Eén jaar na dodelijke aanval op Iraanse generaal Soleimani: "Spanningen in de regio lopen weer op"
Iran heeft een olietanker die onder Zuid-Koreaanse vlag vaart tegengehouden in de straat van Hormuz, de strategisch belangrijke zeestraat die de Perzische Golf verbindt met de Golf van Oman. Det gebeurt precies één jaar na de Amerikaanse dodelijke aanval op de Iraanse generaal Qassem Soleimani. Iran kondigde ook al aan dat het opnieuw uranium zal verrijken. "De spanningen lopen weer op in de regio", duidt professor internationale betrekkingen David Criekemans.
De olietanker werd door de Iraanse Revolutionaire Garde tegengehouden omdat hij olie lekt, zo luidt de officiële uitleg. Het schip is naar de haven van Bandar Abbas geleid en daar aan de ketting gelegd. De bemanningsleden, afkomstig uit Indonesië, Myanmar en Vietnam, zijn opgesloten.
Het is niet het eerste incident in de Perzische Golf, of meer bepaald in de strategische Straat van Hormuz, waarlangs tot een derde van de olieproductie wereldwijd gaat. De Golf is al een tijdlang het centrum van een smeulend conflict tussen Iran en verschillende westerse staten, vooral dan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
"Spanningen lopen weer op"
"De spanningen lopen op dit moment weer op", zegt professor internationale betrekkingen David Criekemans van de Universiteit Antwerpen. Maar het incident met de olietanker kadert niet meteen in die spanningen, meent hij ook. "Dat heeft, denk ik, eerder te maken met iets anders. Zuid-Korea heeft namelijk nog een aantal miljarden aan dollars bevroren in Seoel. Het lijkt erop dat Teheran die tanker gewoon gebruikt als pasmunt. Een Zuid-Koreaans diplomaat is op weg richting Iran: men is aan het onderhandelen om die dollars vrij te krijgen."
Iran zet nieuwe stap in proces om kernwapen te maken: "Dit is signaal naar Joe Biden""
Maar hoe dan ook is er een escalatie aan de gang in de regio, zegt Criekemans, die onder meer de liquidatie van de Iraanse atoomgeleerde Mohsen Fakrizadeh -in november- in herinnering brengt. "De vrees leeft dat de laatste twee weken van het presidentschap van Donald Trump wel eens zouden kunnen worden gebruikt om een dusdanig complexe situatie op het terrein te creëren dat Joe Biden niet meer zou kunnen terugkeren naar de Irandeal van 2015."
1 jaar na dood Soleimani
De Irandeal komt opnieuw op de voorgrond nu er een presidentswissel op til is in de VS. Het bewuste akkoord staat al jarenlang op de helling, nadat president Donald Trump zijn land had teruggetrokken. "Iran hoopt dat de nieuwe Amerikaanse president de Irandeal opnieuw in het leven roept", zegt Criekemans. Om de druk op Joe Biden op te voeren, zegt Iran nu ook dat het de verrijking van uranium verder gaat opdrijven tot 20 procent. Iran pokert zo, en hoopt zo meer onderhandelingsmarge te verkrijgen.
Zowel de mededeling dat Iran de verrijking van uranium gaat opdrijven als het aan de ketting leggen van de olietanker in de Straat van Hormuz komt precies een jaar na de liquidatie door de Amerikanen van de Iraanse generaal Qassem Soleimani. Er gaan geruchten dat Iran een wraakactie plant voor de dood van Soleimani. Criekemans sluit dat niet uit, maar denkt wel dat Iran zichzelf daarmee in eigen voet zou schieten.
"Men houdt dit achter de hand", meent hij. "Er zijn ook spanningen tussen de gematigde strekking van president Hassan Rouhani en hardliners binnen de Republikeinse Garde, het Iraanse elitekorps. "Zogenoemde hervormers kunnen de hardliners in toom houden, maar als de VS of Israël iets zouden doen, dan zou het kunnen dat Rouhani zijn elite-eenheden niet meer in het gelid kan houden. Ik denk dat dat de inzet is voor de komende twee weken."
Bekijk hieronder onder andere de beelden die Iran vrijgaf:
