Onze VS-correspondent: ‘Er is een monster gecreëerd dat bereid is om geweld te gebruiken’

Jij komt zelf net bij het Capitool vandaan. Ik kan me voorstellen dat je nog naar adem staat te happen...

“Ongelofelijk ja, wat een dag. Al die opgekropte frustratie en woede is er bij een bepaalde groep plotseling uitgekomen. We wisten al maanden dat het broeide, maar niemand had gedacht dat een uitbarsting zo groot zou zijn - dat ze het Capitool zouden binnendringen. Het is ongekend dat hen dit is gelukt, dat er een dode is gevallen. Het is een enorme smet op de Amerikaanse democratie, aan welke kant je ook staat.”

Er klinkt harde muziek op de achtergrond - waar ben je nu Michael?

“Ik sta in een hotelbar, niet zo heel ver van het Capitool, en de muziek die je hoort is van Michael Jackson. Dat heb ik vaker gehoord vandaag, en ook wel op eerdere bijeenkomsten: Trump-aanhangers houden blijkbaar van Michael Jackson.”

“Daarnet stond ik nog op de trappen van het Capitool, die door de ordetroepen werden schoongeveegd. Dat verliep relatief kalm, soms werd er traangas ingezet, en soms werd er zachte druk uitgeoefend, maar stapje voor stapje werd de trap vrijgemaakt, en daarna werd het terrein er omheen terugveroverd. Toen ik vertrok - mijn telefoon was leeg, en die moest ik ergens gaan opladen - stonden er twee politie-cordons rond het Capitool. De eerste rond het gebouw zelf, en er was nog een buitenste ring daar omheen, op zo’n 100 meter van de laagste traptrede.”

Maar de rust is dus vooralsnog weergekeerd?

“Voor het moment wel ja. De harde kern trok zich schreeuwend terug, en ik durf niet uit te sluiten dat ze later vanavond toch weer de straat opgaan, maar ik denk niet dat die groep groot zal zijn. Er geldt een avondklok, en de meeste Trump-aanhangers zullen zich daaraan houden. Ze zijn hier ook, in de hotelbar waar ik mijn telefoon sta op te laden. Het is tijd voor bier en wijn. ‘De avondklok man!’, zei één van hen met een fles in zijn hand, toen ik net vroeg wat hun plannen zijn.”

Het is misschien wat vroeg, maar hoe kijken deze aanhangers zelf op deze dag terug? Trots? Geschrokken?

“Er zijn eigenlijk drie groepen. De voorhoede is razend enthousiast over de acties van vandaag - ze vinden het alleen jammer dat ze in Washington geen wapens mogen dragen, en ze dus geen gewapende strijd hebben kunnen voeren. Maar zij zullen de komende dagen, weken, misschien wel jaren van zich laten horen - zeker nu zij aan die strijd geroken hebben, en zien dat er in het hele land massa’s mensen achter hen staan.”

“Dan heb je de mensen die mee stonden te joelen en roepen. Zij zijn er trots op dat ze steun hebben verleend aan deze, in hun ogen, volstrekt legitieme opstand. Een derde groep Trump-supporters is niet blij. Zij vragen zich af of de acties van vandaag wel zo verstandig waren - of er geen goodwill is verspeeld. Bovendien staan zij zich voor op geweldloosheid bij demonstraties en zeggen dat alleen links, en Black Lives Matter, gewelddadig zijn. Dat morele gelijk zijn ze nu kwijt, en daarover voelt deze groep zich eerder beschaamd dan trots. Maar ze hebben nog wel gewoon hun Trump-petje op hoor.”

Ook Republikeinse senatoren als Ted Cruz, die vandaag in het Congres bezwaar wilden maken tegen de uitslag van de verkiezingen omdat ze volgens hen zijn ‘gestolen’, hebben zich tegen het geweld uitgesproken. Zij hebben het vuurtje zelf brandend gehouden, maar wellicht zijn zij zo geschrokken dat ze nu gaan inbinden?

“Het is nog te vroeg om te kunnen zeggen welk pad zij zullen inslaan, maar het wordt interessant om te zien of zij het vuur van de opstand tegen de ‘gestolen verkiezingen’ blijven oppoken. Er is een monster van Frankenstein gecreëerd, en dat monster heeft laten zien dat het bereid is geweld te gebruiken.”