Openhartige Queen Elizabeth "zegt eindelijk wat ze wil" in alternatieve kerstboodschap, maar niets is wat het lijkt
Naast een officiële kerstboodschap van koningin Elizabeth kunnen de Britten ook elk jaar rekenen op een alternatieve kerstboodschap. Die wordt uitgezonden door televisiezender Channel 4. Die wist niemand anders dan koningin Elizabeth zelf te strikken. Ze spreekt er opvallend openlijk en waagt zich zelfs aan een dansje. Het lijkt verrassend echt, maar dat is het niet. Het zijn gemanipuleerde beelden waaraan je amper nog kan zien wat echt is en wat niet. Channel 4 wil ons met deze alternatieve kerstboodschap waarschuwen voor de gevaren van fake news.
Net zoals andere staatshoofden dezer dagen zal ook de Britse koningin Elizabeth II een kerstboodschap uitspreken. Die wordt vooraf opgenomen en zoals de traditie het wil uitgezonden op kerstdag, vandaag dus, om 15 uur. Naast de officiële boodschap van de Queen is er in het Verenigd Koninkrijk elk jaar ook een alternatieve kerstboodschap. Die wordt gemaakt en uitgezonden door Channel 4.
De alternatieve kerstboodschap wordt dit jaar gebracht door niemand minder dan koningin Elizabeth zelf. Ze zal een paar gevoelige onderwerpen aansnijden, zoals de beslissing van haar kleinzoon Harry en zijn vrouw Meghan om naar Canada te verhuizen. "Er zijn maar weinig dingen die nog kwetsender zijn dan het feit dat iemand je vertelt dat ze het gezelschap van Canadezen verkiezen."
Ook het schandaal rond haar zoon prins Andrew komt aan bod. Hij legde zijn koninklijke taken neer door de blijvende controverse over zijn vriendschap met de Amerikaanse miljardair Jeffrey Eppstein, veroordeeld voor seksueel misbruik. En bovendien waagt de Queen zich ook aan een dansje dat de ronde doet op het videokanaal TikTok.
(artikel gaat voort onder de foto)
Echt of niet?
Koningin Elizabeth laat zich dus van een heel andere kant zien. Of zo lijkt het toch. In werkelijkheid gaat het om een digitaal gecreëerde Queen, een zogenoemde deepfake. Dat zijn met de computer gemanipuleerde beelden die zo goed zijn dat je amper nog kan zien wat echt is en wat niet. Met deepfake kan je mensen om het even wat laten doen en zeggen, zelfs als ze het nooit gedaan of gezegd hebben.
En daarin schuilt een groot gevaar. Deepfake wordt dikwijls gebruikt om mensen te desinformeren en/of fake news te verspreiden. En dat is dan ook de échte boodschap van Channel 4: een waarschuwing voor fake news in dit digitale tijdperk.
(artikel gaat voort onder de tweet)
Wat is deepfake?
Deepfake kwam begin 2018 voor het eerst onder de aandacht. Toen bracht de Amerikaanse website BuzzFeed een opvallende video uit met voormalig president Barack Obama, waarin hij waarschuwde voor de gevaren van fake news. Het leek verrassend echt, maar niets was minder waar. Naarmate de video vorderde, werd duidelijk dat de woorden van Obama eigenlijk uitgesproken werden door stemacteur Jordan Peele.
Toenertijd was er nog een software-ontwikkelaar en geavanceerde artificiële intelligentie nodig om software te creëren die iemands gezicht kon inruilen voor dat van iemand anders. Maar sindsdien is de technologie veel toegankelijker geworden. Er zijn momenteel meerdere apps in omloop waarbij je door één simpel beeld te uploaden, makkelijk een ander gezicht op een foto of video kan plakken.
Een drietal jaar geleden waren er nog maar een drietal deepfakevideo's bekend. Vandaag zijn er al duizenden in omloop.
Bekijk hier de deepfake-video van Barack Obama door Buzzfeed en Jordan Peele en/of lees verder onder het filmpje:
"Vertrouwen in wat echt is en wat niet"
De deepfake Queen Elizabeth zegt in haar boodschap onder meer dat ze "op de BBC niet altijd in de mogelijkheid verkeert om vrijuit en vanuit het hart te spreken. Dus ben ik Channel 4 dankbaar dat ze mij de kans geven om te zeggen wat ik wil, zonder dat iemand mij woorden in de mond legt."
Buckingham Palace zelf geeft geen commentaar op de alternatieve kerstboodschap. Maar er zijn al wel reacties van elders, en die zijn niet even positief. Volgens veel koningsgezinden, zowel prominenten als gewone Britten, behandelt Channel 4 de koningin erg onrespectvol. Maar Ian Katz, programmadirecteur bij Channel 4, verdedigt zijn keuze.
De boodschap, schijnbaar verkondigd door een van de meest vertrouwde en betrouwbare mensen in ons land, brengt ons op een krachtige manier in herinnering dat we niet langer onze eigen ogen kunnen geloven.
"Deepfake-technologie is de angstaanjagende nieuwe frontlijn in de strijd tussen desinformatie en waarheid", zegt Katz in een mededeling. "De alternatieve kerstboodschap, die schijnbaar verkondigd wordt door een van de meest vertrouwde en betrouwbare mensen in ons land, doet er ons op een krachtige manier aan herinneren dat we niet langer onze eigen ogen kunnen geloven."
In haar boodschap zegt de alternatieve Queen ook cryptisch: "Als er een thema in mijn boodschap van vandaag zit, is dat vertrouwen. Vertrouwen in wat echt is en wat niet."
De beelden werden gecreëerd door Framestore, een studio die bekend is voor zijn visuele effecten en het gebruik van nieuwe technologieën in films, televisie, reclame en virtuele realiteit. Aan het einde van de kerstboodschap "verdwijnt" de artificiële koningin Elizabeth en zie je het groene scherm verschijnen dat gebruikt wordt om virtuele beelden te creëren. De rol en de stem van de koningin worden vertolkt door actrice Debra Stephenson.
Queen in échte kerstboodschap: "Velen willen gewoon een knuffel"
In haar echte kerstboodschap, die om 16 uur werd uitgezonden, had de Britse koningin -niet verwonderlijk- vooral aandacht voor de coronacrisis.
"Voor velen is deze tijd van het jaar gekleurd door verdriet”, zei de koningin. "Sommigen rouwen om het verlies van een dierbare, anderen missen familie en vrienden die nu uit veiligheidsoverwegingen afstand houden, terwijl het enige wat ze echt willen voor kerst een simpele knuffel is, of een handdruk. Als je een van hen bent, dan ben je niet alleen."
Ook de Britse koningin, 94 intussen, breekt met de traditie om samen met de voltallige koninklijke familie Kerstmis te vieren in Sandringham. Voor het eerst in meer dan 30 jaar blijven de koningin en haar echtgenoot, prins Philip, in Windsor Castle, waar ze zich sinds november al hebben afgezonderd.
Echt of nep: waar kan je kijken?
Waar kan je de échte kerstboodschap van koningin Elizabeth volgen?
De kerstboodschap is uitgezonden om 15 uur Britse tijd (16 uur bij ons) op televisiezenders BBC 1, ITV en Sky News. Hij was ook te volgen op de radio, op BBC Radio 4. En je kan ook terecht op het officiële Facebook- en YouTubekanaal van de Britse royals.
Waar kan je de alternatieve kerstboodschap zien?
De alternatieve kerstboodschap van Channel 4, met een deepfake Queen Elizabeth dus, is uitgezonden om 15.25 uur Britse tijd (16.25 uur bij ons).
Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":
