De volgende Amerikaanse president Joe Biden ontvangt zijn coronavaccinatie.

CHECK - Spuiten zonder naalden en flauwvallende verpleegsters: deze wilde verhalen doen de ronde over eerste vaccins

Vandaag ontving Jos Hermans als eerste Vlaming een coronavaccinatie. Niet alleen bij ons wordt die eerste inenting sterk gemediatiseerd. Wereldwijd is dat het geval. Die stroom aan videobeelden en foto’s leverde meteen ook brandstof voor vaccintwijfelaars wereldwijd. Maar wat is er aan van hun claims?

Nee, er was geen dopje op de naald blijven zitten tijdens de prik

Als we sommige claims mogen geloven, werd een resem wereldleiders geïnjecteerd met een spuit waarvan het dopje nog op de naald zat. Enkele voorbeelden? Op de sociale media circuleren er afbeeldingen van de burgemeester van Londen Sadiq Khan, de Amerikaanse vicepresident Mike Pence en Nancy Pelosi, de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden.

Links de Londense burgemeester, rechts de Amerikaanse vicepresident.

Wat is daar nu van aan? In het geval van de Londense burgemeester blijkt de foto genomen te zijn toen de burgemeester zijn griepspuit ontving. Het gaat hier dus niet om een coronaprik. Zijn woordvoerder vertelde aan het persagentschap Reuters dat de foto genomen werd vóór de eigenlijke injectie, en dat het dopje daardoor nog op de naald zit.

En wat met de foto’s van Mike Pence en Nancy Pelosi? Factcheckers van AFP haalden er andere foto’s bij van dezelfde vaccinatiesessie waarop de naald duidelijk te zien is. Daaruit kan je afleiden dat het stukje plastic dat volgens sommigen het dopje op de naald is, in werkelijkheid aan de basis van de naald zit.

Dat de dopjes soms nog op de naalden zouden zitten, is overigens een populaire bewering onder vaccinatietwijfelaars. Het magazine Knack maakte bijvoorbeeld in augustus een factcheck over een gelijkaardige hoax die toen in Australië de ronde deed… over de griepprik.

Nee, er werden geen spuiten zonder naalden gebruikt

Sommigen gingen nog verder, en meenden dat er helemaal geen naalden gebruikt werden bij de vaccinatie. Die hele vaccinatie zou dan, opnieuw, opgezet spel zijn. Neem nu deze tweet waarop de aanstaande Amerikaanse president Joe Biden te zien is. “Valse vaccinatie, geen naald op de spuit”, luidt het bijschrift.

"Valse vaccinatie, geen naald op de spuit", beweert deze Facebooker.

Die claim laat zich makkelijk weerleggen. Op de videobeelden van Bidens vaccinatie is duidelijk een naald te zien.

Overigens kan het perfect dat je online op video’s of foto’s stuit waarin geen naald meer te zien is wanneer de spuit uit de arm gehaald wordt. In dat geval gaat het om inklapbare naalden. Die worden gebruikt om te vermijden dat de toediener van het vaccin zich verwondt aan de naald. Voorbeelden? Typ even “retracting needle” in op Google, je kan ze zelfs gewoon online kopen.

Geen naald te zien? Inderdaad. Inklapbare naalden moeten de toediener van een vaccin behoeden voor verwondingen.

Hoe zat het met die man die zijn arm niet ontblootte?

“Hij wilde [dat vaccin] zo graag dat hij z’n mouw niet eens oprolde.” Zo klinkt het sarcastische bijschrift dat online circuleert bij een foto van een Britse patiënt die een covidvaccin ontvangt. Ook die commentaar echoot het gevoel dat bij een aantal achterdochtige vaccintwijfelaars lijkt te leven: dat de hele vaccinatiecampagne opgezet spel is. 

Maar wat zien we hier echt? Het persbureau Reuters vroeg het aan het betrokken ziekenhuis, het Northern General Hospital in het Britse Sheffield. Deze foto toont niet het moment van vaccinatie, luidde het antwoord. “Deze foto is genomen tijdens het voorafgaande gesprek met de patiënt.” 

Dat lijkt te kloppen. In een foto van de vaccinatie zelf, die door het Britse televisienetwerk ITV werd gepubliceerd, is gewoon een opgerolde mouw te zien. 

Ja, een Amerikaanse verpleegster viel flauw na haar inenting...

Circuleerde ook breed op het internet: de beelden van de Amerikaanse verpleegster Tiffany Dover, die gefilmd werd terwijl ze het bewustzijn verloor kort na haar vaccinatie met het vaccin van Pfizer/BioNTech. Een ingekorte versie van het interview, waarin te zien is hoe de verpleegster op de grond zakt, werd gedeeld met de wildste bijschriften. Volgens sommigen zou de verpleegster zelfs overleden zijn.

In tegenstelling tot wat deze Facebooker beweert, kwam de verpleegster opnieuw bij bewustzijn.

Maar de integrale reportage toont dat Dover snel opnieuw bij bewustzijn komt. “Dit overkomt me vaak wanneer ik pijn voel”, vertelde ze in een opvolginterview. De verpleegster zei dat ze de voorbije zes weken al zes keer was flauwgevallen. Wat haar overkwam, heet in medische termen een ‘vasovagale reactie’. Dat flauwvallen een vrij courante bijwerking is van een inspuiting, valt ook te lezen op de website van het Amerikaanse CDC (Centrum voor Ziektebeheersing en -Preventie).

“Zo’n reactie gebeurt zeer frequent bij inspuitingen”, vult een dokter van hetzelfde ziekenhuis aan, nog steeds in dezelfde reportage. “Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het iets met dit vaccin te maken heeft.” 

...maar anderen gaven dan weer geen krimp.

Toen de Israëlische premier Netanyahu zijn coronavaccin kreeg, reageerde hij niet bij de prik die hij kreeg. Maar zelfs dat vonden sommigen verdacht, zoals deze Albanese Facebook-gebruiker: “Typisch oplichting! Kijk naar zijn gezicht, geen reactie bij de naald”.

"Kijk naar zijn gezicht: geen enkele reactie op de naald", staat er in het Albanees op deze screenshot geschreven.

Meest gelezen