Erkende moskeeën, of lokale islamitische geloofsgemeenschappen, hebben recht op subsidies en op een loon voor de imam. De moslimexecutieve diende de voorbije twee jaar bij de Vlaamse overheid erkenningsaanvragen in voor 45 moskeeën. Voorwaarde tot erkenning is, voor elke moskee, om positieve adviezen te krijgen van enerzijds de minister van Justitie, die een rapport opvraagt aan de Staatsveiligheid, en van gemeente en provincie anderzijds.

Na controle op de volledigheid maakte de Vlaamse administratie vorig jaar 43 dossiers over aan federaal minister van Justitie Koen Geens. Die heeft in december een positief advies overgemaakt voor twintig moskeeën. Het gaat om vijf moskeeën in de stad Antwerpen: El Mouslimine (Antwerpen), El Nour (Antwerpen), Selimiye (Berchem), Inaba (Deurne) en Mescidi Kuba (Berchem). Voorts kregen Arrahmaan (Turnhout), Al Fath (Gent), Al Islam (Zaventem), Al Moslimeen (Aalst), Annasr (Vilvoorde), Ahhahman (Halle), Arruhama (Waasmunster), Assalaam (Tienen), El Hidaya (Maaseik), El Nour (Roeselare), Hamza (Beverlo-Beringen), de Moskee van Wetteren, Selimiye Camii (Leopoldsburg), Tauhid (Overpelt) en Youssef (Diegem-Machelen) een positief advies.

Minister Homans zegt dat de eventuele rapporten van de Staatsveiligheid niet bij de adviezen zijn gevoegd. Ze weet niets over de overige 23 dossiers en weet ook niet waarom precies voor die twintig moskeeën advies is verleend. Ze zal daarover praten met minister Geens en om een afschrift vragen van de eventuele rapporten van de Staatsveiligheid.

Voor elk advies is er een termijn van vier maanden, maar die is in geen enkel dossier gerespecteerd, zegt minister Homans.

“Driemaandelijks vindt er tussen beide ministers nochtans een overleg plaats. Men durft zich afvragen op welke manier er daar gecommuniceerd wordt”, reageert Chris Janssens.

Federaal minister van Justitie Koen Geens (CD&V) maakte twintig erkenningsdossiers van moskeeën over aan zijn collega op Vlaams niveau. Ze hadden een positief advies gekregen van de Staatsveiligheid. Het gaat hier ook om vijf Antwerpse moskeeën.

Minister Homans is echter niet tevreden met de mededeling dat de Staatsveiligheid een positief advies gaf. Zij wil de onderzoeksdossiers nu inkijken.

Geloofwaardigheid ondergraven

“Het is logisch dat de Staatsveiligheid de moskeeën doorlicht voor ze een erkenning krijgen”, zegt Bart Somers (Open Vld), Vlaams Parlementslid en burgemeester van Mechelen. “Alleen vind ik het merkwaardig dat minister Homans nu met deze vraag de geloofwaardigheid van deze veiligheidsdienst ondergraaft. Als burgemeester heb ik ervaring met de Staatsveiligheid en ik stel steeds vast dat zij serieus werk leveren.”

Dat is ook te horen bij Vlaams Parlementslid Ward ­Kennes (CD&V). “Het is niet aan minister Homans om de adviezen van de Staatsveiligheid in vraag te stellen”, zegt Kennes. “Als deze veiligheidsdienst een signaal geeft, moet je dat ter harte nemen.”

Beide leden van de meerderheid vrezen dat er mogelijk meer speelt. “Ik voel dat de minister eigenlijk liever geen enkele moskee zou erkennen”, zegt Kennes. “Bij elke vraag van Vlaams Belang hierover, zegt ze duidelijk opgelucht dat ze nog geen enkele moskee heeft erkend. Dat is spijtig. Moskeeën kunnen een belangrijke rol spelen in de strijd tegen radicalisering. De minister moet haar verantwoordelijkheid nemen en stoppen met warm en koud te blazen. Als een moskee voldoet aan alle voorwaarden tot erkenning – en die zijn best streng – erken ze dan ook.”

Ook Somers vreest dat de politieke agenda de procedure bemoeilijkt. “Er loert steeds het gevaar dat partijpolitieke strategieën en polarisatie deze procedure tot erkenning bemoeilijken”, zegt hij. “Daarbij wordt uit het oog verloren dat moskeeën die voldoen aan de erkenningsvoorwaarden belangrijke partners zijn.”

Caroline Bastiaens (CD&V), Vlaams Parlementslid en Antwerps schepen van Erediensten, hoopt dat de erkenning er snel komt. “Het is jammer dat minister Homans nu deze adviezen van de Staatsveiligheid nog eens wil inzien. Ik ga ervan uit dat beide ministers hier snel uitgeraken.”

“Logische vraag”

Homans ontkent dat zij de erkenningen van de moskeeën onnodig vertraagt. “Ik wil mijn verantwoordelijkheid hierin best nemen, maar dan wil ik wel beschikken over alle informatie, ook die van de Staatsveiligheid. Nu weet ik dus niet waarop de positieve adviezen gebaseerd zijn”, zegt de minister. “Ik wacht nu op het antwoord van minister Geens. Daarna moeten ook nog de gemeenten en de provincies hun advies geven.”

Minister Homans krijgt de steun van Kamerlid Koen Metsu (N-VA). “Het zou ongehoord zijn om beslissingen te nemen zonder alle informatie”, zegt Metsu. “De vraag aan minister Geens is logisch, gezien het huidige klimaat van spionage in enkele Turkse moskeeën. Bovendien is het onduidelijk wat er nu aan de hand is met de 23 andere erkenningsaanvragen zonder positief advies.”

Die aanvragen zouden nog in behandeling zijn door de Staatsveiligheid. Hierin zitten nog eens negen Antwerpse moskeeën.

Federaal minister van Justitie Koen Geens (CD&V) maakte twintig erkenningsdossiers van moskeeën over aan zijn collega op Vlaams niveau. Ze hadden een positief advies gekregen van de Staatsveiligheid. Het gaat hier ook om vijf Antwerpse moskeeën.

Voor 23 andere erkenningsdossiers is er nog geen advies. Die aanvragen zouden nog in behandeling zijn door de Staatsveiligheid. Hierin zitten nog eens negen Antwerpse moskeeën.

Liesbeth Homans kreeg intussen inzage in de dossiers van staatsveiligheid en vraagt nu advies aan de gemeenten en provincies. Als aan alle voorwaarden, ook de Vlaamse, is voldaan geeft ze haar fiat.

“Fundamenteel veiligheidsrisico”

Vlaams Belang ziet in het erkennen van de moskeeën geen oplossing voor de strijd tegen radicalisering. “In ieder geval bewijst het aanslepen van de procedure andermaal dat er zich bij veel moskeeën een fundamenteel veiligheidsrisico stelt en dat de grens tussen een - wat dan heet - gematigd islamitisch discours en fundamentalisme flinterdun is”, zegt Vlaams fractieleider Chris Janssens.

Als er toch nog moskeeën worden erkend wil Vlaams Belang op basis van de openbaarheid van bestuur alle dossiers opvragen. De partij wil de erkenningen op Vlaams en op lokaal niveau trachten te voorkomen of desnoods voor de rechtbank aanvechten.