Trumps partij verder verscheurd door kansloze missie om hem alsnog te laten winnen

Vice-president Mike Pence heeft zaterdag na grote druk vanuit zijn partij laten weten dat hij het besluit van de senatoren “verwelkomt” om woensdag 6 januari bezwaar te maken als het Amerikaanse Congres de uitslag van de presidentsverkiezingen wil goedkeuren. Joe Biden won die verkiezingen.

De twaalf senatoren, onder leiding van Ted Cruz uit Texas, willen echter dat er een tiendaags onderzoek komt om beschuldigingen van kiesfraude te onderzoeken. Daarvoor ontbreekt ieder bewijs. Circa zestig rechtszaken die hierover eerder zijn aangespannen, zijn al verworpen. Reden voor de meerderheid van het Congres – inclusief de hoogste Republikein in de Senaat Mitch McConnell – om te accepteren dat Trump heeft verloren.

Achterban paaien

Het doel van het groepje rebellerende Republikeinse politici is echter niet om een wonder te verrichten en Trump alsnog president te maken – want ze weten zelf ook wel dat dit niet lukt. Hun doel is om trouwe Trump-kiezers te paaien, zodat die kunnen helpen bij hun eigen herverkiezing. Drie van de senatoren die meedoen moeten volgend jaar al strijden voor hun zetel.

Daarnaast willen de twaalf senatoren ook Trump zelf tevreden houden, want zijn steun zal de belangrijk zijn als ze in de toekomst nog grote politieke ambities hebben. Van Ted Cruz wordt bijvoorbeeld verwacht dat hij ooit nog een gooi naar het presidentschap zal doen. Trump kan zijn achterban een cruciaal stemadvies geven.

Opvallend is dat de ‘twaalf boze senatoren’ lang niet allemaal hardcore Trumpisten zijn; er zitten er zelfs een paar tussen die zich af en toe tegen Trump hebben verzet. Dat zij meegaan in deze mini-opstand om Trump te redden, geeft aan dat zij denken dat zijn gedachtegoed de heersende wind zal blijven binnen de partij en onder kiezers.

Kwalijke gevolgen

Democraten vrezen dat de revolte van de twaalf senatoren – en de zegen die de Amerikaanse vicepresident daar aan heeft gegeven – kwalijke gevolgen heeft voor het democratisch systeem. Biden zal weliswaar op 20 januari geïnaugureerd worden, maar het vertrouwen van het volk in eerlijke verkiezingen wordt door dit soort acties aangetast.

“Minachting voor democratie” en “een poging om de wil van het volk te ondermijnen”, noemden enkele prominente Democraten de opstand van de senatoren dit weekeinde. De onderliggende vrees is wat er kan gebeuren als Republikeinen over twee of vier jaar de meerderheid hebben in het Congres. In theorie zouden zij dan de volgende presidentiële verkiezingsuitslag kunnen blokkeren. Het is mede de reden dat zo'n groot belang wordt toegedicht aan de senatorsrace aankomende dinsdag in Georgia.

Ook vanuit Republikeinse zijde zijn er zorgen over de actie van hun partijgenoten. Senator Mitt Romney, een bekend criticaster van Trump, oordeelde het hardst: “Deze ongehoorde truc om de kiesmannen af te wijzen zou de politieke ambities van sommigen kunnen versterken. Maar het brengt onze democratie ernstig in gevaar.”