Britse koningin Elizabeth geeft zegen aan brexitdeal

Zowel het Lagerhuis als het Hogerhuis, het House of Lords, werd voor een speciale zitting teruggeroepen van de kerstvakantie.

Het Verenigd Koninkrijk verliet eind januari de EU, maar was tot het einde van dit jaar gebonden aan bestaande afspraken met het landenblok. Door het uitblijven van nieuwe afspraken over handel dreigden grote chaos en kostbare handelsbelemmeringen na de jaarwisseling. Er werden door Londen en Brussel onder meer afspraken gemaakt over visserijrechten, gelijk speelveld voor Britse bedrijven en ondernemingen uit EU-landen en naleving van afspraken.

Het Britse parlement begon woensdagochtend met de besprekingen van het brexit-handelsakkoord, zodat het akkoord wet kon worden. Het Britse House of Commons, beter bekend als het Lagerhuis (het deel van het parlement waarin de verkozenen zetelen) keurde het akkoord met een overweldigende meerderheid goed. 

“In de kern van dit wetsontwerp bevindt zich een van de grootste handelsakkoorden ter wereld”, zei premier Boris Johnson bij het begin van de besprekingen in het Lagerhuis. Het geeft ondernemingen de mogelijkheid om nog intensiever handel te drijven met de Europese Unie (EU), zei Johnson.

Labour-oppositieleider Keir Starmer bestempelde het akkoord daarentegen als “dun” en “vol gebreken”. Toch is het beter dan geen akkoord, want de prijsstijgingen die daar het gevolg van zouden zijn, zouden ondernemingen aan de rand van de afgrond brengen. Daarom stemde zijn partij voor het wetsontwerp.

Boris Johnson zelf heeft het akkoord woensdagnamiddag in zijn ambtswoning in Londen voor de camera’s ondertekend. Volgens hem is het akkoord “het begin van een geweldige relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en onze vrienden en partners van de Europese Unie”. Hij noemde het ook een “uitstekende overeenkomst voor ons land”.

In Brussel ondertekenden Ursula von der Leyen, de voorzitster van de Europese Commissie, en Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, het brexit-handelsakkoord woensdagochtend al. Daarna werden de documenten met een vliegtuig van de Royal Air Force naar Londen gevlogen, zodat ook de Britse premier Johnson het verdrag kon ondertekenen.

Maandag had de conferentie van voorzitters van het Europees Parlement, die alle fractievoorzitters verzamelt, ermee ingestemd om het handelsakkoord - dat pas op kerstavond werd bereikt - voorwaardelijk in werking te laten treden, zodat de gemaakte afspraken vanaf 1 januari kunnen worden toegepast. Later volgt een definitieve goedkeuring, nadat het parlement het akkoord grondig heeft kunnen bestuderen. Er zou gemikt worden op februari of maart.

Zowel het Schotse parlement als dat van Noord-Ierland hebben het verdrag woensdag afgewezen. Hun stemmingen hebben echter geen invloed op het wetgevende proces in Londen.

In het Schotse Edinburgh stemden de parlementsleden met 92 tegen 30 voor een resolutie die zegt dat het handelsakkoord “de ecologische, economische en sociale belangen van Schotland ernstige schade” toebrengt. In de Noord-Ierse hoofdstad Belfast stemden 47 leden van de Assemblee tegen de overeenkomst, 38 voor. 

Het handelsakkoord, dat zowat 1.250 pagina’s telt, waarborgt onbeperkte handel van goederen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie zonder tarieven of quota. Ook regelt het de samenwerking rond onder meer visserij, vlieg- en wegvervoer en energievoorziening. Het akkoord werd op kerstavond bereikt, enkele dagen voor de overgangsperiode van een jaar na de brexit afloopt op 1 januari.