‘We gaan niet zomaar geld kloppen uit de zakken van de werkende mens’: Gilles Vanden Burre (Ecolo)

Het zijn lange werkdagen voor Gilles Vanden Burre (42). De Kamer buigt zich deze week over de begroting, wat garant staat voor debatten tot diep in de nacht. En dat in de wetenschap dat iedere nieuwe opstoot van het coronavirus de begrotingsdoelstellingen naar de prullenmand kan verwijzen.

Vanden Burre: “De situatie is natuurlijk buitengewoon. Op federaal niveau alleen hebben we 13 miljard euro aan covidsteun vrijgemaakt – voor de gezondheidszorg, het overbruggingsrecht voor zelfstandigen, steun voor wie plots werkloos werd. Dat zijn vele miljarden, maar ze waren wel noodzakelijk.”

Hoelang is dat vol te houden? Als we nog een jaar in crisis zitten, moet je die steun dan nog een jaar verlengen?

“Alles zal afhangen van de economische toestand. De vooruitzichten van de Nationale Bank zijn nu al beter dan drie weken geleden, maar slechter dan in september, toen we de voorlopige begrotingstabellen naar de Europese Commissie stuurden. Het is heel moeilijk om prognoses te maken. Nu vaccins op komst zijn, hoop ik dat we tegen de lente in een stabielere toestand terechtkomen, ook economisch.”

Er worden enorme bedragen uitgegeven. En toch dacht uw partij deze week: daar kan nog wat bij. 3,2 miljard om iedere jongere een cheque in de hand te duwen. Dat moet u eens uitleggen.

“Dat voorstel wordt door onze politieke tegenstanders nu gebruikt om ons een beetje belachelijk te maken. Dat is een brug te ver. Het idee van een basisinkomen – want daar gaat het over – is niet nieuw, hé. Het staat ook al 20 jaar in ons partijprogramma. Dus af en toe komen wij opnieuw met die visie naar buiten. Partijen mogen toch ideeën hebben voor de lange termijn?”

Was dit echt het juiste moment om dat voorstel nog eens te lanceren?

“Het is niet de bedoeling om daar binnen de regering over te gaan discussiëren. Daarom kwam het ook van onze covoorzitster Rajae Maouane, en niet van een minister of Kamerlid.”

Zakia Khattabi is wel minister. Zij joeg de coalitiepartners onlangs in de gordijnen door een ‘onmiddellijke’ koolstoftaks voor te stellen.

“Om precies te zijn stond het woord ‘koolstoftaks’ niet in haar beleidsnota – trouwens ook niet in ons partijprogramma. Het gaat om een vorm van groene fiscaliteit, wat deel uitmaakt van het regeerakkoord. We willen geen mensen bestraffen door extra taksen te heffen. Het gaat om een verschuiving: de vervuiler betaalt. Maar dat geld geef je terug aan mensen en bedrijven om hen warm te maken voor klimaatpositief gedrag. We gaan niet zomaar geld kloppen uit de zakken van de werkende mens.”

Als die werkende mens met een vervuilende auto rijdt, gaat hij wel moeten betalen.

“De bedoeling is net om hun gedrag te beïnvloeden. Onze partij staat voor positieve ecologie. We moeten mensen aanmoedigen, niet bestraffen.”

Toch nog een regeringsopstootje: Vivaldi was amper vertrokken of Ecolo haalde de abortusdebatten in het parlement weer van onder het stof. Jullie wisten dat dat CD&V zou schofferen.

“Ik weet dat het delicaat ligt voor sommige collega’s, maar dit was ook in lijn met het regeerakkoord. Er was een advies van de Raad van State, dat was een nieuw element. Misschien hebben we te luid gecommuniceerd, daar kan je over discussiëren. Maar over de grond van de zaak zeggen we enkel wat de meerderheid is overeengekomen: voer het debat in het parlement, op basis van een expertengroep.”

Het lijkt wel de rode draad van de eerste maanden Vivaldi: Ecolo lanceert enthousiast een voorstel, en krijgt meteen volle tegenwind in het gezicht. Dreigt jullie partij zich niet kapot te regeren, zoals in de regering-Verhofstadt?

“Ik heb die teneur ook opgemerkt, en ik lees ook de edito’s in de kranten. Ik merk dat er veel onbegrip is over onze partij, ook in Vlaanderen. Voor een deel zal dat zeker aan onszelf liggen en de manier waarop we onze boodschap brengen. Maar sommigen in Vlaanderen gebruiken ook gewoon graag het cliché van de eerste regeringsdeelname, en het cliché van de Ecolo-amateurs – dat we niet ernstig of serieus kunnen werken in een coalitie.”

Klopt dat dan niet?

“We hebben leren regeren. Regionaal zitten we sinds 2003 de helft van de tijd in regeringen. We zijn het gewend om in een coalitie te werken, om verantwoordelijkheid te nemen en deftige begrotingen te schrijven. Maar we moeten – zeker naar Vlaanderen toe – onze boodschap durven verduidelijken.”

De voorbije maanden was er flinke kritiek dat Franstalige politici en ministers amper naar de Vlaamse televisiestudio’s komen. U vindt dat belangrijk?

“Meer nog: het is noodzakelijk. Een federale minister heeft ook bevoegdheden tegenover de Vlamingen. Ze moeten zich dus ook tegenover hen verantwoorden, en hun beleid aan hen uitleggen – in het Nederlands.”

Tot slot: Groen en Ecolo hebben vooral groene regeringsdepartementen geclaimd. Dreigen jullie zo geen one-issuepartijen te worden?

“Het is zeker niet de bedoeling alleen groene thema’s te bespelen. Maar op die groene thema’s kunnen we nu wel heel hard het verschil maken met het verleden, daarom was het belangrijk die departementen in handen te hebben. Laat ons hopen dat we daardoor electoraal verder groeien. Dan kunnen we in een volgende regering Financiën of Justitie claimen.”