Het presidentschap van Biden oogt nu al rooskleuriger: dit worden zijn grote dossiers

Het eerste voordeel dat de Democratische meerderheid in de Senaat oplevert is een soepele vorming van een nieuwe regering. Benoemingen van ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders zullen naar verwachting zonder al te veel problemen worden goedgekeurd. Zonder ‘de vertraging of tegenwerking’ van een Republikeinse meerderheid “zal Biden in staat worden gesteld om te werken met de getalenteerde en capabele groep die hij al heeft gekozen voor zijn regering”, zo zei senator Chris Coons tegen CNN.

De Democraten kunnen dankzij de meerderheid in de Senaat ook weer grip krijgen op het justitieel apparaat, nadat president Trump in vier jaar tijd 234 federale rechters heeft benoemd, van wie drie in het Hooggerechtshof. Daar kunnen de Democraten de balans mogelijk deze termijn weer wat herstellen als de 82-jarige hoge rechter Stephen Breyer opstapt.

Als eerste beleidsprioriteit dient zich de coronacrisis aan. Een steuncheque van 2.000 dollar voor elke Amerikaan: dat is een van de eerste Democratische beloften die de Senaat er doorheen moet zien te krijgen, zo heeft de aankomende Senaatsvoorzitter Chuck Schumer al gezegd. Eind van het jaar stemde het Congres op de valreep in met een verlenging van het steunpakket ter waarde van 900 miljard – een compromis – om de ergste noden te lenigen. Naar verwachting zal Biden nu met een een veel ambitieuzere investeringsagenda komen. Het plan ter waarde van 7.000 miljard voorziet in investeringen in infrastructuur, groene economie en verbetering van de levensstandaard van de laagste inkomensgroepen.

Op buitenlandvlak zal Biden direct een aantal maatregelen terugdraaien waarmee de VS zich hebben geïsoleerd op het wereldtoneel. Zo zal hij weer willen toetreden tot het Klimaatakkoord en het nucleair akkoord met Iran. Ook zal hij het NAVO-bondgenootschap weer in de armen sluiten.

In tegenstelling tot Trump neemt Biden klimaatverandering zeer serieus. De omstreden olieboringen in natuurgebieden en in het noordpoolgebied die Trump wilde toestaan, zal hij zeker willen terugdraaien en hiervoor het Congres achter zich weten. 

Zorgverzekering

Een ander symbooldossier is de zorgverzekering. Corona heeft opnieuw de zwakte van het Amerikaanse gezondheidssysteem laten zien: tientallen miljoenen Amerikanen zijn onverzekerd. Bovendien betaalden zwarte Amerikanen onderaan de sociaal-economische ladder – in risicoberoepen en krappe huisvesting – de zwaarste prijs in de pandemie met de hoogste werkloosheids- en sterftecijfers.  

Biden zal dus ook zijn belofte moeten inlossen om nu eindelijk een eerlijker en toegankelijker zorgverzekeringsstelsel uit te rollen dat al was bedacht door zijn Democratische voorganger Barack Obama. President Trump wilde ‘Obamacare’ vervangen door een ‘beter’ systeem, maar daar is niets van terechtgekomen.

Biden kondigde eind vorige maand aan dat hij Amerikanen nu de keuze wil geven tussen een soort Medicare –  of een particuliere ziektekostenverzekering. Hiermee hoopt hij de Republikeinse weerstand weg te nemen. De kosten van het plan zijn geraamd op 750 miljard dollar voor de komende tien jaar, die moeten worden opgebracht door hogere belastingen voor de rijksten.

Met Biden aan het roer zullen antimigratiemaatregelen zeker worden teruggedraaid. Voor maatregelen die per presidentieel decreet zijn genomen, is geen meerderheid van de Senaat nodig. Zo zal onmiddellijk het omstreden inreisverbod voor mensen uit een aantal Islamitische landen worden geschrapt. Ook zal hij het plan van Trump terugdraaien om de zogeheten dreamers – Amerikanen die als kind met hun ouders illegaal de VS zijn binnengekomen – te willen uitzetten. Hij zal hen een paspoort aanbieden.