Mogen we vertrekken, en onder welke voorwaarden? Zes vragen over reizen tijdens deze kerstvakantie

Kan er worden gereisd?

De grenzen zijn open, ook voor niet-essentiële verplaatsingen. Reizen is dus toegestaan. Ons land raadt het echter ten stelligste af, naar waar dan ook: nagenoeg alle landen kleuren momenteel rood op de coronakaart van de FOD Buitenlandse Zaken. Binnen Europa gelden alleen Ierland, IJsland, het grootste deel van Noorwegen, de meeste Canarische eilanden en een beperkt deel van het Verenigd Koninkrijk als oranje zones. Dat betekent dat verhoogde waakzaamheid aangewezen is.

Geen enkel gebied is groen. “Reizigers moeten zich ervan bewust zijn dat nieuwe Covid-19-uitbraken in het buitenland grote gevolgen kunnen hebben voor hun reis, en dat repatriëring niet kan worden gegarandeerd als commerciële vluchten worden opgeschort of de grenzen worden gesloten”, aldus Buitenlandse Zaken.

Hoeveel Belgen zullen erop uittrekken?

Brussels Airport verwacht deze kerstvakantie dagelijks gemiddeld 10 tot 12.000 passagiers over de vloer te krijgen – vertrekkende en aankomende reizigers samen. Ter vergelijking: vorig jaar waren dat er nog zo’n 70.000 per dag, met op de ‘grote uittocht’ zelfs 76.000 vooral vertrekkende passagiers.

“Deze kerstvakantie zullen 43 luchtvaartmaatschappijen ongeveer 65 vertrekkende vluchten per dag uitvoeren”, zegt Ihsane Chioua Lekhli van Brussels Airport. Dat is amper een kwart van de 250 tot 275 dagelijkse vertrekkende vluchten in een ‘normale’ kerstvakantie. “Passagiers zijn enerzijds natuurlijk reizigers die de zon opzoeken, maar er zijn er ook heel wat die hier wonen, werken of studeren en tijdens de kerstvakantie naar hun thuisland reizen.”

TUI Belgium communiceert niet over reizigersaantallen, maar de touroperator ziet deze kerst de helft minder reizigers vertrekken dan andere jaren – vliegvakanties, autovakanties en citytrips samen.

Waar zullen we naartoe gaan?

Ondanks de vele beperkingen biedt onze nationale luchthaven naar eigen zeggen toch een rijk en gevarieerd aanbod, met 120 bestemmingen. “De meest populaire van de 120 beschikbare Europese en niet-Europese bestemmingen tijdens de twee weken durende vakantie zijn Spanje en de Canarische eilanden, Portugal, Marokko, Turkije en Polen”, weet de woordvoerster van Brussels Airport.

Ryanair doet vanaf Brussels Airport deze winterperiode 14 routes aan. Brussels Airlines zal meer dan 50 bestemmingen aanbieden, waaronder 16 intercontinentale bestemmingen. Op intercontinentaal niveau zijn de Golfregio, Noord-Amerika (Washington, New York, Montreal) en Afrika (vooral Kinshasa) deze kerst de meest populaire bestemmingen.

Thalys heeft zijn dienstregeling aangepast en verzorgt sinds 13 december opnieuw dagelijks vier treinritten tussen Brussel en Parijs. De Thalys Sneeuw naar de skigebieden zal dit seizoen enkel tijdens de schoolvakanties rijden. Ook het internationaal treinverkeer verwacht deze vakantie een pak minder passagiers.

Aan welke voorwaarden kunnen reizigers zich verwachten?

Reizen kan, al worden daar veelal wel voorwaarden aan gekoppeld. Om te beginnen vragen zo goed als alle Europese landen voor afreis een een gezondheidsformulier op eed in te vullen. Op basis daarvan kunnen landen ter plaatse een covidtest en/of quarantaineverplichting opleggen.

Voor een toenemend aantal bestemmingen heb je vandaag trouwens sowieso een negatief testcertificaat nodig. Dat is onder meer het geval voor populaire bestemmingen als Spanje, Portugal (inclusief Madeira), Griekenland, Marokko en de Canarische eilanden. Voor zo’n PCR-test en het bijhorende certificaat kun je terecht in de gekende testlocaties, maar onder meer ook in het Covid Test Centre op Brussels Airport. Opgelet: de test mag niet meer dan 72 uur oud zijn voor aankomst in het land van bestemming.

Maar reizigers moeten ook rekening houden met landspecifieke voorwaarden. Zo verplicht Italië vanaf maandag, en dat de hele kerstvakantie lang, alle reizigers in quarantaine te gaan. Dat is ook voor het Verenigd Koninkrijk nog steeds zo. In Spanje zijn niet-essentiële verplaatsingen tussen bepaalde regio’s dan weer niet mogelijk. Meer info op de website van Buitenlandse Zaken.

Zoals elke skiliefhebber ongetwijfeld weet: de Franse, Oostenrijkse en Italiaanse skigebieden blijven dit eindejaar gesloten voor toeristen. Alleen in Zwitserland zijn een aantal pistes en/of skiliften open.

Wat na thuiskomst?

Iedereen die langer dan 48 uur in het buitenland verblijft, is nog steeds verplicht het om het ‘passenger locator form’ (PLF) in te vullen, en de bijbehorende zelfevaluatievragenlijst. Sinds midden oktober wordt op basis van dat laatste formulier bepaald of wie terugkeert uit een rode zone al dan niet een coronatest moet laten afnemen en verplicht in quarantaine moet.

Normaal zou iedereen die terugkeert uit een rode zone – en dat is dus zo goed als heel Europa – vanaf vandaag opnieuw gedurende tien dagen in quarantaine moeten, én zich na zeven dagen verplicht moeten laten testen. “De precieze aanpak hierover ligt vandaag nog op tafel bij het overlegcomité”, zegt Carmen De Rudder van het departement Volksgezondheid. “Wat, wanneer, hoe en welke de eventuele uitzonderingen zullen zijn, wordt daar beslist. Tot zolang blijft alles zoals het is.”

Wat het Overlegcomité beslist, zal vanavond op de traditionele persconferentie worden meegedeeld. Dan wordt hopelijk ook duidelijk of bijvoorbeeld kinderen na een vakantie meteen weer naar school mogen, en of reislustige werknemers opnieuw naar de werkvloer kunnen.

Zal op het testen worden gecontroleerd?

Karine Moykens, de voorzitter van het Interfederaal Comité Tracing en Testing, kondigde eerder al aan dat strenger zal worden toegezien op de verplichting een test te ondergaan. Wie niet op de uitnodiging via sms reageert, zal een telefoontje krijgen, zei ze.

Daarnaast is het de bedoeling om ook de controles op het invullen van het PLF aan de grenzen, in luchthavens en zeehavens op te krikken. Achter de schermen is alles in gereedheid gebracht opdat het minder makkelijk wordt om ‘ongezien’ de grens over te glippen, valt te horen op het departement Welzijn. Maar ook hierover moet het overlegcomité vrijdag nog zijn fiat geven.