“Tijdens het weekend vaccineren wordt niet evident”: vaccinatiecampagne volgende week versneld, personeel rusthuizen krijgt vaccin eerder

“De premier en ik hebben vanmorgen aan de taskforce uitdrukkelijk gevraagd om de vaccinatiecampagne te versnellen”, zei Vandenbroucke na de ophef over de trage opstart in België. Onder meer uit voorzichtigheid zullen niet alle beschikbare vaccins in deze week nog meteen worden toegediend, wat tot fel protest leidde.

De vaccinatiecampagne is “om goede redenen” voorzichtig van start gegaan, zei Vandenbroucke. “Maar nu moeten we maximaal vooruit gaan. We moeten op een bepaald moment op het punt komen dat er geen vaccins ongebruikt in een diepvries blijven liggen. Ze moeten zo snel mogelijk allemaal gebruikt worden. We hebben gevraagd dat de taskforce een plan van aanpak ontwikkelt waarbij de vaccinatie kan versnellen. Morgenvroeg bespreken we dat met de andere ministers van Volksgezondheid, donderdag komt de taskforce samen. Ik denk dat u dus vrijdag de primeur van het aangepast plan van aanpak krijgt, voor de versnelling volgende week ingaat.”

De Kamercommissie zal vrijdag snel moeten afronden, want om 14 uur wordt Vandenbroucke op een nieuwe vergadering van het Overlegcomité verwacht. Dat zal zich over de coronacijfers en de bijbehorende maatregelen  buigen.

Onderdeel van het plan is dat zorgpersoneel van woonzorgcentra vroeger gevaccineerd zal kunnen worden, bevestigt het kabinet van Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) aan onze redactie. Normaal zou daar pas eind januari mee gestart worden, nadat de bewoners gevaccineerd werden. Maar Pfizer heeft zopas de leveringen van het vaccin voor de komende weken bevestigd, waardoor ons land zich niet meer genoodzaakt ziet om een stock aan te houden om het verplichte tweede vaccin toe te dienen. 

Voor deze week waren er 87.500 dosissen beschikbaar. Daarvan zouden er normaal 22.700 gebruikt worden deze week, maar er werden er wel dubbel zoveel gereserveerd omdat een tweede prik noodzakelijk is bij het vaccin van Pfizer. Die dosissen werden dus voorbehouden, in plaats van er al verder meer mensen mee te vaccineren. Nu er zekerheid is over de leveringen, wordt die ‘blokkering’ opgeheven.

Marc Noppen, de CEO van het UZ Brussel in Jette, vindt de huidige strategie - eerst de oudere, kwetsbare personen in de woonzorgcentra, nadien het zorgpersoneel - het efficiëntst. “Zij zijn het die wanneer ze besmet raken de ziekenhuizen onder druk zetten. Ik denk dat het vandaag vooral een emotioneel discours geworden is, maar wij volgen de wetenschappelijke evidentie. Mathematische modellen tonen aan dat op deze manier de grootste gezondheidswinst geboekt wordt.”

Vanuit het personeelsbestand van het UZ Brussel is er niet bepaald een extra vraag naar een snellere vaccinatie. De vermoeidheid zal niet beteren wanneer het personeel als eerste ingeënt wordt, maar de besmette ouderen wel blijven toestromen. Afgelopen jaar draaide het UZ Brussel 45 procent boven het gemiddelde aantal opnames. Het ziekteverzuim ligt nu zelfs lager dan vorig jaar in dezelfde periode.

Over de snelheid waarmee er gevaccineerd wordt is ook discussie, maar de CEO van het UZ Brussel gelooft niet dat er veel sneller gewerkt kon worden. Het vaccin moet ook voorhanden zijn om te kunnen vaccineren. “Wij zijn één van de hubs waar vaccins toekomen. Vandaag hebben we de eerste levering gekregen en vanaf morgen bedienen we de eerste woonzorgcentra en zijn we vertrokken. De flessenhals is simpelweg de levering van de vaccins geweest”, merkt hij op. “Kon het sneller? Mogelijk. Maar dat zou dan een of twee weken winst betekend hebben. Dat was welkom geweest, maar we bekijken het positief. Nu zijn we vertrokken.”

Het Agentschap Zorg en Gezondheid zei deze namiddag op een persconferentie dat er snel overlegd zal worden met ziekenhuizen en woonzorgcentra om op te schalen. Vandaag hebben verschillende van de dertien hub-ziekenhuizen de eerste dosissen van het Pfizer/BioNTech-vaccin ontvangen. Deze week zullen ongeveer 23.000 bewoners van woonzorgcentra een eerste prik krijgen: 6.600 in Vlaanderen, 12.000 in Wallonië en 4.000 in Brussel. Nochtans ontvangt ons land deze week al bijna 45.000 vaccins, of 90.000 dosissen.

De druk om te versnellen wordt dan ook steeds groter. Is het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid daar wel klaar voor? “Ja”, zei administrateur-generaal Dewolf. “Sinds deze middag zijn we zeker dat Pfizer in de laatste week van januari 81.000 dosissen zal leveren. Omdat we de tweede dosissen niet meer in stock moeten houden, kunnen we meer gaan vaccineren.” Vanaf volgende week zal het agentschap dan ook opschalen in overleg met de ziekenhuizen en de woonzorgcentra.

Eén van de dertien hub-ziekenhuizen in Vlaanderen die vandaag de eerste levering kregen, is de campus Sint-Augustinus van GZA Ziekenhuizen in Wilrijk. Zes trays met ampullen, goed voor ongeveer 6.000 dosissen, worden er bewaard bij -70 graden. “Morgenochtend worden die dan ontdooid in de koelkast”, zegt Isabelle Glorieux, hoofdapotheker van GZA Ziekenhuizen. “Rond de middag zal de vaccinatie starten van 300 bewoners van woonzorgcentrum Sint-Barbara in Herselt.”

In Wilrijk zullen 24.000 dosissen worden geleverd, goed voor 12.000 bewoners in 78 woonzorgcentra in de Kempen. 

In de marge gaf Dewolf nog mee dat het niet evident wordt om ook in het weekend te vaccineren. “Als er kan ontdooid worden in het weekend kan er nog sneller gevaccineerd worden”, klonk het. “Maar dat vergt nog extra inspanningen van het personeel van de ziekenhuizen en de woonzorgcentra. En dat personeel is na zo’n horrorjaar zeker overbelast. Vaccineren in het weekend is dus zeker niet evident.”

Het agentschap kreeg de voorbije dagen ook wat kritiek over de trage vaccinatiecampagne. “Het principe is: van zodra we de vaccins hebben, zullen we die zo snel mogelijk inzetten. We kregen wat kritiek, maar die zullen we sportief aanvaarden. Deze week hebben we de ziekenhuisapotheken alvast de tijd gegeven om zich goed te voorbereiden. Dat was nodig, zeker bij het begin van het nieuwe jaar.”

Vandenbroucke gaf vandaag in de bevoegde Kamercommissie geen verdere toelichting bij de vaccinatiestrategie. De oppositie had gevraagd om de agenda van de commissie Gezondheid om te gooien en zo’n debat mogelijk te maken, maar de meerderheidspartijen wilden daar niet op ingaan. 

Volgens zijn partijgenote Karen Jiroflée (sp.a) wil Vandenbroucke deze week nog een debat over de hele zaak voeren, maar wegens de gevoeligheid van het onderwerp wil hij dat op een georganiseerde manier doen, en in aanwezigheid van verantwoordelijken van de taskforce die de vaccinatiestrategie uitwerkt. Jiroflée hekelde in een adem het “fake news” dat op sociale media rondgaat.

De oppositie wilde Vandenbroucke opvorderen, maar tevergeefs. “Ik wil vragen kunnen stellen over de verantwoordelijkheid van minister Vandenbroucke”, zei Sofie Merckx (PVDA). “Hij heeft ons beloofd dat de vaccinatiecampagne op wieltjes zou lopen, dat men op 5 januari klaar zou staan en dat we hem verantwoordelijk mochten houden. Vandaag weigert hij erover te komen praten in het parlement.”

Ook N-VA en Vlaams Belang wilden de minister aan de tand voelen. “Vandaag moeten we absoluut een debat voeren over alles wat niet werkt”, zei Kathleen Depoorter (N-VA).