Nederland kondigde zondag als eerste aan dat het een vliegverbod invoerde voor alle vliegtuigen vanuit het Verenigde Koninkrijk vanwege de gemuteerde virusvariant. De regering-Rutte vroeg meteen om Europees overleg. Daarop heeft ons land niet gewacht. Premier Alexander De Croo (Open VLD) kondigde zondag tijdens De zevende dag eenzelfde besluit aan. Sinds middernacht geldt een inreisverbod voor reizigers die met het vliegtuig, boot of de Eurostar tussen België en het VK willen reizen. De noodmaatregel geldt voor 24 uur.

Het verbod is niet alleen voor reizigers met België als eindbestemming, maar ook voor reizigers in transit, die dus alleen in ons land overstappen. Vrachtvervoer blijkt wel mogelijk. De maatregel is voorlopig één etmaal van kracht omdat het wetenschappelijk overleg nog in volle gang is. ‘We hebben nog geen sluitend antwoord’, zei De Croo.

Belgen die door de maatregel dreigen vast te zitten in het VK, kunnen contact opnemen met de Belgische ambassade in Londen, of met de FOD Buitenlandse Zaken voor ondersteuning.

• Lees ook | Hoe gevaarlijk is deze mutatie van het coronavirus? En werken vaccins nog? Alle vragen op een rij

Zondagavond besloot ook Frankrijk om vanaf middernacht een inreisverbod in te voeren, alvast voor de volgende 48 uur. Dat heeft de Franse minister van Transport, Jean-Baptiste Djebbari, aangekondigd. Dat geldt zowel voor vluchten, boten als treinen. Dat is ook belangrijk voor ons, want in Frankrijk komen Eurostar-treinen uit het VK op het Europese vasteland aan, en kunnen reizigers vandaar doorreizen naar België.

Ook verplaatsingen ‘gelinkt aan goederenvervoer’ vallen onder het verbod. ‘Alleen niet-begeleide vracht zal dus toegelaten zijn.’ Het personenvervoer naar het Verenigd Koninkrijk blijft wel toegelaten.

De maatregel geldt voor 48 uur. Bedoeling is volgens premier Jean Castex dat de lidstaten van de Europese Unie in die periode afspraken maken over gezamenlijke ‘regels en controles van de stromen uit het VK’. Vanaf 22 december zou het personenverkeer dan weer op gang mogen komen, maar zullen reizigers voor vertrek een coronatest moeten laten afnemen.

Nog meer navolging

Ook de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio had zondag de opschorting van vluchten tussen Italië en het VK aangekondigd. ‘Als overheid hebben we de plicht om Italianen te beschermen’, aldus Di Maio. ‘Onze prioriteit is het beschermen van Italië en onze landgenoten.’

Ierland schort vluchten en veerboten vanuit het VK op en net zoals in Frankrijk geldt de maatregel alvast voor 48 uur. De regering bekijkt dinsdag of de beperkingen moeten worden verlengd.

Ook in Duitsland mogen vanaf middernacht geen vluchten uit het VK meer landen. Het vliegverbod geldt er in eerste instantie tot en met 31 december. Er gelden wel enkele uitzonderingen, zoals voor cargovluchten, vluchten met medisch personeel of wanneer vliegtuigen met alleen hun bemanning terugkeren. De Duitsers laten daarnaast ook geen vluchten meer toe uit Zuid-Afrika, waar ook een mutatie van het coronavirus is opgedoken.

Een tiental Europese landen hebben soortgelijke maatregelen aangekondigd. Het gaat om Oostenrijk, Letland, Litouwen, Estland, Bulgarije, Zwitserland, Tsjechië en Zweden. In Bulgarije duurt het vliegverbod tot eind januari, terwijl de tijdelijke maatregel in vele andere landen tot 1 januari geldt.

Buiten Europa hebben op het Amerikaanse continent Canada, Argentinië, Colombia en Chili vluchten uit het Verenigd Koninkrijk verboden. Verder deden ook Koeweit, Turkije, Iran, El Salvador en Israël hetzelfde. De laatste twee landen hebben ook een vliegverbod opgelegd voor vluchten uit Zuid-Afrika. Saudi-Arabië pakt het nog drastischer aan en heeft alle internationale vluchten en de toegang tot zijn havens gedurende minstens een week opgeschort.

In de VS lijken ze minder bezorgd. De autoriteiten daar zeggen de nieuwe variant ‘zeer nauwlettend’ in de gaten te houden, maar hebben voorlopig geen reisverbod vanuit het Verenigd Koninkrijk gepland. ‘Ik denk dat er op dit moment geen reden tot ongerustheid is’, zei Brett Giroir, een hooggeplaatste ambtenaar die de Amerikaanse testcampagne overziet.

Spoedoverleg EU-lidstaten

De EU, met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en president Charles Michel, zat zondag virtueel samen met de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel om te overleggen over de nieuwe virusvariant. Het Europees spoedoverleg wordt maandag voortgezet. De Wereldgezondheidsorganisatie roept haar leden in Europa op om ‘hun controles aan te scherpen’.