Chinese maansonde Chang'e-5 weer op de aarde geland

Chang’e 5, vernoemd naar de godin van de maan in de Chinese mythes, landde begin deze maand op de maan om er stenen en ander bodemmateriaal te verzamelen. Twee dagen later steeg de sonde gepakt en gezakt weer op en begon de verkenner aan de terugreis.

De sonde zette met zijn waardevolle lading eerst koers naar het moederschip (“orbiter”) dat op een hoogte van zowat 200 km boven de maan draaide. Er volgde een koppeling, waarna de maanstalen naar de terugkeermodule verhuisden. Daarna ontkoppelden de opstijgmodule en het moederschip. 

De “orbiter” en zijn terugkeermodule zetten na de overdacht zondag weer koers naar onze planeet. Op een gegeven ogenblik namen beide modules afscheid van elkaar, waarna de terugkeermodule met de stalen woensdag veilig landde in de steppen van Binnen-Mongolië.

De behouden landing vormde het orgelpunt van de 23-daagse missie die volgens het Chinese staatspersbureau Xinhua de meest gecompliceerde en uitdagende was in de geschiedenis van de Chinese ruimtevaart. 

Een ‘sample return mission’ heet het hele gebeuren, en het is een complexe operatie. Er moest immers een dubbele missie uitgevoerd worden: een vaartuig moet van de aarde gelanceerd worden, de oversteek van bijna 400.000 kilometer maken, in een baan rond de maan komen, veilig landen en materiaal verzamelen, maar moet daarna ook opnieuw gelanceerd worden, de oversteek terug kunnen maken en ook weer veilig op aarde landen.

Dat gebeurde woensdag om 18.30 uur Belgische tijd. Helikopters en voertuigen die met sterke schijnwerpers waren gewapend, zetten zich in beweging om de capsule in Siziwang Banner, het gebied waar ook Chinese astronauten landen, te vinden. 

De duisternis van de nacht en zwaar winterweer met sneeuw, wind en temperaturen van meer dan twintig graden onder nul bemoeilijkten de zoektocht. De capsule is maar een zevende zo groot als een bemande capsule, en bevond zich in een landingszone van 21.000 vierkante kilometer. Niettemin vonden de bergingsteams het ding ongeveer een half uur na het eerste bericht over de landing. Een deskundige vertelde aan de Chinese staatstelevisie dat de in de sneeuw liggende capsule in goede staat lijkt. Ze wordt niet ter plaatse geopend, maar in haar geheel weggevoerd.

China is nu na de Verenigde Staten en de vroegere Sovjet-Unie de derde mogendheid die monsters van onze natuurlijke satelliet naar onze planeet bracht. In de jaren zestig en zeventig hebben de Amerikaanse bemande Apollo-missies 380 kilo gesteente van de maan naar onze planeet gevoerd, met sondes verzamelde de toenmalige Sovjet-Unie zowat 300 gram materiaal. De laatste missie van dit type was in 1976 de Luna-24.

De stalen verhuizen naar een laboratorium in Peking waar wetenschappers informatie hopen te verwerven over de samenstelling, ouderdom en de geschiedenis van de maan. Het is niet duidelijk of het materiaal alleen aan Chinese onderzoekers wordt verstrekt, of dat het ook wordt gedeeld met mensen uit andere landen.

China wordt de laatste decennia steeds actiever in de ruimtevaart. Het land doet dat voor het grootste deel zelf. In 2003 ging voor het eerst een Chinese ‘taikonaut’ de ruimte in. In 2013 landde voor het eerst een Chinees karretje op de maan. Eerder dit jaar vertrok een onbemande Chinese verkenner naar Mars, waar hij volgend jaar moet aankomen. In de komende jaren wil China ook een eigen ruimtestation bouwen.

Peking is er met deze missie als eerste in geslaagd om in een baan rond de maan de eerste robotgestuurde koppeling te maken, met name van de stijgmodule en de “orbiter” en terugkeermodule. In januari vorig jaar slaagde het land er als eerste in een lander zacht neer te zetten op de achterzijde van de maan.

De Chang’e-5 plantte alvast tijdens zijn maanmissie snel ook even een Chinese vlag, ruim vijftig jaar nadat Amerikaanse astronauten hun eerste Stars and Stripes neerzetten op het maanoppervlak. Dit als symbool voor de Chinese ambities in de ruimte.