Viroloog Van Gucht kaart gebrek aan preventie aan: "Pilletjes tegen corona hadden al klaar kunnen zijn"

Sciensano-viroloog Steven Van Gucht koos het Coronadebat 2.0 om een lans te breken voor meer preventie in ons gezondheidsbeleid, met name als het gaat over infectieziekten. "We zijn in het Westen zeer gemakzuchtig geworden als het gaat over infectieziekten", stelde hij. "Ik heb dat ook gemerkt in mijn instituut (Sciensano, red.), dat er al jaren een tendens was om minder te investeren in alles wat infectieziekten was. We investeerden meer en meer in "lifestyle diseases", zoals chronische ziekten, hart- en vaatziekten, kankeronderzoek. Terecht, want dat waren de grootste doodsoorzaken."

Infectieziekten, dat was iets van vroeger, zo leek het wel. "Dat kon ons niet meer overkomen, dachten ze. Dat is iets voor Haïti, met cholera, en in West-Afrika met ebola. Maar bij ons is dat 100 jaar geleden. Dat was de algemene tendens."

Van Gucht zegt dat virologen in hun lessen en cursussen nochtans wel degelijk waarschuwden dat een pandemie elk jaar kan voorkomen. "In 2009 hebben we de Mexicaanse griep gehad, maar die bleek dan heel mild te zijn. Dat heeft ons opnieuw wat gemakzuchtiger en hoogmoediger gemaakt: 'we hebben een goed gezondheidssysteem, mensen zijn goed doorvoed, dat kan ons niet meer raken, dat is iets van de derde wereld'."

We hebben nu aan den lijve ondervonden dat dat niet klopt, zegt Van Gucht. "Het kan ons wel degelijk overkomen. We zullen onze houding moeten herzien. We zullen veel meer moeten investeren in onze defensie in vredestijd. Dat doe je niet in oorlogstijd, dat is te laat."

Bekijk hier het fragment uit het Coronadebat 2.0: 

Meer nog Van Gucht maakt zich sterk dat we al klaar hadden kunnen zijn, als we hadden gereageerd op de waarschuwingen. "In 2015 is al een paper verschenen in Nature over Sars-achtige virussen bij vleermuizen. Die zei: de kans is reëel dat die gaan overspringen op de mens en een pandemie veroorzaken. Daar werd niks mee gedaan." 

"Op dat moment hadden we al virusremmers kunnen ontwikkelen, pilletjes die je inneemt vanaf het moment dat je je ziek voelt. Dan was je misschien nooit in het ziekenhuis beland. Die zaken hadden al op de schappen kunnen liggen, hadden we die boodschappen serieus genomen."

Het gaat ook over een gebrek aan centen, geeft Van Gucht toe. "Ik vraag elk jaar budgetten aan voor verschillende projecten. Maar voor 1 op de 10 krijgen we geld en dan meestal maar de helft van wat we gevraagd hebben. Dat is de realiteit."

"Een vaccin kan je wat voorbereiden, maar moet je altijd nog wat aanpassen in functie van het virus. Maar je kunt wel al algemene virusremmers maken die tegen alle coronavirussen werken, of tegen alle influenzavirussen. Die dingen kan je hebben klaarliggen. Maar dat vraagt dus investeringen."