Sven Mary: ‘Ik ben hard geweest voor de ouders van de Reuzegommers. Tegelijk begrijp ik hen’

Laten we beginnen met een verheugende vaststelling: begin januari maakt de raadkamer, na amper drie dagen beraad, bekend welke verdachten terechtstaan in het dossier over de aanslagen in Brussel. Zal het assisenproces ook minder lang duren dan iedereen vreest?

Sven Mary: “Dat betwijfel ik. Op de raadkamer zijn geen getuigen of slachtoffers gehoord. Advocaten hebben geen weerwerk geboden, dat had ook geen zin. Op het assisenproces zal dat ongetwijfeld anders zijn.

“Het blijft wel de vraag of je zo’n proces moet laten plaatsvinden op het grondgebied waar de feiten zich hebben voorgedaan. IS voert een heilige oorlog tegen het Westen. Moeten de beschuldigden dan niet door een oorlogstribunaal worden berecht?

“Ik ben het zelden eens met het federaal parket, maar procureur-generaal Frédéric Van Leeuw heeft een punt: het hof van assisen is niet geschikt voor zo’n proces. Terreur is te ingewikkeld voor een slager, een postbode, een verzekeringsmakelaar of zelfs een jurist. Daarover horen beroepsrechters zich uit te spreken.”

Een proces voor de correctionele rechtbank zou uw cliënt, Salah Abdeslam, ook beter uitkomen: de maximumstraffen zijn er minder hoog.

“Het gaat niet om de strafmaat. Professionele rechters kunnen zich snel én met kennis van zaken uitspreken over terreur. Dat is gebeurd op het proces van de Driesstraat in Vorst (waar politieagenten op 15 maart 2016 onder vuur zijn genomen tijdens een speuractie naar de voortvluchtige Salah Abdeslam, red.): drie rechters hebben de zaak afgehandeld in drie dagen. Om correct te oordelen moet je afstand doen van je emoties.”

Professionele rechters kunnen dat?

“Topmagistraten wel, ja. Op het proces van de aanslagen in Brussel zal worden uitgemaakt of Salah Abdeslam deelnam aan de misdrijven. Dat is nogal moeilijk, volgens mij: hij zat op het moment van de feiten in de gevangenis van Brugge. Maar daar begint de discussie: wat betekent het begrip ‘deelname’? Het federaal parket zei op de raadkamer: ‘Abdeslam heeft iemand in Duitsland opgehaald die later terreurdaden heeft gepleegd. Zonder Abdeslam kan die man niet tot terreur overgaan. Dus Abdeslam is een mededader.’ (schudt het hoofd) Als Abdeslam verkeerd op zijn kauwgom had gebeten, was hij voor het parket ook een mededader geweest. Begrijpt u dat ik zo’n discussie het liefst aan een professionele jury overlaat?”

Op het proces van de Driesstraat hebt u gepleit dat de strafvordering van de onderzoeksrechter in de verkeerde taal was opgesteld: het Nederlands.

(knikt)

Ik wist niet dat Abdeslam Nederlands sprak.

“Dat doet hij ook niet. Maar de politieke wereld heeft beslist dat Brusselse rechters niet meer tweetalig mogen zijn: ze spreken Nederlands of Frans. De taalwet is heel rigide: de enige sanctie voor een overtreding is de absolute nietigheid van een stuk. Dus als een onderzoeksrechter een collega in een verkeerde taal vat, is alles wat daarop volgt nietig.”

Een advocatentruc.

“(schudt het hoofd weer) Het Laatste Nieuws kopte: ‘Argumentatie Mary in halve seconde van tafel geveegd’, maar zes maanden na het proces heeft men in alle luwte gauw een wet gestemd om soortgelijke procedures in de toekomst te vermijden. Vergeet niet: voor het proces van de aanslagen in Brussel dreigde hetzelfde probleem.”

Steekt zo’n krantenkop?

“Dat is ego, hè. (verbetert zichzelf) Nee, het is vooral onjuist. Ik had in dat dossier graag de kelk tot op de bodem geledigd, door beroep aan te tekenen en het probleem aan het Hof van Cassatie voor te leggen. Maar daar heb ik geen mandaat voor gekregen.”

Salah Abdeslam ging niet in beroep.

“Hij heeft zijn vonnis (twintig jaar opsluiting, red.) aanvaard. Enfin, aanvaard... Op het proces heeft hij verklaard dat hij ons rechtssysteem niet erkent. De vraag is dan: is dat aanvaarding? Heel wat collega’s hebben zich in die filosofische discussie gemengd. Ze vroegen zich af of ik als advocaat nog wel een mandaat had als ik optrad voor een cliënt die onze rechtsgang niet erkende.”

Wat denkt u zelf?

“Als advocaat vertegenwoordig ik ons rechtssysteem. In naam van het systeem neem ik ook de verdediging waar van mensen die ons systeem niet erkennen. Dat onderscheidt ons van die mensen.”

Het schietincident in de Driesstraat deed zich voor nadat Abdeslam vier maanden lang van de aardbodem verdwenen leek: na de aanslagen in Parijs waren de Franse en Belgische politie niet in staat hem op te sporen. Dat zou uiteindelijk zijn gelukt met de hulp van de NSA, een Amerikaanse geheime dienst, suggereren waarnemers. Staat daar iets van in het dossier?

“Men heeft het doorgaans over de bestelling van een pizza die Salah Abdeslam fataal zou zijn geworden. Ik twijfel al langer aan die versie. Hoe is de politie in de Driesstraat beland? De manier waarop ze daar aanbellen, bij de verkeerde verdieping, dat is bijna kolder. Ze worden onder vuur genomen en Abdeslam vlucht, samen met Sofien Ayari, over de daken. En als ze weer op de begane grond staan, vragen ze aan een agent die hun pad kruist: ‘Wat gebeurt daar allemaal?’ Komaan, dat is La grande vadrouille, hè. Louis de Funès en Bourvil die aan een Duitse officier vragen: ‘Was ist los? Problem?’ Ik sluit niet uit dat Amerika of Israël, net als in andere criminele dossiers, tussenbeide zijn gekomen.”

De Nederlandse criminoloog Cyrille Fijnaut schreef in zijn boek De samenhang tussen georganiseerde misdaad en terrorisme en de aanslagen in Parijs en Brussel 2015-2016 over de vlucht van Abdeslam en co.: ‘Zij konden niet alleen rekenen op de actieve medewerking van een deel van de bevolking van Molenbeek, maar ook op de stilzwijgende passieve medewerking van veel inwoners van deze gemeente.’ Hoe staat u daartegenover?

“Tricky vraag. Ik heb indertijd de euvele moed gehad om te verklaren dat ik vanuit de moslimgemeenschap te weinig daadkracht ervoer in het veroordelen van de aanslagen. Daarna werd ik de advocaat van Salah Abdeslam en ging ik behoren tot de mensen wier gezicht internationaal wordt herkend. Je hebt er geen idee van hoe vaak ik thumbs up krijg van jonge allochtonen als ik met mijn wagen voor het rode licht sta. Waarom gaan die duimen omhoog, vraag ik me vaak af. Omdat ik Abdeslam verdedig? Of: omdat ik de aanslagen in Parijs en Brussel zogezegd legitimeer? Dat laatste betwijfel ik ten zeerste, maar die duimpjes stemmen me soms ongemakkelijk. Sinds 2016 heb ik in elk geval geen enkel duimpje meer van een Vlaming gekregen. Wel een rochel in mijn gezicht.

“Wat Cyrille Fijnaut betreft: is Salah Abdeslam geholpen toen hij op de vlucht was? Een mens moet eten, hè. Je kunt niet alles laten brengen via Uber Eats. Ik sluit niet uit dat er geld en voedsel is uitgedeeld.”

STOUTE MENEREN

Het is ingewikkeld tussen u en Salah Abdeslam. Nu is het weer aan, dan is het weer uit. Hebben jullie een knipperlichtrelatie?

“Ik heb serieuzere relaties in mijn leven gehad. (lacht) Voor een professionele relatie heb je vertrouwen nodig. Salah Abdeslam zit ver weg, in een gevangenis in de Parijse banlieue. Het is alweer enkele maanden geleden dat ik hem heb gezien, maar hij heeft wel laten weten dat ik namens hem mag optreden in de zaak van de aanslagen in Brussel én Parijs. Dat verbaasde me wel: ik had niet verwacht dat ik één van zijn advocaten in Frankrijk zou zijn. Eén van ons drieën is overigens een vrouw. Dat is ook vrij eigenaardig. (zwijgt) Het is de meest eigenaardige professionele relatie die ik ooit heb gehad.”

Over de aanslagen in Parijs hebt u verklaard: ‘Abdeslam heeft een perfect werkende bommengordel weggegooid.’ Deskundigen spreken dat tegen: de bommengordel werkte níét.

“De deskundigen hebben hun verklaringen aangepast: eerst werkte de bommengordel wel, daarna niet, daarna half. Het is simpel: iemand die bij volle bewustzijn een werkende bommengordel weggooit, doet aan ‘vrijwillige terugtreding’.

“Het is een constante in de handelingen van Salah Abdeslam: telkens als hij de kans krijgt om als martelaar te sterven, gaat hij daar niet op in. In Parijs gooit hij zijn bommengordel weg. In de Driesstraat loopt hij weg over de daken, zonder te schieten op de politie. In de Vierwindenstraat in Molenbeek loopt hij, wanneer het pleit is beslecht, weg in zijn witte hoodie in plaats van nog één ultieme aanval te plaatsen.”

Voor u is Salah Abdeslam niet meer dan een logistiek medewerker van IS?

“Volgens het Belgische gerecht maakte hij deel uit van IS, daarvoor is hij ook veroordeeld op het proces van de Driesstraat. Bon, ik had tegen die veroordeling graag beroep aangetekend: maakte Abdeslam nog wel deel uit van IS nadat hij in Parijs was weggelopen?”

Je krijgt niet de indruk dat IS hem als een verrader beschouwt.

“Toen IS een affiche met de martelaren van Parijs uitbracht, stond hij er niet op.”

Hij is ook niet in Parijs gestorven.

“Ik zie dat anders: als je niet op de affiche staat, word je verworpen.”

De arrestatie van Abdeslam was wellicht de trigger voor de aanslagen in Brussel. Die waren voor later gepland, op het Europees kampioenschap voetbal.

(zwijgt)

Was IS bang dat hij zou praten?

“Als ze daar bang voor waren, dan is dat een teken dat Abdeslam laag op de hiërarchische ladder stond. The real ones spreken niet.”

Hoe vervelend is het voor u dat Abdeslam volhardt in stilzwijgen? U verwacht, zei u aan de telefoon, dat andere verdachten wél gaan spreken.

“Veel verdachten worden in Brussel én Parijs vervolgd. De kans is gering dat ze de eerstkomende veertig jaar nog een wandeling op het strand zullen maken. Hun bewegingsruimte zal, als ze blijven zwijgen, tot 4 vierkante meter beperkt blijven. Dat doet een mens nadenken. Wat ook een rol zal spelen, is de mate waarin de betrokkenen geradicaliseerd zijn: wat verlangt God van hen?”

U had gehoopt dat Abdeslam een spijtoptant van IS zou worden.

“Toen hij vier jaar geleden werd aangehouden, was er nog geen regeling voor spijtoptanten. Ik heb het gesuggereerd na het eerste verhoor, maar de regeling is er pas twee jaar geleden gekomen.”

Plotseling bent u een terreuradvocaat geworden.

“Je hebt advocaten die veel meer terreurzaken doen. Walter Damen, bijvoorbeeld, die Fouad Belkacem en weduwen van IS-strijders bijstaat. Maar ik zou Damen geen terreuradvocaat noemen.

“In het verleden heb ik de fout begaan te verantwoorden waarom ik zulke mensen verdedig. Dat doe ik niet meer: elk mens heeft recht op verdediging. En ik doe mijn job, zoals de chirurg zijn job deed toen hij een kogel uit het been van Abdeslam verwijderde.”

U weet inmiddels wel hoe hoog de volkswoede kan oplopen. U wijkt niet voor de straat?

“Waarom doe ik het? (zwijgt) Die vraag houdt me wakker.”

Hebt u er veel vrienden door verloren?

“Nee, daarom zijn het vrienden, maar mijn oudste dochtertje is nog altijd angstig. Wij hebben tien dagen lang onder politietoezicht geleefd. Wij hebben een nare brief in de bus gekregen. Leg een kind van zeven maar eens uit wat terrorisme is: ‘Papa verdedigt stoute meneren.’ Een kind kan die vorm van stout zijn niet vatten.

“Intussen kijkt ze naar Karrewiet, het journaal op Ketnet. Ze weet wie haar vader is en wat hij doet. Door mijn rol in de zaak van Sanda Dia kom ik bij haar opeens ook in een gunstig daglicht te staan. Het is ongelooflijk wat het dossier bij jonge mensen losmaakt. Maar binnenkort, als het weer over Salah Abdeslam gaat, ça va balancer de l’autre côté. Dat weet ik nu al.”

Is het een reden om het níét te doen?

“Ik heb hiervoor gekozen, zij niet. (zwijgt) Ik wil de man niet verdedigen die, om racistische redenen, het asielcentrum in Bilzen in brand heeft gestoken, maar Salah Abdeslam wel. Raar, hè? Maar Abdeslam verdedig ik niet voor zijn ideeën. Ik verdedig hem omdat hij ervan wordt verdacht de mededader van de aanslagen in Brussel te zijn terwijl hij in de gevangenis zat.”

U gaat hem ook verdedigen in Parijs.

“Dat ga ik waarschijnlijk niet doen. Het is in praktisch, financieel en familiaal opzicht niet haalbaar, hoewel het me buitenmatig interesseert: ik wil begrijpen waarom mensen door de beleving van hun godsdienst, die in hun ogen boven onze democratie staat, dergelijke wreedheden begaan.”

Maar een extreemrechts type dat, door de beleving van zijn ideologie, een asielcentrum in de as legt, wilt u niet begrijpen?

“Dat is hetzelfde, u hebt voor 1.000 procent gelijk. Maar ik ben door mijn opvoeding allergisch voor extreemrechts. Voor mij is dat nazi-Duitsland. Mijn overgrootouders zaten bij het verzet. Mijn oom was conservator van het Joods Museum van Deportatie en Verzet. Ik kan dat niet.”

HUILEN BIJ HET GRAF

Is de zaak van Sanda Dia, de 20-jarige zwarte jongen die na een gruwelijke studentendoop is overleden, onder uw huid gekropen?

(twijfelt)

Laat ik de vraag anders stellen: wat is voor u de essentie in de zaak-Sanda Dia?

“(denkt lang na) In die zaak komt de hoogste vorm van egoïsme tot uitdrukking die mensen na een misdrijf kunnen vertonen: ze wissen alle sporen onder het toezicht van een cordon sanitaire van ouders en adviseurs uit de hoogste kringen. Het is een walgelijke vertoning.

“Ik zal u eens iets vertellen: mijn dochtertje speelt hockey bij Beerschot. Toen ik op een dag met haar in de cafetaria kwam, zei de vrouw achter de toog: ‘Meneer, wij zijn zo blij dat u de advocaat van Sanda bent.’ Ik schrok me een hoedje: meestal worden mensen boos als ze mij zien. Maar die vrouw had tranen in de ogen. Achter haar rug zag ik een fotootje van Sanda hangen. Blijkbaar had hij daar jarenlang weekendwerk gedaan. ‘De liefste jongen ter wereld’, zei de vrouw. Ze keek me doordringend aan: ‘Doe het voor mij, doe het voor de familie: we hebben u nodig.’

“Vergelijk dat met de berekende houding van de Reuzegommers, die de voorbije weken opeens werden bevangen door schuldbesef en spijt. Plotseling gingen ze brieven schrijven naar de vader van Sanda. Thuis bij hem aanbellen. Stonden ze bij het graf te huilen, wanneer vader Dia op zaterdagochtend zijn zoon opzoekt.”

Een nieuwe evolutie in het dossier.

“Het wordt warm, hè: de carrières van young potentials staan op het spel. Van mij mag je staan huilen bij het graf, daar heb ik niets op tegen. Maar voor je gaat huilen, moet je wel dingen uitspreken. Zeggen waar het op staat. Wat nu gebeurt, is emotionele chantage.”

Het onderzoek naar de dood van Sanda Dia is, twee jaar na de feiten, nog niet afgerond. Op dit moment verricht de onderzoeksrechter extra werk, op vraag van de advocaten van de verdachten.

“Ik weet niet om welke bijkomende onderzoeksdaden het gaat. En als ik het wist, zou ik het niet zeggen: ik heb van de tegenpartij iets te vaak het verwijt gekregen dat ik het geheim van het onderzoek zou schenden (intussen raakte bekend dat de Reuzegommers de medische handelingen in vraag stellen van het Sint-Jozef-ziekenhuis in Malle, waar Sanda Dia overleed, red.).”

‘Trial by media’ verwijten ze u.

“Dat kwam uit de mond van meester Johan Platteau in Terzake. Maar het mooiste kwam later in het gesprek, toen hij werd geconfronteerd met het gegeven dat alle sporen waren gewist op de plek van de doop in Vorselaar en op het kot van Sanda Dia in Leuven. ‘Het is niet meer dan normaal dat je na een feestje alles opruimt’, zei Platteau. De quote van het jaar! Een advocaat die pleit voor het wissen van de sporen op de plaatsen van het delict.

“Overigens: ook de WhatsApp-berichten van de Reuzegommers op het moment van de feiten zijn zorgvuldig gewist.»

Is een deel van die berichten niet teruggevonden?

“(knikt) Gelukkig is er iCloud. Maar de speurders konden hun ogen niet geloven toen ze in Vorselaar en Leuven afstapten: alles was clean. Het leek wel alsof daar een schoonmaakbedrijf 24 uur lang in de weer was geweest. Hetzelfde gebeurt bij de uithaling van een partij cocaïne in de Antwerpse haven: daar worden ook alle sporen onklaar gemaakt, wordt alle telefoonverkeer gewist. Zo werkt een criminele organisatie.”

Is het ‘cordon sanitaire’ rond Reuzegom een criminele organisatie?

“Die vergelijking kun je maken. Stel dat hetzelfde gebeurt bij een uit de hand gelopen ritueel in een moskee, wordt dan ook niemand in voorlopige hechtenis genomen? Ik dacht het niet, hè. Maar in dit geval is niemand van zijn vrijheid beroofd, zelfs geen halve dag. Waarmee ik niets verkeerd zeg over de speurders in Turnhout. Zij hebben uitstekend werk verricht.”

SMS’JE VAN CATHY BERX

Een hypothetische vraag: wat gebeurt er afgelopen zomer als Het Nieuwsblad geen reconstructie maakt van de laatste uren van Sanda Dia?

“Dan komt de zaak voor de raadkamer, onder de radar. De tegenpartij zou een buitenvervolgingstelling hebben gepleit of hoogstens een opschorting van de uitspraak – een erkenning van het misdrijf zonder dat het op je strafblad komt. Ik heb altijd het gevoel gehad dat de procureur een uiterste vorm van mildheid tegenover de Reuzegommers aan de dag zou hebben gelegd.”

Hebt u het dossier gelekt?

“Ik zat nog niet op de zaak. Mevrouw Van Bocxlaer was de advocate. Zij is niet het type dat dossiers lekt.”

U doet de zaak samen met Elisa Van Bocxlaer. Is dat een bewuste strategie? In het begin van het jaar had u een storm van kritiek geoogst toen u had verklaard op kantoor geen vrouwelijke stagiaires meer aan te nemen.

“Mevrouw Van Bocxlaer is mijn nicht. Ik wist al een halfjaar dat ik me met de zaak zou bezighouden: Elisa gaat nu in zwangerschapsverlof en ze stond, in haar dooie eentje, tegenover de twintig topadvocaten van België – alleen Walter Van Steenbrugge en Jef Vermassen ontbraken.

“Ik ben heel blij dat ze me heeft gevraagd. Ik doe het graag. En ik doe het volledig pro bono. Niets vraag ik ervoor. Ik heb de nabestaanden twee keer ontmoet: het zijn goede en warme mensen. Ze verdienen het om goed verdedigd te worden. Als mijn dochter hetzelfde overkomt als Sanda Dia, ben ik een gevaar voor de samenleving: die jongen is gecrepeerd als een hond. De papa van Sanda is anders. Hij is een moslim in de mooiste zin van het woord: hij is niet uit op wraak. Hij is zelfs bereid te vergeven. Maar hij wil wel weten wat er is gebeurd.

“Nu weten we niets. Begin december zaten drie mensen urenlang in een put met ijskoud water, maar iedereen was bezig met andere dingen: kaartje leggen, hotdog oppeuzelen, balletje trappen, pintje halen, inkopen doen – niemand heeft wat gezien.”

Ze hebben op de hoofden van het drietal gepist en gekakt.

“Als het dat maar was. Ze hebben Sanda, nadat ze hem bewusteloos uit de put hadden gehaald, twee uur lang op de grond laten liggen. Daarna zijn ze met hem naar het ziekenhuis gereden.”

Kris Luyckx, de advocaat van de twee andere slachtoffers, beweert: ‘Sanda is op vraag van mijn cliënten uit de put gehaald.’ Klopt dat volgens uw informatie?

“Die twee slachtoffers zijn mijn kroongetuigen. Ik wil van hen horen wat daar is gebeurd. (slaat op tafel) Zij hebben twee dagen lang in de onmiddellijke nabijheid van Sanda vertoefd: zij hebben alle informatie. Op het proces zullen ze kleur moeten bekennen: maken ze deel uit van het cordon sanitaire van de Reuzegommers of niet?”

Eén van de twee voetbalt alweer in dezelfde ploeg als de toenmalige schachtentemmer.

“Ze sluiten de rangen, met het oog op de toekomst zoals hun ouders, toonaangevende mensen in het Antwerpse, die in gedachten hebben. De ouders hebben met hun advocaten vergaderd over de te volgen strategie: dat kun je nalezen in de WhatsApp-berichten. Alles voor de toekomst van ‘de jongens’. Ook voor gouverneur Cathy Berx, die in Humo liet weten dat ze diep was getroffen door de dood van de vriend van haar zoon. Oké, haar zoon was op het moment van de feiten in het buitenland, maar haar neef was wel op de doop. Op de telefoon van haar man schrijft ze: ‘En ik had jullie nog zo gewaarschuwd om uit te kijken met dat spul.’ Daarmee doelt ze op de visolie, waarmee de dopelingen zijn volgegoten. Berx zit, na de doop, niet in over Sanda. Het gaat haar in de eerste plaats om ‘de jongens’. En wat voor traumatische ervaringen zij hebben doorstaan.”

Sanda Dia is gestorven aan onderkoeling en meervoudig orgaanfalen, het gevolg van abnormaal hoge zoutwaarden in zijn bloed. Dat laatste was te wijten aan de liters visolie die hij moest drinken. Hoe zat het met de zoutwaarden bij de andere dopelingen?

“Hun zoutwaarden waren ook op het randje: ze hebben één nacht op intensieve zorgen gelegen. Met wat tegenslag heb je drie doden.”

Is Sanda anders behandeld?

“Daar heb ik geen argumenten voor.”

Kun je dan, zoals The New York Times, van racisme spreken?

“Er was nog één andere gekleurde jongen bij Reuzegom, die achteraf het kot van Sanda heeft schoongemaakt. Voor het overige waren het allemaal witte jongens. Die jongens stonden, één maand na de dood van Sanda, bij een zwarte bedelaar te zingen: ‘Handjes kappen, de Congo is van ons.’ Daar is een filmpje van. En in De Morgen stond een foto van Reuzegommers die zich voor een carnavalsfeestje verkleedden als Ku Klux Klanners. Doet u dat voor carnaval?”

Sanda Dia heeft zich vrijwillig laten dopen. Is dat een vervelend gegeven voor een advocaat?

“Was hij na de eerste dag, waarop hij in zes uur tijd anderhalve fles gin, wodka en tientallen pinten had gedronken, nog in staat om voor zichzelf te beslissen? U moet bij gelegenheid de beelden van de Leuvense straatcamera’s eens bestuderen, dan ziet u in welke toestand hij aan de tweede dag begint: hij kan niet meer lopen. Ze moeten hem ondersteunen.”

Een medewerkster van de universiteit, een toevallige passant, heeft hem daar op straat over aangesproken.

“‘Meneer, gaat het met u?’, vraagt ze. Sanda kon niet op zijn benen staan. Kun je in zulke omstandigheden van vrije wil spreken? Oké, Sanda wilde zich bij Reuzegom aansluiten. Maar zette hij daarmee de deur open voor onmenselijke behandeling? Of foltering?”

Het parket spreekt van ‘onterende behandeling’.

“Voor mij is het ‘onmenselijke behandeling’.”

Volgens het parket is het ook ‘onopzettelijke doodslag’.

“Het is geen moord, dat is juist. Maar ‘het toedienen van giftige stoffen die de dood tot gevolg hebben’, een andere strafkwalificatie, verdient extra aandacht. Ook op andere dopen is het kantje boord geweest.”

Komt er in 2021 een proces?

“In het najaar van 2021, denk ik, voor de correctionele rechtbank. Men kan het zich niet veroorloven om dit nog lang te laten aanslepen. Deze zaak heeft de samenleving beroerd. De eerste discussies zullen voor de raadkamer plaatsvinden: wie wordt doorverwezen? En voor welk misdrijf?”

Achttien Reuzegommers waren op de doop aanwezig. Hoeveel kunnen van een misdrijf worden beschuldigd?

“Passiviteit kan ook een misdrijf zijn. Mededaderschap. Je laat de groep betijen, je grijpt niet in. De achttien moeten naar de correctionele rechtbank.”

Achttien of meer?

“Misschien achttien plus twee.”

U doelt op de twee dopelingen?

“Precies: ik wil horen wat ze te vertellen hebben. Ze zijn ook slachtoffers, maar wat hadden zij kunnen doen om het drama te vermijden? Misschien hebben ze verzuimd hulp te bieden aan een persoon in nood.”

Ze zaten mee in de put, meneer Mary.

“Naast hen zat een persoon die niet meer bij bewustzijn was. Zij waren dat wel. Zij hebben ook veel minder visolie gedronken: zij hebben meer gemorst. Hebben hun dooppeters toegestaan dat ze mochten valsspelen? (zwijgt) Ik wil nog één ding zeggen. In dit gesprek ben ik hard geweest voor de ouders van de Reuzegommers. Tegelijk begrijp ik hen: het is niet makkelijk je kinderen naar het schavot te leiden.”

Dat was wellicht ook een dilemma voor de ouders van Salah Abdeslam: moesten zij hun zoon aangeven of niet?

“Geen enkele ouder doet dat.”

Tot slot: maakt u in 2021 uw glorieuze intrede in de wereld van het voetbal?

“Ik ben al de advocaat van Anderlecht in de zaak van een fan die tijdens Anderlecht – Club Brugge een voetzoeker naar doelman Simon Mignolet heeft gegooid. Maar het is mijn betrachting om een grotere activiteit in het voetbal te ontplooien. Niet als makelaar, wel als juridisch adviseur. 25 jaar lang doe ik dit werk al: ik weet niet of het mijn levensdoel is nog elk weekend alle gevangenissen van België te bezoeken. Anderlecht is de ploeg van mijn hart. Maar als ik kijk naar wat mijn vriend Vincent Mannaert neerzet, ben ik wel jaloers.”

Mannaert werkt voor de vijand, Club Brugge.

“Oké, maar als ik mag kiezen, ga ik voor zijn carrière.”

© Humo