Guy Verhofstadt over brexit: ‘Ik denk dat iedereen nu zegt: wat is het voordeel van vertrekken?’

Zal het Europees Parlement dit akkoord vlot goedkeuren?

“Ja, er zullen geen grote problemen zijn met de ratificatie. Het is een akkoord dat de EU en haar eenheidsmarkt veiligstelt en ons tegen valse concurrentie beschermt. Het tegendeel was onze grote vrees.”

Beantwoordt het aan uw verwachtingen?

“Het Europees Parlement had een veel ambitieuzer akkoord in gedachten. We wilden het liefst een associatie-overeenkomst, maar met de nieuwste Britse regering onder Boris Johnson was dat onbegonnen werk. Wat eruit gekomen is, is het minimum minimorum dat nodig is om een no-dealscenario te vermijden.”

Wat is voor u de belangrijkste verwezenlijking?

“Dat er geen importquota en -tarieven komen, wat essentieel is voor vrij goederenverkeer. Ook voor de EU is dat goed, want 8 procent van onze uitvoer gaat naar het VK. Maar het betekent dus niet dat we eenzelfde situatie krijgen als met een eenheidsmarkt. Er komen controles, ook voor fytosanitaire producten (sommige groenten, fruit, planten, bloemen, MR). Hoe nadelig dat wordt, hangt af van hoe intens elke EU-lidstaat en de Britten controles toepassen. Er zal toch wel een stuk papierwerk bijkomen.”

Vermijden we dat het VK een ‘Singapore aan de Theems’ wordt dat ons oneerlijk beconcurreert ?

“Ik denk het wel. Een gelijk speelveld was de grootste inzet van deze onderhandelingen. Dit betekent dat er voor klimaat- en milieunormen, spelregels inzake belastingsontwijking, staatssteun, werknemersrechten… eerlijke competitie moet zijn. Als dat niet zo is, kan de andere partij, de EU in ons geval, aansturen op vergeldingsmaatregelen bij een arbitragepanel. Hun uitspraak is dan bindend.”

De visserij krijgt een overgangsperiode tot half 2026 en de EU mag tot dan een kwart minder vissen in Britse wateren. De brexiteers wilden strenger zijn. Verliezen zij op dat punt?

“Dat wordt gezegd op Britse sociale media. De reden dat het zo’n beperkte inperking is, heeft te maken met het feit dat wij het altijd gelinkt hebben aan het opengaan van onze markt voor Britse vis. De EU-onderhandelaars hielden dit tot het einde vol en vonden een goed evenwicht.”

De dienstensector valt buiten het akkoord. Wat is het gevolg?

“Diensten zullen onder het systeem van gelijkwaardigheid vallen. De Britten kunnen hier enkel hun dienstenactiviteiten voortzetten als hun regels in het VK in dezelfde lijn liggen als de onze. Als zij ze veranderen, kunnen ze hun producten hier niet meer aanbieden. Veel Britse banken en verzekeraars richtten daarom hier al een afdeling op naar EU-recht, want zij verliezen hoe dan ook hun automatische toegang tot onze interne markt.”

Ook de Erasmus-samenwerking met het VK wordt stopgezet. Hoe erg is dat?

“Erasmus is een van de grote slachtoffers van dit akkoord. Het is bijna onbegrijpelijk. Ik stuurde een brief naar Commissievoorzitter Von der Leyen om te kijken wat we unilateraal kunnen doen voor studenten. Ik vind dat je hen niet mag straffen.”

Is het aan het eind van de rit voor de burgers dan toch een harde brexit?

“Een écht harde brexit is net nog iets erger. Maar dit is niet de intense samenwerking die mogelijk was. Het ergste is vermeden, maar er zullen ongemakken en hinderpalen zijn.”

Voorkomt de EU met dit akkoord dat andere lidstaten ook opstappen?

“Ja. Nigel Farage pochte vier jaar geleden dat iedereen hun voorbeeld zou volgen. Ik denk dat iedereen nu zegt: wat is het voordeel van vertrekken? Eigenlijk geven de bevolkingen in peilingen al het antwoord. Zelfs in eurosceptische lidstaten is een meerderheid voor de EU en zes op de tien Britten zouden nu voor lidmaatschap stemmen. Het zal een tijd duren, maar er komt een dag dat de Britten terugkeren.”