, en het hoogst in Henegouwen (12,7 procent). Dat proces is al enige tijd aan de gang, en wordt nog versneld door corona. In Brussel verdubbelde de leegstand in de laatste tien jaar van 4 procent naar de huidige 8,2 procent. Ook in die andere winkelhotspot, Antwerpen, bedraagt de leegstand nu 9,6 procent, al is de treurnis daar veel minder uitgesproken met een verlies van 1,6 procentpunt.
Temperatuur meten
Wat goed standhoudt, zijn de retailparken aan de rand van de steden. De chique winkelstraat en – vooral – de klassieke shoppingcentra zien de bui wel al hangen. In heel Europa staan de huurprijzen voor winkelruimte onder druk, vooral in de grote stedelijke centra die leven van de aanwezigheid van toeristen.
“Wat opvalt is dat de expansieplannen heel beperkt zijn gebleven”, merkt Van Hoecke op. Waar vroeger een nieuw merk zijn intrede met een grote uitrol lanceerde, blijft het nu toch vooral voorzichtig aftasten, met één of een handvol winkels. Men wil eerst de temperatuur meten. Een nieuwkomer zoals fastfoodketen Dunkin’ Donuts opende twee vestigingen in het Antwerpse, het Italiaanse premiummerk voor dames Elisabetta Franchi opende één shop in Brussel, het Spaanse kinderkledingmerk Mayoral streek met één shop neer in Charleroi. “De huidige crisis heeft de meeste projecten in de sector doen stagneren of vertraagd”, zegt Van Hoecke.
Huurders vragen intussen flexibiliteit aan de vastgoedeigenaars. Ze verleenden uitstel van betaling, gaven flexibele huurmodaliteiten, kenden huurkortingen toe of scholden huurgelden kwijt. De vastgoedinvesteerders houden de adem in voor wat er straks uit het coronapuin opstijgt. Volgens experts van JLL zal de neerwaartse trend voor winkelstraten en shoppingcentra aanhouden onder impuls van de verwachte daling van huurinkomsten en van de vraag. De aantrekkelijkheid van retailparken met een goede mix van kleine winkels, grote retailers en voedings- of discountwinkels zal naar verwachting op peil blijven.