Kan hele bevolking voor de zomer toch een eerste dosis van het vaccin krijgen? “Alternatieve aanpak bekijken”

Turkije verwachtte maandag de eerste 3 miljoen doses te ontvangen van het Chinese Sinovac-vaccin tegen corona, maar moet nog een of twee dagen langer wachten. De levering loopt vertraging op door een coronabesmetting bij de douane in Peking, zei de Turkse minister van Volksgezondheid Fahrettin Koca zondag.

Turkije had 50 miljoen doses van het Chinese vaccin besteld en ook 4,5 miljoen stuks van het vaccin van Pfizer/BioNTech waarmee de meeste EU-landen nu aan het vaccineren zijn. De Turken hebben een optie op nog eens 30 miljoen Pfizervaccins.

De Amerikaanse immunoloog Anthony Fauci waarschuwt dat na de kerstvakantie de coronapandemie nog harder kan toeslaan in zijn land. Omdat veel Amerikanen rond Kerstmis op reis gingen, maakt hij zich zorgen over een nieuwe golf van besmettingen.

Daardoor kan het zorgsysteem in de Verenigde Staten een "kritiek punt" bereiken, zei de topexpert zondag bij CNN. Gemiddeld liggen er dagelijks zo'n 120.000 mensen met een coronabesmetting in het ziekenhuis.

Ondanks de waarschuwing om thuis te blijven, gingen veel mensen toch op pad. Woensdag stapten bijna 1,2 miljoen mensen in het vliegtuig, het hoogste aantal op één dag sinds het begin van de pandemie.

Na de vakantie rond de Amerikaanse feestdag Thanksgiving vorige maand, sloeg het virus in december weer harder toe in de VS, met meer dan 200.000 nieuwe gevallen en soms meer dan 3.000 doden per dag.

Israël is zondagnamiddag om 17 uur lokale tijd (16 uur in België) begonnen aan een zo goed als volledige lockdown, en dat voor de derde keer. Het land gaat voor zeker twee weken op slot om de stijging van het aantal besmettingen een halt toe te roepen. Intussen loopt een ambitieuze vaccinatiecampagne.

Israëli's moeten binnen de kilometer rond hun woning blijven. De meeste winkels zijn gesloten, tenzij voor leveringen. Beroepssectoren die geen publiek ontvangen, mogen maar de helft van hun personeel op de werkvloer verwelkomen. Wie uit het buitenland terugkeert, moet - behoudens uitzonderingen - in quarantaine in hotels die door de autoriteiten aangewezen zijn.

Israëli's mogen wel nog buiten om zich te laten vaccineren. Premier Benjamin Netanyahu wil binnen de maand een kwart van de bevolking een prik laten toedienen. Dat komt neer op 150.000 mensen per dag die ingeënt worden. Israël telt 9 miljoen inwoners. 

Uit een onderzoek van de UAntwerpen naar het gebruik van de Coronalert-app bij 1.850 Vlamingen blijkt dat ruim een derde van de respondenten de app gebruikt. "Het potentieel van de app wordt zeker en vast nog niet volledig benut", besluit prof. Michel Walrave.

Het opsporen van contacten zal zelfs met de start van de vaccinatiecampagne van groot belang blijven, want we zullen nog niet meteen verlost zijn van het nieuwe coronavirus. De Universiteit Antwerpen bevroeg daarom 1.850 mensen naar het al dan niet gebruik van de Coronalert-app. De bevraging werd uitgevoerd door de Onderzoeksgroep MIOS, onder leiding van prof. Michel Walrave in samenwerking met Eline Baert (MIOS) en prof. Koen Ponnet (imec-MICT UGent en MIOS).

Uit de resultaten blijkt dat 35,1 procent van de respondenten Coronalert installeerde en reeds opende. Zo'n 7,8 procent opende hem nog niet en 3,5 procent heeft de toepassing alweer verwijderd. Onvoldoende voordelen, zorgen om de privacy en stress die men vreest bij het gebruik ervan, zijn de drie meest aangehaalde redenen om de app niet te downloaden.

"Dit toont aan dat heel wat mensen nog onvoldoende geïnformeerd zijn over het nut en de werking van de app", aldus Walrave. Net iets meer dan de helft van de respondenten (51,5 procent) verklaarde zelfs nog geen info over de app te hebben ontvangen. Zo'n 4,6 procent van de (ex-)gebruikers gaf aan via de app reeds een waarschuwing te hebben gekregen over een risicocontact. Slechts 2,2 procent van de gebruikers meldt dat ze zelf met COVID-19 besmet waren en hun testresultaat deelden met de database. "Ofwel liepen slechts weinig Coronalert-gebruikers een besmetting op, ofwel waren maar heel weinig mensen bereid hun positief testresultaat anoniem met de database te delen", aldus Walrave.

Als ze een rood scherm of een waarschuwing van een risicocontact zouden krijgen, zou 73,6 procent zich laten testen. Ongeveer één respondent op de drie is van mening dat de organisator van een evenement, een school of de werkgever de toegang mag ontzeggen als men geen groen scherm kan voorleggen. Meer dan de helft van de gebruikers zou het nuttig vinden om via de app een afspraak voor een coronatest te kunnen boeken of in contact te kunnen komen met een gezondheidsmedewerker.

De resultaten van de bevraging tonen volgens prof. Walrave aan dat het potentieel van de app nog niet volledig benut wordt. "Tot dusver benadrukte onze overheid vooral dat we Coronalert moeten gebruiken. Maar filmpjes die eenvoudig en visueel ingaan op het nut en de werking van de app, en hoe de app onze privacy beschermt, zouden een absolute meerwaarde zijn. Dat bewijzen meerdere buitenlandse voorbeelden."

De kerstvakantie van 2020 is vanwege de coronacrisis niet zoals andere jaren, en dat hebben honderden Britten op skivakantie in Zwitserland nu ook mogen ondervinden. Er leek geen vuiltje aan de lucht, met al enkele dagen vertier op de latten, tot ze een quarantaine opgelegd kregen. Resultaat: het merendeel vertrok in de nacht van zaterdag op zondag met de noorderzon, omdat ze de claustrofobische toestanden op hun hotelkamer niet meer zagen zitten.

Het skioord Verbier in het Zwitserse kanton Wallis is zeer geliefd bij Britten. Ook dit jaar, ondanks het nog altijd fel om zich heen grijpende coronavirus. De Britten waren welkom, tot recentelijk de berichten opdoken over een nieuwe, mogelijk veel besmettelijkere variant van het virus die in het Verenigd Koninkrijk was aangetroffen.

Zwitserland legde op 20 december alle vluchten vanuit Groot-Brittannië stil. Maar de autoriteiten in Bern hadden nog meer in petto: iedereen die sinds 14 december vanuit het Verenigd Koninkrijk in Zwitserland was aangekomen, moest met terugwerkende kracht voor 10 dagen in quarantaine, te rekenen vanaf de dag van aankomst. Een flinke streep door de rekening van de wintertoeristen die al enkele dagen uitgebreid de skipistes verkenden.

Hoteluitbaters in Verbier vonden zondagochtend de aan de hotelkamerdeuren gedeponeerde ontbijtschotels onaangeroerd terug. "Ik begrijp de woede van die mensen", aldus Jean-Marc Sandoz, woordvoerder van de gemeente Bagnes, waartoe Verbier behoort. "Gezinnen met kleine kinderen zagen zich plots vastgezet op een ruimte van 20 vierkante meter. Dat was niet uit te houden."

Intussen is duidelijk dat sommige Britten de wijk genomen hebben naar buurland Frankrijk. Daar zijn de skistations vanwege de coronacrisis sowieso gesloten, maar ze kunnen er tenminste een frisse neus halen. Verbier had nochtans inspanningen gedaan om zijn wintertoeristen op een vlucht naar huis te krijgen, maar toen bleek dat op een vliegtuig stappen pas kon als de tien dagen quarantaine was uitgezweet, kwam die optie te vervallen.

Een vijfde van de wintergasten in het ongeveer 9.000 zielen tellende Verbier komt traditioneel uit Groot-Brittannië. Door alle quarantaineheisa heeft het skioord nu het etiket gekregen van 'coronahotspot', waardoor ook veel Zwitsers afhaken voor hun skivakantie. "Eén van onze zwartste weken", luidt het in de gemeente.

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) betreurt dat er nog altijd mensen zijn die, ondanks de hogere boetes voor het niet-respecteren van de coronamaatregelen, overtredingen begaan. "Een aantal mensen zetten hun eigen individuele beleving boven het collectieve en de solidariteit die we nodig hebben om het virus te verslaan. Het moet nu eens gedaan zijn", verklaarde ze zondagmiddag op VTM NIEUWS.

Ze reageerde hiermee ook op de samenkomst van een 70-tal joden in een synagoge in Antwerpen zaterdagavond. Vanuit de joodse gemeenschap werd geopperd dat het hier niet ging om een overtreding van de coronaregels, omdat al die mensen individueel naar de synagoge waren getrokken om er te bidden. Maar dat kon op weinig begrip rekenen bij minister Verlinden. "Ik betreur dat men zoekt naar interpretaties van het ministerieel besluit die ik als "juridisch geneuzel" zou willen omschrijven. Men weet heel goed dat we een compromis moeten zoeken tussen enerzijds het beheersen van de gezondheidscrisis en aan de andere kant de vrijheid van eredienst". Ze wees er op dat er wel degelijk alternatieven zijn, zoals het streamen van erediensten. Door met velen op één plaats samen te komen, "brengt men de veiligheid van heel veel anderen in gevaar", klonk het.

De minister blikte ook al even vooruit naar oudejaar, waar er volgens haar eveneens waakzaamheid geboden is. "Buitenlandse voorbeelden hebben aangetoond dat één avond genoeg kan zijn om de besmettingscijfers de verkeerde kant uit te sturen", aldus minister Verlinden. De voorbije jaren waren er met oudejaar relletjes in Brussel, waarbij auto's in brand werden gestoken. "Dit jaar is er mogelijk nog meer risico", erkende de minister, die erop wees dat de politie sowieso aanwezig zal zijn op het terrein. Ze woonde daaromtrent een briefing bij van de Brusselse ordediensten.

Begin januari volgt er een nieuwe evaluatie, beloofde minister Verlinden nog. De scholen zijn dan twee weken gesloten geweest en heel wat mensen hadden vakantie. "Hopelijk kunnen we dan perspectief bieden aan contactberoepen zoals kappers en schoonheidsspecialisten".

De besmettelijkere coronavariant die eerder deze maand in het Verenigd Koninkrijk ontdekt werd, zet zijn opmars verder. De Britse coronacijfers blijven maar stijgen en de mutatie wordt in steeds meer landen over de hele wereld vastgesteld. Tot in Japan toe, dat gisteren zelfs besloot om zijn grenzen te sluiten. Britse wetenschappers dringen aan op een nationale lockdown. 

Lees hier meer.

Het farmaciebedrijf AstraZeneca, dat samen met de universiteit van Oxford aan een coronavaccin werkt, heeft een "winnende formule" voor de werkzaamheid gevonden. Dat zegt topman Pascal Soriot van het Brits-Zweedse bedrijf in een interview met de krant The Sunday Times.

Het vaccin, dat momenteel wordt geëvalueerd door de Britse toezichthouder, biedt volgens hem "100 procent bescherming" tegen ernstige vormen van de ziekte COVID-19. "We denken dat we de winnende formule hebben gevonden en hoe we een effectiviteit kunnen bereiken die, met twee doses, net zo hoog is als elke andere", zegt Soriot. Hij voegt eraan toe dat testen zullen aantonen dat zijn vaccin een effectiviteit heeft die gelijk is met de 95 procent van Pfizer-BioNTech en de 94 procent van Moderna.

De Britse regering meldde op 23 december dat de ontwikkelaars van AstraZeneca en Oxford alle gegevens over het middel hadden ingediend bij de Britse medicijnenwaakhond MHRA. Volgens The Sunday Telegraph wordt naar verwachting op maandag 4 januari het groene licht gegeven om het vaccin te verspreiden.

Eerder kwam uit verschillende testen naar voren dat het vaccin van AstraZeneca een gemiddelde effectiviteit had van 70 procent. Maar dat steeg later naar 90 procent, afhankelijk van de dosering.

De Europese landen hebben in oktober alvast 300 miljoen doses besteld bij AstraZeneca, die worden afgenomen als het vaccin zich daadwerkelijk heeft bewezen. De Europese Commissie heeft soortgelijke deals gesloten met vijf andere vaccinmakers.

Volgens bronnen dichtbij de onderhandelingen bood het Duitse bedrijf BioNTech tot 500 miljoen doses van het coronavaccin aan de Europese Unie aan, maar werd dat aanbod afgewezen. Dat schrijft het Duitse blad Der Spiegel. Reden zou tegenstand uit onder andere Frankrijk geweest zijn omdat de EU ook ‘maar' 300 miljoen doses van het Franse bedrijf Sanofi heeft besteld.

Tsjechië is vandaag begonnen met het vaccineren van haar inwoners tegen het coronavirus. Premier Andrej Babis was de eerste die het vaccin van Pfizer en BioNTech kreeg toegediend in het Centraal Militair Hospitaal in Praag, net voordat andere ziekenhuizen in de hoofdstad en de op één na grootste stad Brno begonnen zijn met de distributie van de 9.750 doses die het land tot nu toe heeft ontvangen. Ook deze landen  beginnen vandaag met vaccineren. 

Het aantal nieuwe besmettingen met het coronavirus dat het afgelopen etmaal in Duitsland is vastgesteld, is voor de derde dag op rij gedaald. Het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM, telde zondagochtend 13.755 nieuwe besmettingen. Dat is een kleine daling ten opzichte van zaterdag toen 14.455 gevallen werden gemeld.

Daarmee is de daling niet zo sterk als de dagen ervoor. Vrijdagochtend werden er door het RKI nog 25.533 nieuwe besmettingen in de laatste 24 uur gemeld, de dag daarvoor lag het aantal op ruim 32.000. Afnames tijdens en na het weekend en feestdagen en toenames naarmate de week vordert, zijn in Duitsland nagenoeg een vast patroon. In totaal is het coronavirus in Duitsland bij 1.640.858 personen vastgesteld.

In het laatste etmaal overleden in Duitsland nog eens 356 patiënten aan de gevolgen van Covid-19, een dag eerder waren dat er 240. Het totale officiële aantal coronadoden staat in de Bondsrepubliek nu op 29.778.

Sinds vorige week woensdag geldt in Duitsland een harde lockdown. Onder meer veel bedrijven en scholen moeten gesloten blijven tot in januari, besloten bondskanselier Angela Merkel en de deelstaatregeringen gezamenlijk.

Een groot aantal landen binnen de Europese Unie begint zondag met het vaccineren van burgers tegen het coronavirus. In Duitsland, Hongarije en Slovakije werden gisteren al de eerste vaccins toegediend.

Onder meer in Italië, Frankrijk, Spanje en Griekenland begint de vaccinatiecampagne vandaag. Ook Roemenië, Tsjechië, Cyprus en Oostenrijk zetten vandaag de eerste prikken. In ons land worden morgen in drie woonzorgcentra de eerste vaccins toegediend.

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zei eerder dat vandaag, morgen en dinsdag in de meeste EU-landen de vaccinatiecampagnes beginnen. Die zullen overigens overal van beperkte en enigszins symbolische omvang zijn omdat er nog niet heel veel vaccins beschikbaar zijn.

In Duitsland is er geen centrale landelijke start. Elke deelstaat kent zijn startmoment. In de grootste deelstaat Noordrijn-Westfalen gebeurt dat zondag symbolisch om 14 uur in Düsseldorf. Bewoners en medewerkers van een seniorencentrum in de deelstaat Saksen-Anhalt kregen het middel gisteren al.

Het vaccin van Pfizer en BioNTech dat wordt gebruikt, is afgelopen maandag goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau EMA.

Het VK wil trouwens volgens de krant The Sunday Telegraph op 4 januari beginnen met de uitrol van het vaccin van de universiteit van Oxford. De geneesmiddelenautoriteiten moeten het licht nog op groen zetten voor het gebruik van het vaccin, maar dat zou volgens de krant de komende dagen gebeuren. De Britse overheid wil in de komende twee weken 2 miljoen mensen vaccineren met ofwel het vaccin van Oxford en AstraZeneca, ofwel dat van Pfizer en BioNTech. 

In Canada zijn de eerste twee besmettingen geregistreerd met de in het Verenigd Koninkrijk ontdekte meer besmettelijke variant van het coronavirus. Dat hebben de gezondheidsautoriteiten van de provincie Ontario gemeld.

"De besmette personen zijn een koppel uit Durham, die niet hebben gereisd en die voor zover geweten is niet in contact zijn gekomen met het virus of hoogrisicocontacten hebben gehad", aldus het ministerie van Volksgezondheid van de centraal gelegen provincie. De twee werden in afzondering geplaatst.

Net zaterdag ging in Ontario een nieuwe lockdown van enkele weken van start om de snelle stijging van het aantal coronabesmettingen een halt toe te roepen. Canada heeft bovendien alle vluchten vanuit het VK opgeschort tot en met 6 januari.

Volgens de Canadese openbare omroep CBC werden in de Ontario de afgelopen twaalf dagen meer dan 2.000 nieuwe besmettingen geregistreerd. Zaterdag ging het om 2.142 nieuwe gevallen, vrijdag om 2.159 nieuwe besmettingen. Er werden ook 89 nieuwe overlijdens gemeld. In heel Canada werden al meer dan 534.000 besmettingen en meer dan 14.700 overlijdens geregistreerd.

De nieuwe coronavariant werd al in verschillende landen opgemerkt, waaronder België, Duitsland, Nederland en Frankrijk. Ook buiten Europa dook de virusvariant al op, naast Canada onder meer in Japan en Australië.