De Catalaanse politicus Lluis Puig moet niet overgeleverd worden aan Spanje. Dat heeft de Brusselse kamer van inbeschuldigingstelling donderdag beslist. Het Spaanse gerecht had tegen de politicus een Europees aanhoudingsbevel (EAB) uitgevaardigd voor diens rol in het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum maar de Brusselse raadkamer had beslist dat dat EAB niet uitvoerbaar kon verklaard worden. De KI heeft die beslissing nu bevestigd, zo melden de advocaten van de politicus. “Volgens de KI dreigt de man in Spanje geen eerlijk proces te krijgen”, zeggen de advocaten.

Vanwege zijn betrokkenheid bij het verboden Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum op 1 oktober 2017 wordt Lluis Puig vervolgd voor ongehoorzaamheid en misbruik van overheidsgeld. De man verblijft al sinds 2017 in ons land. Spanje vaardigde eerder al EAB’s uit tegen de politicus, maar die werden opnieuw ingetrokken of onuitvoerbaar verklaard. In oktober en november 2019 vaardigde het Spaanse gerecht een nieuw EAB uit, nadat het Spaanse Hooggerechtshof twaalf Catalaanse separatisten veroordeeld had voor hun rol in het onafhankelijkheidsreferendum en de poging tot afscheiding van Catalonië.

Begin augustus had de Brusselse raadkamer geoordeeld dat Puig niet kon overgeleverd worden aan Spanje omdat de gerechtelijke autoriteit die het EAB had uitgevaardigd, het Spaanse Tribunal Supremo, daarvoor niet bevoegd was. De onderzoeksrechter die het EAB heeft uitgevaardigd, is verbonden aan dat Tribunal Supremo en als Puig aan Spanje wordt overgeleverd, zal hij voor dat rechtscollege moeten terechtstaan. Volgens de raadkamer was echter enkel een Catalaanse rechtbank bevoegd om de man eventueel te vervolgen.

Het Brusselse parket ging tegen die beslissing in beroep, maar de KI heeft nu ook geoordeeld dat het Tribunal Supremo niet bevoegd is.

Recht op eerlijk proces

“De KI heeft daar nog een motivatie aan toegevoegd”, zegt meester Simon Bekaert, advocaat van Lluis Puig. “Volgens de KI is er immers een reëel risico dat het vermoeden van onschuld geschonden wordt. Daarvoor baseert ze zich op de vele verklaringen van Spaanse regeringsleden, leden van de rechterlijke macht in Spanje en andere figuren, maar ook op het kritische rapport van de VN-werkgroep over arbitraire detentie, waarin ook verwezen wordt naar de onbevoegdheid van het Spaans Tribunal Supremo en naar de schending van het vermoeden van onschuld.”

“Een schending van het vermoeden van onschuld betekent juridisch meteen ook een schending van het recht op een eerlijk proces”, gaat meester Bekaert verder. “Het arrest zegt met andere woorden dat meneer Puig geen eerlijk proces zal krijgen als hij aan Spanje wordt overgeleverd.”

Het openbaar ministerie kan wel nog in cassatie gaan tegen de beslissing van de kamer van inbeschuldigingstelling.

Het Spaanse gerecht had ook EAB’s uitgevaardigd tegen de voormalige Catalaanse minister-president Carles Puigdemont en voormalig Catalaans minister Toni Comin, maar de procedure rond die EAB’s is voor onbepaalde tijd uitgesteld, omdat beiden sinds hun verkiezing in het Europees Parlement immuniteit genieten en het Europees Parlement zich eerst moet uitspreken over de vraag van Spanje om die immuniteit op te heffen.