Brexitakkoord wordt woensdag ondertekend, maar kost volgens Jambon “wellicht méér dan 6.500 jobs in Vlaanderen”

Volgens studies verliest Vlaanderen na het brexitakkoord minstens 0,6 procent van zijn bruto binnenlands product (bbp) en 6.500 jobs. “Maar die cijfers zijn een simulatie van een soft brexit-scenario waarbij samenwerking binnen de douane-unie zou worden voortgezet”, zei Jambon. “Dat is met dit akkoord niet het geval. Het Verenigd Koninkrijk verlaat de douane-unie. We kunnen er dus van uitgaan dat de impact groter is, dat we in de buurt van 1 procent van het bbp zullen zitten.”

Ondanks het vertrek uit de douane-unie, waarborgt het brexitakkoord onbeperkte handel van goederen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zonder tarieven of quota en regelt ook de samenwerking op gebied van onder meer visserij, vlieg- en wegvervoer en energievoorziening.

De schok van een harde brexit zonder handelsakkoord is daarmee vermeden, maar de handelsstromen over het Kanaal zullen vanaf 1 januari hoe dan ook beduidend minder vlot verlopen. Goederen zullen bijvoorbeeld onderworpen worden aan controles aan de grens, om na te gaan of aan alle Europese regels is voldaan. Ook douanecontroles en ander papierwerk kunnen leiden tot lange wachttijden aan de grens. 

“Er komen niet-tarifaire belemmeringen, zoals douaneformaliteiten, toezichts- en controleprocedures en technische handelsbarrières”, zei Jambon dinsdag. Het kan in het laatste geval bijvoorbeeld gaan om nieuwe normen rond productveiligheid. “Er worden evenwel heel wat afspraken gemaakt tussen beide partijen om deze barrières in de mate van het mogelijke te beperken”, aldus de minister-president.

Jambon maakt over het algemeen een positieve analyse van het akkoord, maar naast de douaneformaliteiten zijn er volgens hem nog twee grote nadelige punten: de visserijdeal en de uitstap uit het Erasmus-programma.

Het behoud van de wederzijdse toegang tot elkaars wateren was een belangrijke voorwaarde voor Vlaanderen. “Maar in de transitieperiode van 5,5 jaar wordt 25 procent van de Europese vangstrechten in Britse wateren aan het Verenigd Koninkrijk gegeven, zonder dat het volledig duidelijk is wat er na deze transitieperiode dient te gebeuren”, aldus Jambon.

“Op basis van de verdragstekst is op dit moment ook niet volledig duidelijk welke hefbomen er tot onze beschikking staan om na deze transitieperiode te verhinderen dat er nog een bijkomende quotaverschuiving komt richting het VK.” De Vlaamse minister-president vreest dus dat er in de toekomst nog meer Europese vangstrechten in Britse wateren mogelijk aan het Verenigd Koninkrijk worden gegeven.

Ook wat de Britse exit uit het Erasmus-programma betreft, betreurt Vlaanderen de uitkomst van de onderhandeling. “De Britse regering plant een nieuw uitwisselingssysteem, maar het is absoluut niet duidelijk of Vlaamse studenten op dezelfde manier op uitwisseling naar het VK zullen kunnen gaan als voordien", zei Jambon. 

Onder anderen Europees Raadsvoorzitter Charles Michel zet woensdagochtend zijn handtekening onder het handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie op 1 januari. Dat bleek dinsdag, nadat de EU-lidstaten via een schriftelijke procedure zoals verwacht het licht op groen hadden gezet voor de voorwaardelijke inwerkingtreding van de deal.

Behalve Charles Michel zal ook Ursula von der Leyen, de voorzitster van de Europese Commissie, het akkoord woensdag ondertekenen. Volgens mediaberichten zullen de papieren dan door het Britse leger over het Kanaal worden gevlogen, waar de Britse premier Boris Johnson op zijn beurt zijn handtekening zal zetten.

De inwerkingtreding vanaf 1 januari is voorwaardelijk. Die voorlopige goedkeuring moet een al te grote economische breuk aan het begin van het nieuwe jaar voorkomen: de Britten verlaten al op 1 januari de Europese interne markt en de douane-unie, wat het Europees Parlement te weinig tijd geeft om de tekst nog te ratificeren (goed te keuren, red.). Dat zal begin volgend jaar gebeuren. Aan de overkant van het Kanaal keurt het parlement de deal wellicht op 30 december al goed.

Guy Verhofstadt over brexit: “Ik denk dat iedereen nu zegt: wat is het voordeel van vertrekken?” (+)

Gehele Europese Unie vaccineert tegen corona, behalve Nederland

Haven van Zeebrugge opgelucht over handelsakkoord tussen EU en VK: “Eindelijk kunnen we opnieuw vooruitkijken” (+)

“Coronavaccin AstraZeneca voorlopig nog niet te gebruiken in EU”