Chibi Ichigo & Umi Defoort: ‘Eerlijk gezegd niet verwacht dat nog zo veel mensen televisie kijken’

“Wij willen een legacy nalaten”, zegt Umi, terwijl hij van zijn smoothie nipt. Dat hij zo meteen een joint zal opsteken, zal niemand die naar De slimste mens keek nog verbazen, aangezien die gewoonte van hem daar meer dan uitgebreid besproken werd.

“Natuurlijk is het fijn dat veel mensen nu naar onze muziek luisteren”, verduidelijkt de beatmaker, dj en producer. “Maar zullen ze dat over twintig jaar ook nog doen? Een duurzame fanbasis uitbouwen is voor ons belangrijker dan even viraal gaan.”

Zijn zwarte Crocs matchen wonderwel met de rest van zijn minimalistische, maar stijlvolle outfit. Hij moet een van de weinigen zijn die er cool uitzien, op het rubberen schoeisel. Zijn vriendin sinds drie jaar, rapster Sabina Nurijeva, beter bekend onder haar artiestennaam Chibi Ichigo, legt wat verderop de laatste hand aan haar signature glossy lippenstift. Ook zij draagt huisslippers: roze Umbro’s.

Samen bewonen Umi en Chibi een etage in de Brusselse prostitutiebuurt. Het voorbije jaar brachten ze hier bijzonder veel tijd met zijn tweetjes door, en dat ging hen goed af.

“Wij komen sowieso niet zoveel buiten”, zegt Umi. “Elke week gaan feesten is niets voor ons; vaak hebben we aan elkaar wel genoeg. Eigenlijk waren wij goed voorbereid op die lockdowns.”

Tijdens de eerste lockdown dropte Umi Defoort, voordien bekend als de dj van Zwangere Guy, zijn eerste soloplaat, getiteld UM!. Een bonte verzameling Belgische hiphopartiesten, onder wie Zwangere Guy en Chibi Ichigo, voorziet hierop zijn beats van hun woorden.

Ook van Chibi Ichigo verscheen dit coronajaar nieuw werk: op haar tweede ep Bloei rapt ze nu meer in het Limburgs dan in het Russisch.

“Russisch klinkt nice, en het is fijn om die teksten samen met mijn moeder te schrijven. Maar in het Nederlands kan ik me beter, directer uitdrukken”, legt ze uit.

Onlangs verscheen ook ‘Onschuldig’, de eerste single van hun gezamenlijke project Chibumiverse. Volgend jaar verschijnt de volledige plaat.

Umi: “We bouwen daarop verder op de sound die we ontwikkelden in de song ‘Chibumi’ vanop mijn plaat; meer clubculture dan hiphop.”

“Onverwacht”, zo zou Chibi hun voorbije jaar in één woord samenvatten. “Maar onverwacht is goed, hé.”

Umi: “We waren halverwege de eerste repetitieweek voor Guy’s volgende live tour, toen in maart het land op slot ging. Toen was dat wel even frustrerend. Maar hoe meer tijd verstreek, hoe beter ik erin slaagde gewoon in het nu te leven.

“Het mooie Chibumiverse-project dat daar is uitgekomen, bewijst dat de mooiste dingen voortkomen uit onverwachtheid. Het is nooit goed om de studio in te stappen met allerlei verwachtingen.”

Chibi: “Van die eerste lockdown heb ik erg genoten. Niemand hoeven te zien, mij samen met Umi volledig op muziek focussen: heerlijk. Deze tweede lockdown is meer frustrerend.”

Hoe strikt volgen jullie de regels?

Chibi: “Heel strikt. Ik reis elke week naar mijn familie in Hasselt en wil hen niet besmetten. Familie is echt het allerbelangrijkste voor mij. Mijn moeder is mijn koningin. Wanneer we niet samen zijn, bellen we elkaar meerdere keren per dag.

“De dwangstoornissen waar ik sowieso al aan leed, zijn door corona wel uitgebreid naar regelrechte smetvrees. Deurknoppen of betaalterminals raak ik niet meer aan. Wanneer ik incheck op de metro, zorg ik ervoor dat mijn MOBIB-kaart de scanner niet aanraakt, want daar barst het van de bacteriën.

“Nu ik dat allemaal weet, kan ik niet anders meer leven. Op een bepaald moment was ik zo paranoïde dat ik dagenlang het huis niet heb verlaten.”

Met veel jongeren gaat het momenteel echt niet goed.

Chibi: “Een van mijn beste vrienden is erg down door het gebrek aan structuur. Maar ook zelf heb ik het nu moeilijker dan in maart. We mogen niets, dus dan probeer je maar muziek te maken. Maar als dat eerder uit een plaats van frustratie dan inspiratie komt, schiet je daar ook niet mee op.”

Umi: “De periode na die eerste lockdown, waarin voortdurend versoepeld en weer verstrengd werd, was erg verwarrend; typisch Belgische onbekwaamheid. Wij zijn veel te laks met die nieuwe besmettingen omgesprongen, zeker als je ziet hoe kordaat ze in Wuhan te werk gingen. Die tweede golf had compleet vermeden kunnen worden.”

Houdt ons coronabeleid wel voldoende rekening met jongeren?

Umi: “Soms vrees ik dat onze overheid die generatie zomaar opgeeft. Maar al die jongeren die nu dag in, dag uit gedwongen achter hun computerscherm thuiszitten, zijn wel onze toekomst. Natuurlijk valt feesten nu niet te verantwoorden, maar moet er met die GAS-boetes echt zo veel druk op jongeren gezet worden? Iemand die in het midden van een betonnen vlakte alleen aan het skateboarden is, moet 250 euro betalen omdat hij geen mondmasker draagt – onbegrijpelijk.”

Chibi: “Of 24 uur in de gevangenis spenderen; hoe fucked up is dat.”

Umi: “Er zou een evenwicht gevonden moeten worden tussen inperken en voldoende vrijheid geven om het leefbaar te houden. Nu gebeurt dat helemaal niet, waardoor jongeren zich niet gehoord voelen.

“Als ik kijk hoezeer mijn eigen mindset veranderd is sinds de middelbare school, maak ik mij toch zorgen voor alle jongeren die nog in dat systeem vastzitten. Destijds dacht ik dat coolde wereld was zoals ik ze toen waarnam. Ik dacht dat ook onze samenleving opgedeeld was in populaire mensen en losers. Zelf was ik een muurbloempje, ik had niet het gevoel dat ik ertoe deed, waargenomen werd. Pas nadien verruimde mijn blik zich, door ervaringen die ik opdeed, zoals optreden op verschillende plekken in de wereld, een lange relatie aangaan.

“Ik kan me voorstellen dat jongeren die dat allemaal nog niet beleefd hebben, nu vastzitten in hun eigen gevoelens.”

Chibi, jij bent altijd erg open geweest over je worstelingen met mentaal welzijn. Zo nam je van je vijftiende tot negentiende antidepressiva, en was het een helse strijd om daarvan af te kicken. Ben je nog steeds in therapie?

Chibi: “Ja, ik vind groei enorm belangrijk. Pas wanneer je tachtig bent en in je mansion zit, een legacy hebt achtergelaten, kun je zeggen dat je voldoende aan jezelf gewerkt hebt. Voordien zal je mij dat nooit horen zeggen.

“De isolatie en media-angst van het voorbije jaar triggerden mij soms wel. Dan voelde ik me plots weer zoals vroeger, toen ik zo slecht in mijn vel zat. Dat kwam vooral doordat ik me te veel zorgen maakte. Volgens mij hebben veel mensen dat, zeker nu. Ze worden ’s morgens wakker en beginnen zich direct zorgen te maken. Dat kennen ze, dat is veilig. Zo besefte ik het voorbije jaar dat ik mij veilig voel wanneer ik me in een staat van voortdurende alertheid bevind; de fight-or-flight-modus. Maar dat is zo ongezond.”

Kunnen jullie daar met elkaar goed over praten?

Chibi: “Wanneer ik mij zo angstig voel, deel ik dat wel met Umi. Maar ik verwacht niet dat hij dat oplost. Dat is niet eerlijk en dat gaat overigens ook niet.”

Umi: “Na elke therapiesessie vraag ik Chibi hoe het was. Dat is voor haar ook een kans om die gesprekken te verwerken, ermee aan de slag te gaan.”

Bezocht jij al eens een psycholoog, Umi?

Umi: “Nee, maar dat is een bewuste keuze. Veel van de dingen die mij dwarsbomen, geven tegelijk ook veel energie. Mijn minder fijne ervaringen op de middelbare school zie ik bijvoorbeeld eerder als brandstof; benzine om mijn dromen nog harder na te jagen. Dat wil ik nog niet loslaten.”

Gemis

Umi groeide op in Brussel als zoon van de Belgische jazzlegende Kris Defoort en de Japanse Tomoko Nakayama.

Ook Chibi’s jeugd was bicultureel, maar toch heel anders. Zo verruilde ze op tweejarige leeftijd samen met haar moeder het Russische Kazan voor het landelijke Limburg. Toen ze haar in Rusland achtergebleven vader enkele jaren later voor het eerst zou terugzien, kwam hij niet opdagen.

Opgroeien zonder vader is een gemis dat ze altijd mee zal dragen, maar dat haar ook al veel inspiratie gaf.

Chibi: “Ik zie mijn muziek echt als een vorm van healing. Zo hebben mijn teksten een hoog poëzie- of dagboekgehalte. Maar het schrijven zelf verloopt uiterst onbewust. Volgens mij moet dat ook om zo diep te kunnen gaan.

“Zo schrijf ik altijd op mijn telefoon, terwijl ik een spelletje speel. Dan komen er uit het niets zinnen omhoog. Ik probeer te rijmen, speel verder, schrijf een nieuwe zin op. Pas wanneer het nummer helemaal af is, heb ik door waarover het gaat. Soms schrik ik dan wel even.”

Hoe sta je nu tegenover je verdwenen vader, Chibi?

Chibi: “Onlangs hoorde ik hem via de speaker van mijn moeders telefoon zeggen dat hij nog altijd met spijt leeft. Maar dat wens ik hem niet toe; ik wil niet dat hij ongelukkig is. Hij wil graag ook met mij praten, maar daar ben ik nog niet klaar voor.

“Ken je Louise Hay? Zij schreef dat we voor we geboren werden zelf twee mensen uitkozen om onze ouders te zijn. Zij zouden ons dan de lessen leren die we nodig hebben voor ons verdere leven. Dat vind ik een mooie metafoor.

“Ik heb lang veel wrok tegenover mijn vader gekoesterd, maar nu geloof ik dat het zo moest zijn. Mocht hij een perfecte vader geweest zijn, dan was ik nu nog steeds in Kazan, God weet wat aan het doen. Waarschijnlijk niet mijn dromen aan het najagen. En dan had ik Umi ook niet leren kennen.

“Ik heb mijn vader nog niet helemaal vergeven, maar ik ben op de goede weg. Dat doe ik in de eerste plaats voor mezelf. Anders blijft dit mijn hele leven aan me vreten.”

Umi: “Ik geloof niet per se dat we zelf onze ouders kiezen, maar ik deel wel de filosofie dat het beter is je lot in eigen handen te nemen in plaats van je in een slachtofferrol te wentelen.

“Dankzij Chibi besef ook ik hoe belangrijk familie is. Voordien vond ik dat meer iets vanzelfsprekends.”

Zijn die intieme songteksten van Chibi soms niet moeilijk voor jou, Umi?

Umi: “Ik was erbij toen Sabina het nummer ‘Sussend’ schreef, dat geïnspireerd is op gevoelens van eenzaamheid door disconnectie. Dat deed wel even pijn. Maar na vijf minuten kan ik dat alweer relativeren. Dan zie ik dat ze een nummer geschreven heeft dat herkenbaar is en veel mensen zal raken.”

Chibi: “Umi kan makkelijk een stap achteruitzetten, dat apprecieer ik erg aan hem. Zelf heb ik nogal de neiging om geobsedeerd te geraken door een probleem. Relativeren is voor mij nog een werkpuntje.”

Vanwaar komt dat sterk ontwikkelde relativeringsvermogen, Umi?

Umi: “Ik geloof dat dat ontstaan is toen ik de wereld van de klassieke muziek vaarwel zei, op mijn achttiende. Iedereen die jazzpianist wil worden, moet een vast stramien volgen. Maar ik beleefde veel meer plezier aan improviseren dan repertoirewerk vanbuiten leren. 
 Toen ik vervolgens mijn eigen muziek begon te produceren, begreep ik dat ik zelf kon bepalen wat het betekende om een muzikant te zijn. Voordien had ik voortdurend het gevoel me te moeten bewijzen naar anderen toe, nu weet ik dat enkel ik mezelf kan validaten.”

Chibi liet eerder al optekenen dat ze zich vaak tussen twee culturen in voelt. Herken je dat?

Umi: “Ik denk dat iedere Belg die ook andere roots heeft zich op een bepaald moment gewrongen zal voelen tussen zijn twee identiteiten.”

Chibi: “Als buitenlander in een stad als Brussel of op het platteland opgroeien is een heel andere ervaring. Wanneer mijn moeder op verjaardagsfeestjes als enige niet kon meepraten omdat haar Nederlands nog niet goed genoeg was, wilde ik niets lievers dan erbij horen.

“Gelukkig ben ik door muziek te maken wel van dat minderwaardigheidsgevoel en die schaamte over mijn anders zijn af.”

In het nummer ‘Bloei’ op de gelijknamige, dit jaar verschenen ep rap je: ‘Besef dat passie wordt verkocht / ze zien het als een product / uitgerukt uit de grond / waar het nog in bloei stond.’

Chibi: “Daarmee verwijs ik naar het feit dat de samenleving je vaak in een bepaalde richtingen pusht, terwijl je nog aan het onderzoeken bent wat je eigenlijk wilt. Ik had dat bijvoorbeeld met studeren. Ik ben destijds aan een opleiding journalistiek begonnen omdat ik dacht dat muzikant worden onrealistisch was. Maar ik hoorde daar helemaal niet thuis.

“Evengoed verwijst die songtekst ook naar de muziekindustrie. Ik zie talent als een bloem, die vaak nog aan het bloeien is. Toch beslissen anderen vaak voor de artiest dat het zo wel klaar is. Maar door die bloem uit de grond te rukken kan ze niet meer groeien.”

Umi: “Kijk maar naar Amy Winehouse. Zij zat vast in een bepaald imago en mocht niet verder evolueren. Daarom is het belangrijk je met de juiste mensen te omringen: managers die samen met jou willen groeien, in plaats van ten koste van jou.”

Wat is de volgende stap in jullie groei, internationaal gaan?

Umi: “Heel graag, maar zonder iets te forceren. Zo zouden wij nooit naar het management van een andere artiest bellen om een studiosessie te fixen. Samenwerkingen moeten organisch ontstaan.”

Chibi: “Ik doe komend jaar mee aan de virtuele versie van Eurosonic Noorderslag, het grootste showcasefestival van Europa. In mijn show heb ik bewust wat meer Russisch gestoken, om ook boekingsagenten uit de ex-Sovjetlanden aan te spreken. Het zou fijn zijn als ik op festivals daar mocht spelen.”

Echt grote shows of festivals zullen er nog niet meteen inzitten.

Umi: “Sabina begon het voorbije jaar net voor zalen van rond de vierhonderd man op te treden; ideaal om coronaproof te organiseren en toch nog rendabel te zijn voor de organisator. Met Zwangere Guy spelen wij al voor een te groot publiek om in coronatijden te mogen optreden.”

Chibi: “Tussen de twee lockdowns door waren er maanden waarin ik wel zes optredens had. En dat terwijl de meeste artiesten thuis met hun vingers zaten te draaien.”

Je stelde je ep Bloei voor met een concert in de hulpgevangenis van Leuven. Hoe was dat?

Chibi: “Mijn oom en stiefvader hebben allebei onterecht vastgezeten voor moord. Toen ik daar aankwam in de gevangenis, zag ik hen allebei voor me. Dat was wel even overweldigend.

“Ik zag ook veel mensen met een aandoening die daar naar mijn gevoel niet thuishoren in een gevangenis. Ik voelde me vooral erg machteloos.

“Maar toen ik op het podium ‘Bangzoet’ bracht en rapte van “rotte tanden lusten ook een rijpe vrucht”, viel alles ineens op zijn plaats.

“Na mijn optreden heb ik het sigarettenpakje gesigneerd van een gedetineerde die mijn muziek fantastisch vond. Hij heeft mij zijn hele verhaal uit de doeken gedaan, vertelde dat hij nog als lijfwacht nog voor de koninklijke familie gewerkt had. Zal allemaal wel, dacht ik. Maar de volgende dag stond die man dus de krant. Alles wat hij me verteld had, klopte.

“Hij heeft me achteraf nog een brief van 25 pagina’s opgestuurd. Ik weet nog niet of ik die ga beantwoorden.”

Umi: “Dat gevangenisbezoek heeft ons allebei de ogen geopend. Toen we daar aankwamen, waren we nog aan het speculeren: wat zou die gedaan hebben? Maar door onszelf op die vooroordelen te betrappen, werd snel duidelijk dat je niet op die manier naar mensen mag kijken.”

Chibi: “Aanvankelijk had ik met dat gevangenisconcert ingestemd, omdat ik alle mensen die onterecht vastzaten eventjes hun problemen wilden laten vergeten. Maar achteraf dacht ik daar anders over. Iedereen heeft recht op twintig zorgeloze minuten, zelfs als die een moord gepleegd heeft. Want wij kennen hun verhaal gewoon niet.”

Umi: “Natuurlijk valt het niet goed te praten als je echt iets fucked up hebt gedaan. Maar een groot deel van die gevangenen zit vast omwille van wat ik rook.”

In De slimste mens werd jouw wietgebruik er te pas en te onpas bij gesleurd. Had je verwacht dat dat zo veel ophef zou veroorzaken?

Umi: “Ik had wel verwacht dat het Vlaamse establishment daar gechoqueerd over zou zijn. Maar dat Erik Van Looy het elke aflevering zou aanhalen; nee, dat niet. Maar mij maakt het eigenlijk weinig uit. Ik ben daar niet beschaamd over. We doen allemaal alsof alcoholgebruik de normaalste zaak van de wereld is, terwijl het veel schadelijker is dan wiet.

“Of mijn ouders daar geen problemen mee hebben? Mijn vader was jazzmuzikant in het New York van de jaren tachtig. Je gaat mij niet vertellen dat hij zich daar als een koorknaap heeft gedragen. En mijn moeder is van nature uit een vrij chill persoon.”

Het was niet de enige uitspraak van je die ophef veroorzaakte. Je mening over K-pop – u zei het idee erachter ‘heel lelijk’ te vinden – werd uit de herhalingen van het programma geknipt.

Umi: “VIER heeft die uitspraak op mijn vraag eruit geknipt. De slimste mens is een programma dat mensen wil vermaken, het is geen De afspraak. Ik heb een mening gegeven waar ik nog steeds achtersta, maar die ik niet voldoende heb kunnen nuanceren. Dat doet noch mijn mening noch het programma eer aan. Dus waarom zou het erin moeten blijven?

“Verder ga ik daar niets over zeggen. De vele commentaren van K-popfans op mijn Instagram-profiel spreken voor zich.”

De slimste mens katapulteert mensen het BV-dom in, wordt weleens gezegd. Hoe gaan jullie met al die toegenomen media-aandacht om?

Chibi: “Onze Instagrams zijn ontploft en ook de streams op Spotify zijn de hoogte in geschoten. Het is fijn dat we nu zo veel mensen kunnen bereiken. Dat je dan af en toe haat over je heen krijgt, hoort erbij. Je kan nooit iedereen plezieren.”

Umi: “Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat nog zo veel mensen televisie kijken. Het belangrijkste is dat wij nu een breder platform hebben om onze muziek te delen. Maar als je ons per se iets moet noemen, dan liever BB: Bekende Belgen.” 

Morgen: Giorgio Gori, burgemeester van Bergamo