Ons land was bij de eersten die zondagochtend reageerden op de beslissing die de Britse premier Boris Johnson zaterdagavond aankondigde: 16 miljoen mensen in Londen en het zuidoosten van Engeland komen daar weer in een bijzonder strenge lockdown terecht, om zo de verspreiding van een nieuwe en meer besmettelijke variant van het coronavirus tegen te gaan.

LEES OOK: Mechelaar in Londen getuigt over nieuwe strenge lockdown: “Het lijkt wel ‘Little Britain’”

Uit voorzorg tegen die nieuwe mutatie voert België een inreisverbod in vanuit het Verenigd Koninkrijk. Het verbod op alle passagiersreizen (lucht-, trein- en maritiem) gaat zondag om middernacht in. Het geldt ook voor reizigers in transit, die dus bijvoorbeeld enkel in ons land overstappen. Vrachtvervoer blijft wel mogelijk. Belgen die door de maatregel dreigen vast te zitten in het Verenigd Koninkrijk, kunnen contact opnemen met de Belgische ambassade in Londen, of met de FOD Buitenlandse Zaken voor ondersteuning.

Het verbod loopt minstens 24 uur. Kort, omdat het wetenschappelijk overleg ter zake nog in volle gang is. “We hebben nog geen sluitend antwoord”, verklaarde premier Alexander De Croo zondagochtend in ‘De zevende dag’ die korte periode. Voor reizigers die met de wagen uit het VK komen – sowieso al een rode zone – zal nauwer toegezien worden om de naleving van de quarantainemaatregelen. “Wie aankomt, zullen we heel duidelijke informatie geven over wat van hen verwacht wordt”, zei De Croo.

Ferry’s naar Nederland

De Nederlandse regering was zondagochtend de eerste die een verbod instelde voor het vliegverkeer met passagiers vanuit het Verenigd Koninkrijk. Dat verbod is langer van kracht: nu al zeker tot 1 januari.

Nadat aanvankelijk ferry’s wel nog konden varen, werd zondagnacht aangekondigd dat ook passagiers van ferry’s uit het VK niet meer welkom zijn in Nederland. Het vrachtverkeer en chauffeurs van vrachtwagens zijn uitgezonderd van het verbod. Ook deze maatregel geldt ten minste tot 1 januari 2021. Ferrymaatschappijen Stena Line en DFDS lieten eerder op de avond al weten dat ze passagiers van boord hebben gehaald.

Ook treinverkeer vanuit het VK werd onmogelijk, omdat de treinen van Eurostar voor ten minste 24 uur niet meer welkom zijn in België. De treinen die tussen Nederland en Londen rijden, gaan via Brussel. “De komende dagen zal het kabinet nader onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de reisbewegingen via treinverkeer te beperken in goed overleg met de vervoerders”, schrijven de ministers. Hierover wordt op Europees niveau de komende dagen overlegd omdat er vier landen bij betrokken zijn: Nederland, het VK, Frankrijk en België. Daarbij wordt ook gesproken over autoverkeer.

Frankrijk kiest voor een volledig inreisverbod: daar geldt vanaf zondagavond middernacht een inreisverbod van (voorlopig) 48 uur voor verkeer vanuit het Verenigd Koninkrijk. Sinds zondagavond 23 uur rijden geen Eurotunnel shuttle-treinen meer uit. Vanaf middernacht is de haven van Dover ook gesloten voor al het vertrekkende verkeer. Alleen “onbegeleide vracht” is toegestaan.

Vliegverbod

Ook Italië legt het vliegverkeer met het Verenigd Koninkrijk volledig stil. “Als overheid hebben we de plicht om Italianen te beschermen”, aldus reageerde minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio. “Onze prioriteit is het beschermen van Italië en onze landgenoten.”

Duitsland kiest eveneens voor een vliegverbod (tot en met 31 december), maar laat wel ruimte voor enkele uitzonderingen, zoals voor cargovluchten, vluchten met medisch personeel, of wanneer vliegtuigen met alleen hun bemanning terugkeren.

Ook Oostenrijk, Zweden, Zwitserland, Letland, Litouwen, Estland en Tsjechië kondigden gelijkaardige maatregelen aan.

In Bulgarije duurt het vliegverbod tot eind januari, terwijl de tijdelijke maatregel in vele andere landen tot 1 januari geldt.

Griekenland kiest voorlopig (nog) niet voor een verbod, maar het land kondigde wel aan de quarantaineverplichting voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk te verlengen. Wie vanaf maandag uit het land aankomt, moet een week in isolatie. Voor reizigers uit andere Europese landen blijft een quarantaineduur van drie dagen gelden. Ook een negatieve PCR-test en een sneltest bij aankomst zijn verplicht.

Verenigd (?) Koninkrijk

Schotland voert dan weer een strikt reisverbod met de rest van het Verenigd Koninkrijk aan tijdens de feestperiode. Dat heeft de Schotse premier Nicola Sturgeon aangekondigd. “We kunnen simpelweg niet riskeren dat de nieuwe coronavariant het land binnenkomt als we dat kunnen vermijden”, zei ze. Schotland zal vanaf 26 december drie weken lang onder de strengste beperkingen vallen, voegde ze eraan toe, met regels over hoeveel huishoudens mogen mixen, en dat alleen op eerste kerstdag.

Wales nam ook maatregelen als reactie op de nieuwe virusvariant, met lockdown-beperkingen die op zaterdag om middernacht in plaats van tijdens de kerstperiode van kracht werden.

Ierland weert tijdelijk vluchten, maar alleen vanuit Engeland, Wales en Schotland. De regering bekijkt dinsdag of de beperkingen moeten worden verlengd.

Europees overleg

Mogelijk worden de verschillende Europese reisverboden de komende dagen nog aangepast, na overleg tussen de Europese Commissie en de leiders van de EU-lidstaten. Zondag was er al een topoverleg tussen Duits bondskanselier Angela Merkel, Frans president Emmanuel Macron, voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad Charles Michel over de situatie. Daarnaast roept Duitsland, dat momenteel het roterend voorzitterschap van de Europese Raad in handen heeft, de Europese lidstaten maandag om 11 uur ook bijeen voor een spoedberaad via het Europese crisisresponsmechanisme IPCR.

De nieuwe variant van het coronavirus zou tot 70 procent besmettelijker zijn. Het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding publiceerde zondag een “bedreigingsevaluatie” over de nieuwe mutatie. Het vraagt landen en laboratoria in Europa onder meer om virusstammen snel te analyseren om mogelijke gevallen van de nieuwe variant te identificeren. Mensen die gelinkt zijn aan bevestigde besmettingen met de nieuwe mutatie, of die in getroffen gebieden zijn geweest, moeten onmiddellijk geïdentificeerd, getest, geïsoleerd en opgevolgd worden, luidt het voorts.

Ook buiten Europa

Buiten Europa hebben ook Canada, Turkije, Israël, Koeweit, Iran en El Salvador vluchten uit het Verenigd Koninkrijk verboden. Saudi-Arabië pakt het nog drastischer aan en heeft alle internationale vluchten en de toegang tot zijn havens gedurende minstens een week opgeschort.

In de VS lijken ze minder bezorgd. De autoriteiten van de VS zeggen de nieuwe variant “zeer nauwlettend” in de gaten te houden, maar hebben voorlopig geen reisverbod vanuit het Verenigd Koninkrijk gepland. “Ik denk dat er op dit moment geen reden tot ongerustheid is”, zei Brett Giroir, een hooggeplaatste ambtenaar die de Amerikaanse testcampagne overziet.