Waarom vaccineren we hier niet sneller, zoals in sommige andere landen? "Eerst kwaliteit, dan opschalen"
In ons land zijn momenteel nog maar zowat 700 mensen tegen het coronavirus ingeënt, terwijl wel al 10.000 vaccins van Pfizer zijn geleverd. Ook deze week lijken we het nog erg behoedzaam aan te pakken. Maar intussen sijpelen berichten binnen over landen die al een pak sneller vaccineren. Waarom kan dat dan niet bij ons?
Elke week krijgt ons land zo'n 87.500 dosissen van het Pfizer-vaccin aangeleverd. Toch zullen we er deze week maar 6.600 gebruiken. De rest is voor later. Het frustreert u, onze kijkers, luisteraars en lezers, zo leren we uit uw reacties. Zeker nu er ook berichten binnenvallen dat in Duitsland al ruim 130.000 mensen zijn gevaccineerd, waar dat er in Israël al 1 miljoen zijn.
Bekijk in deze "Terzake"-reportage hoe ze het in Israël aanpakken.
In Israël gaat het dus héél vlot, maar ook in sommige andere landen gaat het veel sneller dan bij ons. "Terzake"-journalist Bram Vandeputte zet de laatste cijfers op een rijtje.
Waarom gaat het bij ons dan niet sneller? Vaccinoloog Pierre Van Damme, die ook lid is van de groep experten die de vaccinatiestrategie in ons land heeft vastgelegd, benadrukt dat we er in ons land voor kiezen om eerst zeker te zijn dat elke stap bij de vaccinatie precies goed verloopt.
"Mensen moeten er rekening mee houden dat het opgestart en opgeschaald wordt met oog voor kwaliteit. Dat hele proces van ontdooien en bewaartijd, men moet dat in de vingers hebben", zegt hij in "De ochtend" op Radio 1.
Ook Joris Moonens van het Agentschap Zorg & Gezondheid is diezelfde mening toegedaan. "De eerste 4 dagen geven we de ziekenhuizen tijd om op te starten en de procedure onder de knie te krijgen. We willen nu vooral geen fouten maken en kostbare vaccins verloren laten gaan."
Beluister hier het gesprek met Van Damme in "De ochtend" op Radio 1:
Pierre Van Damme over vaccinatiestrategie: "We willen vooral tijd aan kwaliteit besteden"
Snel op kruissnelheid
Want die fouten worden wel degelijk af en toe gemaakt in het buitenland, benadrukt Van Damme. "Af en toe horen we dat er een overdosis is toegediend of dat er fouten zijn gebeurd met de bewaring van de vaccins. Wij leren daar ook uit. Op dat vlak wordt veel praktische informatie uitgewisseld. En wij willen eerst aandacht besteden aan die kwaliteit."
Dat er nu klachten komen dat het niet snel genoeg gaat, is ook een goed teken, denkt Van Damme. "Eerst waren er heel wat mensen die de ontwikkeling van die vaccins te snel vonden. Nu willen ze zo snel mogelijk gevaccineerd worden. Het is onze taak om te zorgen dat de opschaling snel gebeurt. Ik zou bijna de intussen welbekende term 'exponentieel' gebruiken. (grinnikt)"
Volgens hem zullen de inentingen snel op kruissnelheid zijn. Zeker als, zoals verwacht, deze week het Moderna-vaccin ook Europees zou worden goedgekeurd. "Dat geeft dan weer extra mogelijkheden om extra vaccins uit te rollen."
Maar het is niet alleen een probleem van vaccins. Momenteel liggen er namelijk heel wat vaccins te wachten in de vriezer. Zouden die nu niet beter allemaal tegelijk naar woonzorgcentra worden gevoerd? "Dat is logistiek niet haalbaar", zegt Dirk Ramaekers, hoofd van de Taskforce Vaccinatiestrategie, in "Terzake". "Er wordt maximaal gevaccineerd."
Infocampagne van start
De Vlaamse overheid start vandaag met een informatiecampagne die mensen moet overtuigen om zich te laten inenten tegen het coronavirus. In een eerste fase zal de campagne zich richten op de woonzorgcentra, want af en toe duiken daar nog berichten op over twijfels over het coronavaccin, ook bij het personeel. Met folders en webinars probeert de overheid iedereen daar voldoende te informeren.
Het vaccin is veilig en heeft maar zeer milde bijwerkingen, benadrukt Joris Moonens, woordvoerder van het Agentschap Zorg & Gezondheid nogmaals. "Wat pijn op de plaats van de injectie, soms wat koortsig. Maar die bijwerkingen gaan zeer snel over, zo zien we ook op de plekken waar we nu gevaccineerd hebben. De meeste mensen hebben er helemaal geen last van."
Juiste keuze?
En dan is er nog de vraag of we de juiste prioriteiten stellen. In ons land is ervoor gekozen om éérst alle bewoners van de woonzorgcentra te vaccineren, wat vermoedelijk tot eind februari zal duren. Pas daarna komt het personeel van woonzorgcentra en het zorgpersoneel aan de beurt.
Foute keuze, vindt Hans Willem-Snoeck, professor immunologie. Hij zou eerst kiezen voor het personeel van woonzorgcentra en de zorgkundigen. "Zij brengen het virus in de woonzorgcentra binnen, dus is het logisch dat je daarmee start. Daarnaast is de kans ook groot dat er een derde golf komt, nu de scholen weer open zijn, er meer woonwerkverkeer is en die Britse variant er is. Als we niet opletten hebben we gewoon geen personeel om mensen te vaccineren. In Amerika zie je dat die mensen zelf ziek worden of gewoon moeten helpen in het ziekenhuis om patiënten te verzorgen."
Maar, zo zegt Ramaekers, van deze vaccins zijn we niet zeker of ze ook de verspreiding van het virus tegenhouden. "We weten enkel dat mensen er minder ziek van worden. En dus hebben we gekozen voor de bewoners van woonzorgcentra, omdat zij net het zwaarst getroffen worden door het virus."
"Het klopt dat het nog niet 100 procent vast staat dat de vaccins ook de verspreiding tegengaan", zegt Willem-Snoeck. "Maar de kans lijkt me wel heel groot."
Bekijk hier het hele debat tussen Dirk Ramaeker en Hans Willem-Snoeck.
Strategie aanpassen
Intussen was er ook even sprake van om de interval tussen de twee vaccinaties per persoon wat op te rekken, zodat al vroeger een grotere groep al minstens 1 coronaprik zou kunnen krijgen. Die discussie wordt aangewakkerd door de bezorgdheid over de mutatie van het coronavirus die nu vooral de ronde doet in het Verenigd Koninkrijk.
In ons land is intussen beslist om over die strategie eerst wat meer onderzoek te doen. "We laten dat idee zeker niet los, maar willen dat goed documenteren", legt Van Damme uit. "Het plan is ook om zelf studies op te zetten om de invloed van dat interval te onderzoeken. Dus we verlaten die piste niet volledig. We kunnen dan nog eventueel die vaccinatiestrategie aanpassen."
Beluister hier het gesprek met Joris Moonens in "De ochtend" op Radio 1:
