Coronacontroles tijdens de feestdagen: zo streng zal de politie zijn

“We gaan de komende dagen geen heksenjacht voeren.” Een rondvraag bij de grote politiezones over hun plan van aanpak voor de feestdagen levert quasi altijd hetzelfde vage zinnetje op. De inzet is nochtans groot: “Als een op de vijf gezinnen met Kerstmis vier mensen bij zich thuis uitnodigt, dan hebben we in januari een joekel van een derde besmettingsgolf”, stelde premier Alexander De Croo (Open Vld) eerder al op basis van een UHasselt-onderzoek. Uit de laatste motivatiebarometer van de UGent volgt dan weer dat zowat 74 procent van de Belgen zich aan de coronamaatregelen zal houden. Dat lijkt dus te weinig om met een gerust hart de kalkoen aan te snijden.

Waaraan mag de 16 procent zich verwachten die in de barometer resoluut aangeeft de regels niet te zullen volgen? Volgens minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) zijn de grote lijnen uitgezet, en is het nu “aan de lokale politiezones om te beslissen of er extra controles komen”. Drones zullen alvast niet ingezet worden, zo beslisten de procureurs-generaal een week geleden, en zonder toestemming een woonst betreden in het kader van de ‘volksgezondheid’ is eveneens uitgesloten. Een voorafgaand telefoontje naar de procureur is nodig.

Van de stoere praat over drones en pizzadozen eerder deze maand schiet dus maar weinig over. Wel zullen er haast overal extra agenten op straat te vinden zijn. In grootsteden als Brugge, Gent, Antwerpen of Brussel ligt dat niet aan een verhoogde eindejaarsbezetting - die zou weinig verschillen met andere jaren - maar wel aan een verschuiving: door minder evenementen en verboden op vuurwerk zijn er meer handen vrij voor coronacontroles.

Heel wat politiekorpsen in Vlaanderen communiceren effectief extra ploegen. Zo zet de politie in Turnhout tijdens de eindejaarsperiode dagelijks acht extra ploegen in, de zone Limburg Regio Hoofdstad kiest voor vier extra patrouilles op Kerstmis en zeven op oudejaarsavond. Die avond lijkt sowieso het zwaartepunt te gaan worden.

Nultolerantie

De regels zijn duidelijk: binnenshuis mogen gezinnen één persoon uitnodigen aan de kerstdis, alleenstaanden hebben recht op een extra contact. In de tuin kan je met vier afspreken als de afstandsregels gerespecteerd worden, en om middernacht gaat in Vlaanderen de avondklok in. De boetes voor deelnemers aan een georganiseerd lockdownfeestjes - meer dan enkel een familiebijeenkomst - zijn opgetrokken van 250 euro tot 750 euro en voor de organisatoren van 750 euro naar maximaal 4.000 euro, het wettelijk plafond.

De nultolerantie die in praktisch elke politiezone van kracht is, wordt wellicht een ander paar mouwen. Bij het kabinet van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) klinkt het dat er “strikt, maar proportioneel” zal worden opgetreden. De focus ligt op “manifeste overtredingen”, niet op twijfelgevallen. “We gaan de volgende dagen de bomma niet wegrukken van de feesttafel”, zegt woordvoerder Johan Vermant.

Die vertaalslag lijkt elke politiezone te maken. Actief aan deuren gaan bellen of de auto’s op de oprit tellen behoort duidelijk niet tot het takenpakket. “Tenzij het er duidelijk over is en we bijvoorbeeld tien mensen aantreffen”, klinkt het bij de Gentse politiezone. Eenzelfde verhaal in Brugge: “De focus ligt op grote overtredingen.” Wanneer er meldingen binnenlopen, zullen die wel gecontroleerd worden. “Ook daar zal een melding van een groot feestje natuurlijk wel voorrang krijgen op een kleine bijeenkomst”, zegt Wouter Bruyns (PZ Antwerpen).

Tussen de lijnen is de boodschap wel dat als mensen de overtreding maar klein genoeg houden en als de buur niet klikt, ze wellicht door de mazen van het net glippen. “We rekenen op de burgerzin van de Antwerpenaren”, aldus De Wever.